Een hoge interestvoet, zo fulmineert Recep Tayyip Erdogan, is de ‘moeder van alle kwaad’.
Want hoe lager de interestvoeten, hoe lager de inflatie, zette de Turkse president gisteren zijn theorie uiteen voor een schare beleggers in Londen. ‘Wanneer we de interestvoeten verlagen, wat gebeurt er dan met de kosten? Die verlagen ook. En dus kunnen bedrijven hun producten tegen een lagere prijs verkopen. Zo simpel is het.’
Geen speld tussen te krijgen, zo lijkt het. Maar waarom staat dan in alle handboeken economie precies het omgekeerde? Een lage interestvoet maakt lenen makkelijker en sparen minder interessant. Consumenten geven meer geld uit, bedrijven investeren meer. Die bijkomende vraag wakkert de groei, maar ook de inflatie aan.
Maar wie gelooft die economische handboeken nog? Per slot van rekening voorspelden die theorieën toch ook de crisis niet. En bovendien geeft de realiteit Erdogan gelijk. De ECB (en ook de Fed) stuurden de rente naar ongeziene laagtes, en toch ging de inflatie maar niet omhoog. Janet Yellen, voormalig voorzitter van de Fed, moest aan het einde van haar carrière toegeven dat de lage inflatie ‘een mysterie’ voor haar was. Misschien was er meer aan de hand. ‘Je moet een open geest behouden, en er niet vanuit gaan dat je een monopolie hebt op de waarheid.’
Precies daarvan probeert Erdogan beleggers te overtuigen. En ook zijn eigen centrale bank, die ietwat hardleers is. Daarom beloofde hij gisteren om – na de verkiezingen van 24 juni – zich harder te moeien met het monetair beleid. ‘Want wie houden de mensen verantwoordelijk als ze in moeilijkheden raken door het monetair beleid?’, vroeg Erdogan gisteren. ‘De president.’
Zijn uitspraken stelden beleggers allerminst gerust. De Turkse lira daalde nog maar eens in waarde. Nooit eerder moesten Turken zoveel lira’s neertellen voor één euro. Voor wie een reisje naar Turkije plant, is dat goed nieuws. Alleen al sinds het begin van het jaar is een vakantie in Turkije door de zwakker wordende lira 14,00 % goedkoper geworden.
Maar het is slecht nieuws voor de Turken, want zo kosten buitenlandse producten meer. Het leven wordt snel duurder: vorige maand bedroeg de inflatie bijna 11,00 %. Hierdoor is ook de winst van wie een reisje boekt weer kleiner, want ook de reiziger moet hogere prijzen betalen.
De Turkse centrale bank, die moet waken over de inflatie, heeft een wapen om de eigen munt te verstevigen. Door de rente fors op te trekken maakt ze beleggen in Turkije opnieuw aantrekkelijker. Daardoor worden euro’s of dollars opnieuw voor lira’s ingeruild, wat goed is voor de wisselkoers. Maar dat staat dus gelijk aan ‘de moeder van alle kwaad’. Zo simpel is het dus niet. Tenzij Erdogan met nóg een spitse theorie op de proppen komt, ziet het er dus niet naar uit dat de val van de lira snel zal stoppen.
