In Frankrijk zijn er massale protesten tegen de hoge dieselprijzen, en waarschijnlijk heeft ook u al gevloekt aan de pomp. Maar eigenlijk is de brandstof zélf in ruim 40 jaar amper duurder geworden. Het is vooral de overheid wiens kas u spijst: die kost steeg met 68,00%.
Diesel is de jongste maanden razendsnel in prijs gestegen: een liter kost vandaag 1,611 euro, tegenover ‘slechts’ 1,432 euro voor benzine. In 2016 kostte een liter diesel 1,187 euro. Maar dan heeft de regering het ‘cliquetsysteem’ versneld ingevoerd. Dat gaat zo: als de dieselprijs daalt, wordt de helft van die daling omgezet in een accijnsverhoging. In de eerste helft van het jaar kwam het cliquetsysteem acht keer in actie, met acht prijsverhogingen tot gevolg.
Het cliquetsysteem wordt sinds juli niet meer toegepast omdat het plafond van de verhogingen is bereikt. Toch bleef de dieselprijs stijgen, omdat ook de ruwe olie duurder werd. In oktober haalde de dieselprijs een recordniveau van 1,63 euro per liter. Daarna volgde een lichte daling doordat de olie goedkoper werd. Maar op 1 januari wordt een nieuwe indexering van de accijnzen op brandstof verwacht.
Voor Vadertje Staat blijft de dieselrijder een belangrijke bron van inkomsten. Alleen al de accijnsverhogingen voor diesel brengen de schatkist 600 miljoen euro per jaar extra op. “Tanken is nochtans sinds 1975 niet duurder geworden, als men rekening houdt met de reële prijzen”, zegt Jean-Benoît Schrans van de Belgische Petroleum Federatie. “De productprijs is bijna niet gestegen als men de inflatie buiten beschouwing laat.” Een liter diesel zonder accijnzen kostte in 1975 0,137 euro, terwijl dat vorig jaar 0,159 euro was – een stijging met slechts 16,00 %. De accijnzen zijn daarentegen met 68,00 % gestegen.
Waalse blokkades
De hoge prijzen leiden niet alleen in Frankrijk tot protest (zie hiernaast), maar ook in Wallonië. Gisteren werd de raffinaderij van Total Petrochemical in Feluy – één van de grootste in Europa – al voor de vierde dag op rij geblokkeerd. In Sclessin en Wandre waren de blokkades even weg, maar na het vertrek van de politie kwamen de actievoerders terug.
De bevoorrading komt voorlopig niet in gevaar, zegt brandstofkoepel Brafco, maar het is “niet prettig” voor lokale handelaars. “Bepaalde stations staan misschien droog, maar we hebben onze logistiek aangepast”, zegt Total. “Dat kan soms wat tijd in beslag nemen om te leveren. Mensen moeten zich geen zorgen maken in ons netwerk, er zal bevoorrading zijn.”
