‘Don’t mention the trade war.’ Want bij een escalerende handelsoorlog zijn er alleen maar verliezers, toch? Niet helemaal. Bankiers en economen zien ook meerdere kandidaat-winnaars. Wij zochten uit wie dat zijn, en vooral waarom.
Kunnen we nog een wereldwijde handelsoorlog vermijden? Met die vraag worstelt vandaag zowat elke belegger. Nadat Europa al had kennisgemaakt met Amerikaanse importtarieven op staal, zette de Amerikaanse president Donald Trump op 6 juli ook zijn dreigementen naar China om in daden met een importtaks van 25,00 % op 1.100 Chinese goederen, gaande van halfgeleiders tot robots en vliegtuigonderdelen.
China reageerde daarop met evenwaardige tegenmaatregelen, vooral gericht op landbouwproducten uit Amerikaanse staten waar Trump veel kiezers heeft: zoals varkensvlees en sojabonen uit Iowa en bourbon-whiskey uit Kentucky. In de hoop de Amerikaanse president zenuwachtig te maken in de aanloop naar de tussentijdse verkiezingen van november.
0,10 % bbp
Toegegeven, macro-economisch zijn de heffingen voorlopig nog te verwaarlozen. Volgens een rapport van de Nederlandse vermogensbeheerder Robeco zijn ze slechts goed voor 0,10 % van het bbp van beide grootmachten. Maar Trump heeft inmiddels al nieuwe heffingen aangekondigd op een bijkomend pakket van 200 miljard dollar, waarmee dan al de helft van de import uit China onder protectionistische importtaksen valt. Heffingen die ten vroegste pas ingaan in september, maar toch. Als Trump doorzet, zal Peking ongetwijfeld nogmaals terugslaan en dreigt een gevaarlijk opbod dat een wereldwijde handelsoorlog kan veroorzaken.
‘Is dit een trade war of een war on trade?’, zucht Philippe Gijsels, beursstrateeg bij BNP Paribas Fortis. ‘Probeert Trump écht een betere handelsdeal voor de VS te forceren of is dit een oorlog met als doel de wereldhandel stil te leggen en zo de opkomst van China op technologisch vlak te blokkeren?’
In het laatste geval zal de handelsoorlog alleen maar verergeren, denkt Gijsels. En dan zullen er op de beurs niet alleen veel verliezers zijn, maar zullen er op korte termijn ook ‘winnaars’ opduiken. Al is het maar omdat sommige bedrijven en sectoren relatief gezien minder verliezen dan de rest.
Small caps in de VS bijvoorbeeld, zijn vandaag bij veel beleggers in trek. Volgens Gijssels komt dat omdat Amerikaanse kmo’s weinig of niet blootstaan aan de gevolgen van een handelsoorlog. ‘Ze bedienen bijna uitsluitend de lokale markt en zijn daardoor immuun voor de steeds duurdere dollar’, legt hij uit. Zijn advies voor beleggers? ‘De vraag is echter hoeveel al in de huidige koersen is verwerkt’, zegt Gijsels voorzichtig. ‘De Russell 2000-index in de VS staat vandaag al heel dicht bij een recordniveau.’
India en Vietnam
Maar ook grote landen zoals India kunnen op korte termijn van een wereldwijde handelsoorlog profiteren. ‘India heeft maar een klein handelsoverschot met de VS en wordt daarom veel minder geviseerd door Trump dan China’, denkt Gijsels even luidop.
Tel daarbij een aantal buurlanden van China zoals Vietnam, Thailand en Bangladesh, waar grote multinationals steeds vaker hun productie naar delokaliseren – eerder dit jaar zei Harley-Davidson dat het zijn fabriek zou verhuizen van Kansas City naar Thailand – en dat lijstje ‘winnaars’ kan in de toekomst nog veel langer worden. ‘Maar dat geldt niet voor elk bedrijf uit dat soort landen. Alleen als het gaat om producten en bedrijven die een korte, hoofdzakelijk lokale bevoorradingsketen hebben en zo ontsnappen aan een wereldwijde handelsoorlog,’ benadrukt de beursstrateeg van BNP Paribas Fortis.
Raoul Leering van ING Bank zit op dezelfde lijn. ‘Heel wat sectoren en bedrijven zullen proberen in het gat te springen dat op de Amerikaanse markt ontstaat omdat Chinese exporteurs uit de markt geprijsd worden door de verhoging van de importtarieven’. Het meest bekende voorbeeld is dat van de kwekers van sojabonen in Brazilië en Argentinië, die op termijn kunnen profiteren van de importtaks die China de sojaboeren in de VS heeft opgelegd.
