1. Een definitie van reclame:
Reclame zie je overal. Op de televisie, in de krant, als je naar de radio luistert,… Tegenwoordig kunnen we niet zonder, want reclame is echt overal. Reclame is een vorm van communiceren. Een bedrijf maakt reclame, omdat het haar producten wil promoten en hier eigen voordeel uit wil halen. Een bedrijf kiest een hulpmiddel om haar reclameboodschap breed te verspreiden.
2. Subtiele boodschappen, groeiende druk
Uit onderzoek blijkt dat jongeren over het algemeen makkelijker te beïnvloeden zijn dan volwassenen. Jongeren zijn erg gevoelig voor de groepsgeest die reclamemakers vaak neerzetten in reclames. “Als je ons product koopt, hoor je er bij!” is meestal de boodschap.
Verder blijkt ook dat jongeren al op jonge leeftijd een voorkeur voor merken en producten opbouwen. Ze worden in grote mate aan reclame blootgesteld. Daarbij komt dat de bestedingsruimte van jongeren de laatste jaren flink is toegenomen. Zij kunnen dus voor duurdere merken kiezen in plaats van het goedkoopste of het dagelijkse of wat de ouders willen.
Omdat verondersteld wordt dat er een ideaalbeeld bestaat onder jongeren, kunnen we aannemen dat er een redelijke druk ligt bij de jongeren om zo leuk mogelijk voor de dag te komen. Reclames spelen hier op in, jongeren zijn hier erg gevoelig voor. Ook zijn de jongeren beïnvloedbaar omdat ze zichzelf nog niet goed kennen en gauw terugvallen op dat ideaalbeeld.
Vandaag is de helft van de kleding die kinderen dragen ook een advertentie van een soort of een ander merk. Rugzakken, schoenen, accessoires en vele artikelen worden de display van de meest populaire merken voor leeftijdsgenoten. De invloed van reclame is steeds meer verreikend. Met verhoogde prevalentie en subtiliteit, is de invloed van reclame enorm gegroeid.
Reclame heeft een grote invloed op het lichaam, imago en seksuele ontwikkeling van het kind.
3. Reclametechnieken:
1) Herhaling: om te zorgen dat hun product of merk goed herkend wordt, gebruiken veel reclamemakers herhaling. Een goed voorbeeld hiervan zijn de herhalingen binnen hetzelfde reclameblok. De hoeveelheid herhaling wordt vaak als reclamedruk omschreven
2) Groepsgeest: door te impliceren dat al veel mensen het product gebruiken, spreken de reclamemakers in op het gevoel ‘erbij horen’.
3) Getuigenissen: verklaringen van gewone consumenten worden gebruikt om de superieure kwaliteit van het product aan te tonen.
4) Onder druk zetten: hierdoor worden mensen verplicht om snel en impulsief te kiezen zonder al teveel bedenktijd.
5) Associëren: de reclamemakers proberen hun product te associëren met aangename of begeerlijke dingen. Hiervoor worden modellen, landschappen en andere vergelijkbaar beeldmateriaal gebruikt.
6) Tester of proever: door een persoon iets te laten uitproberen kan deze in zijn omgeving voor mond-aan-mond-reclame zorgen. Zeker bij nieuwe artikelen kan dit snel voor goede naambekendheid zorgen.
7) Doorsturen: reclameboodschappen worden via e-mail doorgestuurd. Dit kan gaan om een grappig filmpje, een webspelletje of een prijsvraag. In het laatste geval is doorsturen vaak een vereiste om kans op de prijzen te maken.
4. Soorten reclame:
1) Themareclame:
Themareclame is een vorm van reclame waarbij niet de directe verkoopsbevordering centraal staat, maar een bepaald thema. Moederdag, kerst, vakantietijd, kamperen, sinterklaas, enz. groeperen een aantal artikelen of diensten bij elkaar waaraan in een bepaalde periode behoeften bestaat.
