Spaarrekeningen zijn nog steeds erg populair. Dat is opmerkelijk, want de geringe spaarrente volstaat bijlange niet om de inflatie van 2,10 % te compenseren.

De tegoeden op gereglementeerde spaarboekjes stegen in het voorbije jaar met bijna 5 miljard euro, blijkt uit een peiling van De Tijd bij twaalf banken. We hebben de cijfers van BNP Paribas Fortis en ING wel gecorrigeerd voor een boekhoudkundige aanpassing.

Beide grootbanken hebben in het eerste kwartaal van vorig jaar voor respectievelijk 5,2 miljard en 851 miljoen euro tegoeden op gereglementeerde spaarboekjes van bedrijven overgezet naar andere rekeningen. Ze deden dat om op die rekeningen niet meer de wettelijke minimumrente van 0,11 % te moeten betalen.

Er zijn meerdere redenen waarom de spaarboekjes blijven aandikken, zeggen de banken. ‘Spaarboekjes zijn een wachtrekening
voor geld dat vrijkomt van vervallende kasbons, obligaties en termijnrekeningen’, laten Belfius, AXA Bank en Crelan weten. Sommige spaarders zijn niet bereid om nu kasbons, obligaties of spaarverzekeringen (tak21) te kopen. Ze wachten op een rentestijging om cash te herbeleggen in die producten.

Verscheidene banken verwijzen ook naar de klassieke troeven van geld op een spaarboekje: veiligheid, onmiddellijk beschikbaar en fiscaal aantrekkelijk. Spaartegoeden zijn tot 100.000 euro beschermd en de rente was vorig jaar tot 1.880 euro vrijgesteld van roerende voorheffing.

Het valt op dat de grootbanken marktaandeel hebben gewonnen ten nadele van de middelgrote en kleine banken. Voor kleine prijsbrekers is het door het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) bijna onmogelijk nog aantrekkelijke spaarrentes aan te bieden. De ECB heeft de marktrente op korte en lange termijn fors doen dalen.

Enkele kleinere banken merken op dat er geld verschuift van spaar- naar beleggingsproducten. Voorts laten sommige spaarders meer geld op hun zichtrekening staan omdat een spaarboekje nauwelijks meer opbrengt.

Bij een paar middelgrote banken hadden uitzonderlijke factoren een negatieve invloed op de spaartegoeden. Rabobank.be besliste in juli zijn beleggingsproducten af te stoten en te focussen op spaarproducten. Sommige klanten hebben daarna niet alleen hun beleggingsfondsen maar ook hun spaargeld overgeheveld naar een andere bank. Record Bank wordt opgeslorpt door ING, maar de bank denkt dat de impact van de integratie op het spaargeld van de klanten ‘eerder beperkt’ was.

De lage spaarrente zet sommige spaarders er wel toe aan op zoek te gaan naar beleggingen met een hoger rendement. Ze zijn bereid wat meer risico’s te nemen.

Beleggingsfondsen en tak23-producten zijn populaire alternatieven voor het spaarboekje, zeggen diverse banken. ‘De opvallendste toename vinden we bij tak23-producten’, zegt BNP Paribas Fortis. ‘Daarin werd liefst 77,00 % meer geïnvesteerd in de eerste elf maanden. Het positieve klimaat op de aandelenmarkten heeft zeker een rol gespeeld, het gunstige fiscaal regime wellicht ook.’

Tak23-producten zijn beleggingsverzekeringen. Ze zijn vrijgesteld van roerende voorheffing, maar beleggers moeten bij de aankoop wel 2,00 % taks betalen.

Een paar banken signaleren dat de interesse voor beleggingsplannen fors is toegenomen. Via zo’n plan kunnen beleggers maandelijks een vast bedrag investeren in beleggingsfondsen. De instapdrempel is doorgaans laag. ‘Het aantal beleggingsplannen is in 2016 bijna verdubbeld’, zegt KBC. ‘Die trend zette onverminderd door in 2017.’ AXA meldt een verdrievoudiging van het aantal beleggingsplannen tussen december 2016 en december 2017.

Diverse banken signaleren dat de interesse voor duurzame beleggingen toeneemt. ‘De fondsen met het duurzame label SRI maken stilaan het leeuwendeel van de intekeningen uit’, zegt BNPP Fortis. De fiscale maatregelen uit het Zomerakkoord hebben volgens de banken voorlopig weinig impact op het gedrag van spaarders en beleggers.

VERVENNE, W. Extreem lage rente houdt groei spaarboekjes niet tegen. De Tijd, 2018-01-03, 24.