Voortaan wordt het indexcijfer mee bepaald door de prijsevolutie van alcoholvrij bier, winterbanden en het dierenpension. Maar de vaste telefoon heeft afgedaan.
Elk jaar bekijken de sociale partners (werkgevers en vakbonden), in samenwerking met ambtenaren en academici, of de zogenaamde indexkorf nog een juiste weergave geeft van het koopgedrag van de Belgische consumenten.
Die indexkorf bevat honderden producten en diensten en dient als meetinstrument voor de stijging van de levensduurte (de inflatie). Resultaat is het (maandelijkse) indexcijfer, dat gebruikt wordt om loonaanpassingen door te voeren.
Door de jaarlijkse aanpassing van de samenstelling van de indexkorf moet die prijsmeting ‘actueel’ blijven. Lees: dat de prijzen worden opgevolgd van producten en diensten die ‘representatief zijn’ voor onze dagelijkse uitgaven.
Dit jaar zijn er acht ‘nieuwelingen’ in de korf, met als blikvangers: alcoholvrije bieren, vervanging van zomer/winterbanden, het dierenpension en gebitsreiniging. Er is ook een nieuwe definitie voor klassieke producten als de paraplu, de zonnebril en de douchekop.
Geen zonnebank meer
Twee ‘getuigen’ van de levensduurte vallen weg: de vaste telefoon en het zonnebankabonnement. De tijd dat er veel klanten waren in de zonnebankcentra, is duidelijk voorbij. Volgens de indexcommissie is het belang ervan tegenwoordig ‘verwaarloosbaar’. Voor de vaste telefoon geldt al een tijdje dat er bijna geen nieuwe toestellen meer verkocht worden.
Ook de voorbije jaren waren aanpassingen van de indexkorf het bewijs van nieuwe of veranderende maatschappelijke trends. Zo wordt sinds vorig jaar de prijs van tattoos mee in rekening genomen, plus die van kookboeken en van kinderwagens (buggy’s).
In 2018 deden de rookdetector en de streamingdiensten (onder meer Netflix en Spotify) hun intrede en verdween de azalea uit de lijst. Iets langer geleden, in 2014, nam de indexcommissie afscheid van kreeft, oesters en dvd-spelers.
Volgens de federale minister van Consumentenzaken, Nathalie Muylle (CD&V), gaat er bij de prijsopmetingen – naast het klassieke bezoek van inspecteurs aan winkels – steeds meer aandacht naar nieuwe digitale meettechnieken, zoals scannerdata en webscraping. Die leveren big data op van prijsopnames van individuele producten (in de rekken of op de webshop) en het verkochte volume ervan (op basis van een kassascan).
Dit jaar zal naar verwachting ruim een kwart van de productprijzen uit de indexkorf gevolgd worden via scannerdata of webscraping.
Huurprijzen meten
Dit jaar gaat ook een nieuwe methode in voor de meting van de huurprijzen op de private woningmarkt. De huurprijs is met een gewicht van 7,30 % een belangrijk onderdeel in de indexkorf. Maar de data die tot nog toe hiervoor werden gebruikt, op basis van een steekproef bij zowat 2.000 huurwoningen, blijken niet langer accuraat. De responsgraad op de vragenlijst was te laag geworden.
Daarom wordt voortaan geput uit de databank van de geregistreerde huurcontracten, die beheerd wordt door de afdeling Patrimonium bij de FOD Financiën. Jaarlijks worden in die databank ruim 200.000 nieuwe huurcontracten geregistreerd.