2) Onbaatzuchtige reclame:
Deze reclame is niet gericht op een commercieel doel maar streeft naar inzameling van geld voor maatschappelijke of liefdadigheidsinstellingen, bijv. het kankerfonds, astmafonds of vluchtelingenhulp.
3) Individuele reclame:
Dit is reclame die wordt uitgevoerd door een bepaalde ondernemer onder zijn eigen naam of onder de naam van zijn bedrijf . De reclame wordt door hemzelf verzorgd en geregeld.
4) Ideële reclame:
Dit wordt vaak uitgezonden door de overheid en heeft als doel invloed op je gedrag te maken. Bijvoorbeeld met oud en nieuw: “je bent een rund als je met vuurwerk stunt.”
5) Combinatiereclame:
Combinatiereclame is het samen uitvoeren van reclameacties, door ondernemers uit verschillende branches van de handel, bijv. winkelcentra of door ondernemers in samenwerking met niet-commerciële instellingen.
6) Sluikreclame:
Sluikreclame is reclame die versluierd wordt uitgezonden buiten de reclamezendtijd. Bijv. iemand in een soap drinkt een blikje cola van een bepaald merk, de reclameborden langs het veld tijdens een voetbalwedstrijd, of in een reclamespotje zelf waar iemand een product gebruikt dat eigenlijk niet binnen het reclame spotje hoort.
7) Suggestieve reclame:
Suggestieve reclame is reclame die een beroep doet op menselijke gevoelens door artikel(en) of dienst(en) om te zetten in aantrekkelijke beloften. Bijv. door een uitspraak als deze: “door dit drankje voelt u zich sterker dan ooit.”
8) Agressieve reclame:
Agressieve reclame is reclame die een aanvallend karakter heeft. Deze vorm reclame komt veel voor bij reclames van schoonmaakmiddelen. Bijv. “Dit wasmiddel wast schoner dan andere wasmiddelen!”
5. Reclame, verspilling en ongelukkig zijn
“Reclame wordt gezien als ‘systeembevestigend’, omdat de burger voortdurend schijnbehoeften worden aangepraat, terwijl zijn werkelijke behoeften worden onderdrukt. Dit leverde vroeger al forse kritiek op de consumptiemaatschappij en in die context ook op de reclame omdat die als systeembevestigend werd beschouwd en als een dubieus instrument in handen van de ‘bewustzijnsindustrie’ zat. De media-industrie creëert een schijnwereld van pseudogebeurtenissen en trends die het publiek zoet houden.
Ook leidt reclame tot verspilling omdat producten duurder worden dan noodzakelijk. De kosten voor het maken van reclame worden doorgerekend in de prijs, zodat het uiteindelijk de consument zelf is die de reclame betaalt. Bovendien bestaan er te veel merken van één product en probeert men het publiek zaken aan te smeren die de mensen niet nodig hebben; reclame veroorzaakt overconsumptie omdat behoeften worden gekweekt waar mensen buiten zouden kunnen. Soms worden mensen overtuigd artikelen te kopen die men zich eigenlijk financieel niet veroorloven kan, maar die door kopen op afbetaling toch binnen handbereik komen.
Tenslotte werd en wordt reclame wel gezien als manipulatief in de zin van de “verborgen verleider”. Gewekte suggesties als liefde, warmte en gezelligheid worden niet waargemaakt. Reclame brengt een materialistische instelling bij kinderen teweeg, omdat verlangens opgewekt worden die er normaal niet zouden zijn, namelijk dat het bezitten van spullen het belangrijkste is en dat daar bepaalde begerenswaardige eigenschappen als schoonheid, succes, status en geluk mee verworven worden. In samenhang hiermee is er nog de hypothese dat reclame kinderen ongelukkig maakt omdat commercials een wereld presenteren vol mooie mensen en begerenswaardige producten, waartegenover de werkelijke wereld van de kinderen slechts een bleke afschaduwing is, hetgeen leidt tot teleurstelling en een gevoel van ongelukkigheid.
