Belgische bedrijven vrezen dat het tekort aan geschikte arbeidskrachten in 2018 economische groei zal kosten. ‘Het wordt nu wel erg acuut.’
De allergrootste belemmering voor de groei van bedrijven is het tekort aan geschikte werknemers. Dat is de conclusie van een enquête die sociaal secretariaat SD Worx heeft gehouden bij 547 kmo’s. Driekwart van de ondervraagden ziet de gespannen arbeidsmarkt als een bedreiging, vier op de tien zelfs als een grote tot zeer grote bedreiging. De andere problemen – van rigide regelgeving tot mobiliteitsproblemen – worden door de bedrijfsleiders als minder bedreigend ervaren.
‘Het gebeurt inderdaad dat bedrijven wel willen investeren of uitbreiden, maar dat het tekort aan geschikt personeel hen daarvan weerhoudt’, bevestigt Sonja Teughels, de arbeidsmarktspecialist van de werkgeversorganisatie Voka. ‘De vaststelling dat er tekorten zijn, is niet nieuw, maar het is nu wel bijzonder acuut aan het worden, in een mate die we voordien nooit gezien hebben.’
De cijfers van officiële instanties bevestigen dat de spanningen op de arbeidsmarkt snel toenemen. De VDAB heeft de afgelopen twaalf maanden 257.000 vacatures ontvangen, 15,00 % meer dan vorig jaar en verreweg het hoogste aantal in vijftien jaar. Eerder deze maand bleek nog dat, op Tsjechië na, nergens in Europa zoveel arbeidsplaatsen niet ingevuld zijn als in België. De vacaturegraad heeft een hoogte van 3,60 % bereikt en stijgt sneller dan elders in de Europese Unie.
Buitenlandse krachten
Johan Van Duyse van SD Worx wijst erop dat er nog altijd een grote mismatch bestaat tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Aangezien het wegwerken daarvan een werk van lange adem is en het probleem de komende tijd eerder zal toe- dan afnemen, vreest hij dat bedrijven noodgedwongen hun toevlucht zullen nemen tot het inhuren van buitenlandse arbeidskrachten.
Teughels ziet wel enkele maatregelen die de regering kan nemen om op korte termijn iets aan het probleem te doen. Bijvoorbeeld het vereenvoudigen van de Individuele Beroepsopleiding (IBO). Dat is een efficiënte manier om werkzoekenden op de werkvloer een opleiding te geven, maar het stelsel is nu zo ingewikkeld dat bedrijven er niet optimaal gebruik van maken. ‘Daar wordt nu wel werk van gemaakt, ik hoop dat we in het voorjaar een versnelling kunnen maken’, zegt ze.
Ook een beter activeringsbeleid zou volgens haar kunnen helpen. Niet alleen bij werklozen, maar ook bij leefloners, deeltijds werkenden of mensen die zich nu niet aanbieden op de arbeidsmarkt. Bij ouderen kan het activeringsbeleid ‘voluntaristischer’, vindt Teughels. ‘Daar is nog een heel groot potentieel.’
‘We moeten alle zeilen bijzetten. Er komen een aantal maatregelen aan, en als het goed loopt, zouden die effect kunnen hebben. Maar zal het voldoende zijn? Wellicht niet.’
