Marge van maximaal 0,80 % voor dit en volgend jaar
De lonen in ons land kunnen dit en volgend jaar met maximaal 0,80 % boven op de index stijgen. Dat blijkt uit het loonkostenrapport van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB), dat vandaag verschijnt en waarvan De Tijd de grote lijnen vernam. Het rapport luidt het begin in van het loonoverleg tussen de vakbonden en de werkgeversorganisaties.
In het verleden stelden de sociale partners het door de CRB naar voren geschoven cijfer dikwijls nog naar beneden bij. Bij de vakbonden is er deze keer weinig animo om dat te doen. Voor 2017 en 2018 beslisten de sociale partners dat de lonen met maximaal 1,10 % mochten stijgen, wat toen op de vakbondsbanken al als bijzonder weinig werd beschouwd.
‘Met minder dan een procent kunnen we echt niet tevreden zijn’, zegt een vakbondsbron. De vraag is hoe ver de werkgeversorganisaties hen tegemoet willen komen. Pieter Timmermans, de topman van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), liet na de zomervakantie verstaan dat hij ‘de sluisdeuren niet gaat openzetten omdat het economisch beter gaat’.
Het cijfer waarop de vakbonden en de werkgeversorganisaties uiteindelijk landen, vormt de maximaal toegelaten algemene loonstijging boven op de index voor 2019 en 2020. Nadien wordt in de sectoren onderhandeld over een sectorale ondergrens. Ten slotte wordt tijdens het overleg in de bedrijven vastgelegd hoeveel de lonen voor de betrokken werknemers binnen die grenzen mogen stijgen.
Dat de loonmarge zo beperkt is, ligt aan hoe die wordt berekend. Lang werd alleen naar de verwachte loonkostenevoluties in de buurlanden gekeken, zoals de wet van 1996 voorschreef. Dat moest onze loonkosten onder controle houden, maar dat lukte niet. Er waren jaren van loonmatiging, een indexsprong en een taxshift nodig om de sinds 1996 opgebouwde loonkostenhandicap weg te werken.
De regering-Michel verstrengde de wet van 1996 om nieuwe ontsporingen te vermijden. Het vertrekpunt is nog altijd de verwachte loonkostenevolutie in de buurlanden. Maar als er een ontsporing tegenover 1996 is, moet die van de marge voor een loonstijging worden afgetrokken. Ook moet een veiligheidsmarge in rekening worden gebracht.
Bij de sociale partners wilde gisteren niemand reageren op het rapport. Vandaag komen de kopstukken in de Groep van Tien samen om het rapport te bespreken. Een eventuele landing op een definitief cijfer wordt pas woensdag verwacht.