Maar de ING-econoom, gespecialiseerd in het analyseren van wereldwijde handelsstromen, benadrukt dat er ook kansen liggen voor Europese bedrijven. De Schotse whiskymakers zien volgens hem hun concurrentiepositie verbeteren nu Amerikaanse wiskey en bourbon duurder worden in Europa. Hetzelfde geldt voor jachten, boten en cosmetica. ‘Maar ik denk ook aan de export van varkens. Behalve Duitsland en Spanje zijn ook Nederland en België grote varkensexporteurs.’
Doorrekenen of niet?
Al hangt de mate waarin dit kansen biedt vooral af van een belangrijke vraag: in hoeverre zullen de tariefverhogingen worden doorgerekend aan de eindafnemer? ‘Exporteurs zullen een deel van de kostenverhoging ten koste van hun winstmarge laten gaan om niet te veel marktaandeel te verliezen’, voorspelt Leering. Niet voor niets beloofde Harley-Davidson vorige maand om de verhoogde Europese importtaks op zijn iconische motorfiets (voorlopig?) niet door te rekenen aan de Europese eindklant en dus volledig voor eigen rekening te nemen. Kostprijs van die opmerkelijke geste: tussen de 90 en 100 miljoen dollar per jaar.
Niettemin, wie echt zoekt, vindt volgens analisten ook in slechte beurstijden een investeringsopportuniteit. Ook als er straks écht een handelsoorlog uitbreekt. Al heb je daar dan wellicht wel stalen zenuwen en een ijzeren maag voor nodig. Beursgoeroe Mark Mobius (82), een specialist in opkomende markten, heeft die. Hij stipte vorig week de schoenenindustrie in Vietnam en de techsector in Zuid-Korea aan als potentiële winnaars van de handelsoorlog.
‘Dat klopt, maar Mobius zou Mobius niet zijn als hij geen koopopportuniteiten naar voor zou schuiven’, relativeert Gijsels. ‘Ik ben sceptischer. De hoofdboodschap van Mobius voor de opkomende markten was er toch vooral één van voorzichtigheid.’
De beursstrateeg van BNP Paribas Fortis ziet vooral risico’s. ‘Veel van de opkomende markten financieren zich in dollars en die dollar zal door de oplopende handelsspanningen alleen maar duurder worden, waardoor het op langere termijn voor veel opkomende markten moeilijker zal worden om zich op de financiële markten aan gunstige tarieven te financieren.’
Bovendien zijn de ‘winnaars’ bijna uitsluitend te zoeken in smalle niches. Als je het bekijkt op landenniveau, is de balans van een handelsoorlog nooit eenduidig positief. ‘Brazilië (dat naast de Chinese taks op soja ook van de Chinese taks op Amerikaanse sinaasappels kan profiteren, red.) wordt zelf geraakt in zijn export naar de VS omdat het onder dreiging van de heffingen ‘vrijwillig’ zijn staalexport heeft beperkt tot 70,00 %. En datzelfde geldt voor Argentinië’, nuanceert Leering. ‘Voor aluminium krijgen beide landen dan weer een heffing van 10,00 % over zich heen, waardoor ze op lange termijn meer concurrentie van Amerikaanse bedrijven gaan ondervinden.’
Niet speculeren
Mede daarom durven weinig bankiers en analisten hun klanten aan te raden om volop op bovenstaande ‘winnaars’ te speculeren. ‘Het blijft een binaire keuze’, knikt Gijsels. ‘Speculeer je op een verdere escalatie van de handelsoorlog, dan moet je eerder investeren in de Russel-index dan in de S&P-index, en eerder in Braziliaanse soja dan in Amerikaanse soja. Maar voor hetzelfde geld bluft Trump gewoon in het vooruitzicht van de tussentijdse verkiezingen voor het Congres en loopt alles uit op een teleurstelling.’
In dat laatste geval moet je volgens Gijsels misschien gaan kiezen voor cyclische en defensieve aandelen – bijvoorbeeld in grondstoffen – die nu te hard zijn afgestraft. ‘Ik zou klanten sowieso zelf aanraden om hun beleggingen altijd voldoende te spreiden, anders spelen ze alles of niets. En dat is erg gevaarlijk.’
