Introductie Apple Pay maakt betalen zonder baar geld weer wat makkelijker
Is de frontale aanval tegen cash in België ingezet? Met de introductie van de betalingsdienst Apple Pay schuiven we opnieuw een stapje op richting cashloze samenleving. Ondertussen duwen Nederland en Zweden op de rem: ‘Laten we cash geld niet te snel afstoten.’
Het was aandoenlijk, de manier waarop verschillende banken zich op de sociale media haastten om klanten te informeren dat ook zij binnenkort Apple Pay zouden aanbieden. De Tijd berichtte namelijk dat BNP Paribas Fortis de primeur kreeg van Apple om Apple Pay in België uit te rollen. Het principe van die betalingsdienst is eenvoudig: u laadt betaal- of kredietkaartgegevens op in de zogenaamde Wallet-app. In plaats van een bankkaart met NFC-technologie (Near Field Communication) dicht bij een betaalterminal te houden om te betalen, kan dat nu ook met een iPhone. Android-gebruikers beschikken al langer over een soortgelijke functie met Android Pay.
Het gejuich op de sociale media over de Apple Pay staat in schril contrast met de realiteit. Is het omdat we nog steeds veel briefjes van 50, 100 en 200 euro in een sok onder ons bed hebben zitten? Of vertrouwen we de digitale technologie niet voldoende? Feit is dat 63,00 % van alle transacties in België nog steeds in cash gebeurt. Ter vergelijking: in Nederland gaat het om 45,00 %.
Chip onder huid
De voordelen van minder cash liggen volgens Febelfin, de Belgische federatie van de financiële sector, voor de hand. Cashgeld kost geld. Volgens berekeningen van de Europese Centrale Bank 139 euro per Europeaan, per jaar om precies te zijn. “Geld moet gedrukt worden, het moet geverifieerd worden en het moet getransporteerd worden”, zegt woordvoerder Yannick Adriaenssens. “En dan mogen we ook winkel- en bankovervallen niet vergeten.”
België hinkt wat achterop op het vlak van cashloos betalen, maar dankzij voorlopers zoals Nederland en Zweden kunnen we enigszins in de toekomst kijken. Eén op de vijf Zweden gebruikt nooit een bankautomaat, daarnaast hebben al meer dan 4.000 Zweden een microchip onder hun huid zitten waardoor ze zelfs geen smartphone meer nodig hebben om te betalen. Tegen 2025 zou de helft van de Zweedse winkels geen geklungel met biljetten en munten meer toestaan.
Hoewel de Zweedse en de Nederlandse centrale bank de evolutie naar minder cash ondersteunen, zijn ze toch beducht voor een wereld waarin helemaal geen cash meer zou circuleren. Vorige week opperde ook Christine Lagarde, directeur van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), dat centrale banken moeten overwegen een centrale digitale munt te ontwikkelen.
“In welke mate is geld een publiek goed? Dat is de vraag die mevrouw Lagarde met haar oproep impliceert”, zegt Leo Van Hove, munteconoom aan de VUB. “Als cash verdwijnt, dan krijgen privéspelers (de banken en de technologiebedrijven, FE) vrij spel.” Met andere woorden: in een wereld met cash kunnen we geld uitwisselen zonder medeweten van een derde partij. In een cashloze wereld zullen we dus altijd een derde speler moeten vertrouwen om de transactie mogelijk te maken. “Een digitale munt, uitgegeven door een centrale bank, kan daar een antwoord op zijn”, zegt Van Hove.
Black-out
Bovendien maken overheden in de hele wereld zich zorgen over de kwetsbaarheid van een cashloze samenleving. Wat zijn de gevolgen bij een black-out? Hoe bescherm je je tegen hackers? En wat als er oorlog uitbreekt die de infrastructuur aantast? “Dat zijn vragen waar we vandaag nog geen antwoord op hebben”, stelt Van Hove.
Tot slot is het niet onbelangrijk achterom te kijken wanneer early adopters kraaien van de pret bij een nieuw gadget. “Er is een aanzienlijke groep in onze samenleving voor wie een cashloze samenleving niet per se goed nieuws is”, zegt Robin van Trigt van het steunpunt Mens en Samenleving. “Digitaal geld zie je niet. Dat maakt het voor mensen die al slecht zijn in het beheren van hun portefeuille nog moeilijker om verantwoordelijk met hun centen om te gaan. Slimme technologie zou mensen ook kunnen helpen om hun geld beter te beheren, maar de ideale applicatie hebben we daar nog niet voor gevonden.”
