Bij minder dan één op de vier aankopen halen de Belgen nog cash geld uit hun portemonnee. Vóór de lockdown gebeurde nog een derde van de betalingen met cash.
De coronacrisis heeft de aankoop- en betaalgewoonten van de Belgische consumenten flink veranderd. Dat blijkt uit twee studies door de grootbanken ING België en BNP Paribas Fortis. Globaal zijn er drie trends:
- online shoppen groeit sterk,
- contactloos betalen is in opmars en
- cashbetalingen boeren sterk achteruit.
Veel meer online
De verplichte sluiting van de niet-voedingswinkels, vanaf half maart tot begin mei, heeft een nieuwe opstoot gegeven aan het online shoppen. Tijdens de lockdown werd een kwart van alle aankopen online gedaan, luidt het bij BNPP Fortis, terwijl het marktaandeel van de e-commerce begin dit jaar, vóór de lockdown, nog maar 15,00 % was. In mei, na de versoepeling van de veiligheidsmaatregelen en de lockdown, waren er opnieuw iets minder online aankopen dan in april, maar nog altijd een kwart meer dan vóór het uitbreken van de coronacrisis.
ING België becijferde dat vooral de grote (buitenlandse) online winkels als winnaars uit de coronacrisis komen. In vergelijking met het voorjaar van 2019 hebben de Belgen tijdens de lockdown 66,00 % meer aankopen gedaan bij spelers als Amazon, Bol.com en Zalando. In mei was de stijging nog 46,00 %.
Blijvende trend
De studiediensten van de twee banken wijzen verder op een sterke daling in het cash betaalverkeer. Volgens de ‘covid-19-barometer’ van BNPP Fortis is het aandeel van de cashbetalingen tijdens de lockdown teruggevallen van 31,00 naar 23,00 %. En na de versoepeling van de lockdown is de Belg niet opnieuw meer cash gaan uitgeven.
De daling lijkt een blijvende trend. ‘De Belg lijkt cash nu voor goed af te zweren’, luidt het bij ING. ‘Het ziet ernaar uit dat de gezondheidscrisis, en dus de angst om besmet te raken, plus de sluiting van de (meeste) winkels de manier waarop Belgen hun betalingen verrichten, permanent hebben veranderd’, meent ING-economiste Charlotte De Montpellier.
Heel wat winkels hebben die gevoeligheid bij de consument nog versterkt door hun klanten expliciet aan te manen om bij voorkeur, of zelfs uitsluitend elektronisch te betalen. Ook bij de vervoersmaatschappij De Lijn waren geen cashbetalingen meer mogelijk.
We betalen minder met cash en hebben dus minder nood aan het (regelmatig) afhalen van bankbiljetten aan een geldautomaat. Het aantal geldafhalingen ligt nu 37,00 % lager dan in mei 2019, heet het bij ING.
BNPP Fortis ziet een gelijkaardige terugval. Afgelopen maand waren er 42,00 % minder afhalingen aan de geldautomaten dan voor de coronacrisis, met een daling van een derde in het afgehaalde bedrag. In volle lockdown was die daling nog groter.
Ook voor de coronacrisis was er al een daling in het cash betaalverkeer bezig. In 2015 werd nog voor meer dan 41 miljard euro cash uit de bankautomaten gehaald, aldus een rapport van de Belgische bankenfederatie Febelfin. In 2018 was dat al gezakt tot minder dan 39 miljard euro.
Doorbraak contactloos
De besmettingsvrees heeft ook tot een ander gebruik van de betaalkaarten geleid. Pinnen schrikt veel mensen af, en dat heeft tot een ware doorbraak van het contactloos betalen geleid, met de kaart of mobiel (met de smartphone). Voor de lockdown betaalde amper 4,00 % contactloos, nu is dat al 11,00 %, geeft BNPP Fortis aan. Ook deze trend is structureel: in mei waren er meer contactloze betalingen dan in maart-april.
De banken moedigen contactloos betalen aan. Ze hebben de limiet voor een kaartbetaling zonder pincode opgetrokken van 25 naar 50 euro, en de cumulatieve limiet voor opeenvolgende contactloze kaartbetalingen naar 100 euro.
Toch is er nog veel groeimarge. In Nederland verloopt de helft van alle elektronische betalingen al contactloos. In Tsjechië is dat zelfs 90,00 %.
