Marx laakt ‘hypocriet gejoel’ over Demir: “Geen enkele partij heeft deftig plan om armoede aan te pakken”. “Optrekken bijstandsuitkeringen had nooit in regeerakkoord mogen staan”
Dat Zuhal Demir toegeeft dat de laagste uitkeringen deze legislatuur niet meer zullen opgetrokken worden tot de armoedegrens, vindt professor Ive Marx (UAntwerpen) een goede zaak. Omdat het de waarheid is. Maar dat noch meerderheid, noch oppositie met een deftig plan van aanpak komen, is een schande. “Als de armoedeproblematiek de politiek echt zou interesseren, dan zou je denken dat iemand intussen toch al een deftig plan had uitgewerkt.”
De laagste uitkeringen zullen deze legislatuur niet meer boven de armoedegrens uitgetild worden, ook al staat in het regeerakkoord duidelijk dat dat wel het plan is. Dat zei staatssecretaris voor Armoedebestrijding Zuhal Demir (N-VA) gisteren in De Zevende Dag. Prompt barstte een storm van reacties los. Van de oppositie, die moord en brand schreeuwde over ‘de regering van de gebroken geloftes’, maar ook vanuit de eigen meerderheid. CD&V maant Demir aan om er alles aan te doen om het regeerakkoord, dat volgens de christendemocraten geen vodje papier is, toch uit te voeren.
Het ontlokte econoom en armoede-expert Ive Marx (UAntwerpen) vanmorgen deze uitspraak op Twitter. “Stop toch dat hypocriet gejoel. Geen enkele partij heeft een realistisch plan om de minimumbescherming naar de armoedegrens te brengen.” En even later volgde nog dit: “In geen enkel Europees land liggen de bijstandsuitkeringen globaal boven of op de armoedelijn. Daar zijn structurele redenen voor.”
Aan de telefoon verduidelijkt Marx. “De bijstandsuitkeringen zijn de laagste uitkeringen die we hebben. Dat is de onderkant, het vangnet waar niemand onder kan vallen. De sociale zekerheidsuitkeringen liggen daar iets boven en nog wat hoger liggen de minimumlonen. Het probleem is dat wanneer we de bijstandsuitkeringen willen optrekken, al de rest ook moet stijgen. Het hele inkomenshuis moet verbouwd worden.”
Onbetaalbaar
En daar zit de crux, zegt Marx: dat is onbetaalbaar. Alleen de bijstandsuitkeringen laten stijgen kan budgettair nog wel aangepakt worden, maar daar zal het nooit bij blijven. “Dat is waarom geen enkel Europees land adequate minima heeft”, zegt hij. “Het zou veel te veel geld kosten, zowel budgettair als economisch. Want stel je eens voor dat de minimumlonen stijgen, dan gaat wie een gewoon loon ontvangt ook meer willen verdienen.”
Dat het niet haalbaar is, wil niet zeggen dat het niet wenselijk is. Uiteraard zou het beter zijn wanneer de allerlaagste uitkeringen de armoedegrens wel zouden halen, betoogt Marx. “Maar om armoede grondig aan te pakken zou er beter ingezet worden op het meer kunnen combineren van uitkeringen en een inkomen uit arbeid. Een groot deel van de armoede situeert zich immers bij werkenden. Maar dat vraagt ingrijpende maatregelen in ons model van de welvaartsstaat en dat ligt momenteel niet op tafel.”
Geen interesse
Dat zowel de meerderheid als de oppositie daartoe geen aanzetten doen, ergert Marx mateloos. “De oppositie maakt zich wel kwaad op de meerderheid, maar met een eigen plan van aanpak komen ze ook niet. Kijk, ofwel nemen de Oeso-doelstellingen ernstig, ofwel doen we voort zoals we bezig zijn. Als de armoedeproblematiek de politiek echt zou interesseren, dan zou je denken dat iemand intussen toch al een deftig plan had uitgewerkt.”
Dat Demir nu zegt dat ze de doelstelling uit het regeerakkoord niet zal halen, vindt Marx wel een goede zaak. “Het zou erger zijn als ze het omgekeerde beweerde. Er had nooit in het regeerakkoord moeten staan dat je de bijstandsuitkeringen wel zou kunnen optrekken tot de Europese armoedegrens. Dat was niet slim.”
