Innovatieminister Muyters wil dat Vlaanderen meebouwt aan megadatanetwerk
Wie thuis werkt, organiseert nu al vaak een videoconferentie, je verwarming kun je vanop afstand besturen. Straks monitort de dokter onze conditie met een ingeplante sensor in onze arm en bestelt de koelkast verse tomaten of wortels van zodra het groentebakje leeg is. Niemand weet welke digitale toepassingen er de komende twintig tot dertig jaar nog ontwikkeld zullen worden, maar er is één constante: allemaal hebben ze de uitwisseling van grote hoeveelheden data nodig.
Daarom wil Vlaams minister voor Economie en Innovatie Philippe Muyters (N-VA) een supersnel datanetwerk uitbouwen dat Vlaanderen klaarstoomt voor de komende 20 à 30 jaar. Het was slechts een korte vermelding in de septemberverklaring van minister-president Geert Bourgeois (N-VA) vorige week, nu is Muyters klaar om zijn plannen te ontvouwen.
Voor dat netwerk schuift hij vier voorwaarden naar voren. Niet alleen moet de capaciteit beduidend hoger zijn dan nu het geval is (tot 2,5 gigabit per seconde), het netwerk moet ook heel Vlaanderen afdekken én de kabels moeten openstaan voor alle mogelijke operatoren. Tot slot moet de eindgebruiker thuis een redelijke prijs betalen.
Grote spelers doen niet genoeg
Een glasvezelnetwerk met bereik over heel Vlaanderen is de ambitie. Om dat mogelijk te maken wil hij tegen begin volgend jaar een nieuw Vlaams overheidsvehikel oprichten, dat de investeerders samenbrengt en de werken coördineert. De eerste kabel kan volgend jaar, na de zomer in de grond.
Maar zijn Telenet en Proximus, de twee grootste operatoren, niet volop bezig met de uitbouw van supersnel internet? Het glasvezelnetwerk van Telenet moet klaar zijn tegen 2019, met een groot bereik in Vlaanderen. Proximus kondigde vorig jaar tot en met 2026 aan 3 miljard euro te investeren in zijn netwerk, om zo minstens 50,00 % van alle gezinnen in België te bereiken en 85,00 % van de bedrijven.
Maar dat is onvoldoende voor Muyters’ ambities. De capaciteit die Telenet aanbiedt (1 gigabit per seconde) is voor de huidige normen erg hoog, maar volgens Muyters is dat over een jaar of tien niet meer het geval gezien als de huidige explosie van dataverkeer zich voortzet. Zijn doelstelling ligt op korte termijn meer dan dubbel zo hoog, wat later opgekrikt moet worden tot 10 en zelfs 20 gigabit per seconde.
Bovendien bereikt Proximus niet heel Vlaanderen. Hoewel Telenet een groter netwerk heeft, vreest de minister voor de dekking. Zullen afgelegen gebieden ook rekenen op het allersnelste internet?
Maar vooral: Proximus en Telenet doen lastig om hun netwerken open te stellen voor andere providers. Europa heeft hen daar wel toe gedwongen, maar de tarieven die ze daar voor aanrekenen zijn te hoog, klinkt de kritiek. Omdat beide bedrijven de markt domineren zijn de prijzen voor telecompakketten hoger dan elders in Europa.
Om zijn plan te realiseren wil Muyters nu in eerste plaats met de telecomoperatoren zelf overleggen. “Als zij bij de uitbouw van hun netwerken mijn vier ambities kunnen bereiken, dan is dat uitstekend nieuws”, zegt Muyters. Indien niet, dan komt de minister met zijn nieuw overheidsbedrijf op de proppen.
Dat overheidsbedrijf zal dan zelf een netwerk opzetten, liefst in samenwerking met Proximus en Telenet. Vlaanderen kan dan de gaten opvullen en de capaciteit opkrikken van de bestaande netwerken. Voorwaarde blijft wel dat Proximus en Telenet hun kabel helemaal opengooien. Willen ze dat niet, gaat Muyters alleen verder en zal hij in zowat heel Vlaanderen kabels gaan leggen. In dat geval loopt de kostprijs op tot 3 miljard euro, te spreiden over zo’n twintig jaar.
Economieboost
Waar gaat hij die immense som bijeenkrijgen? Het geld moet binnenkomen via Vlaamse investeringsmaatschappijen als het GIMV of PMV, maar ook private investeerders, lokale overheden of zelfs de gewone burger kunnen hun steentje bijdragen. “Het businessmodel voorziet een jaarlijkse opbrengst van 5,00 % voor investeerders”, zegt Muyters. Tegelijk kijkt hij naar gasnetwerkbeheerder Fluvius (het vroegere Eandis en Infrax) dat de nodige expertise in huis heeft.
“Vlaanderen dreigt effectief achterstand op te lopen, als het niet verder investeert”, zegt Lieven De Marez, professor media en innovatie aan de UGent. Zijn collega Sofie Verbrugge, professor techno-economics aan de UGent, bevestigt. “Een aantal upgrades kan de snelheid nog wel doen stijgen, maar dan houdt het op.” Een forse investering vanuit Vlaanderen kan volgens Verbrugge ook de economie een boost geven. “In de Scandinavische landen zie je dat effect heel duidelijk.”
Toch zijn er een aantal belangrijke vragen te stellen bij de plannen van Muyters. Zo staan Proximus en Telenet helemaal niet te springen om mee te stappen in dit project. Hun boodschap: wij investeren in een duur netwerk, dan is het niet logisch dat andere spelers daarvan zomaar mee kunnen profiteren. Beide geven wel aan het concrete plan van Muyters af te wachten en een open dialoog aan te gaan. De medewerking van beide dominante spelers is van essentieel belang om dit project te doen slagen.
En waarom moet er een nieuw overheidsvehikel worden opgericht? “Supersnel internet wordt een basisrecht, net zoals kraantjeswater”, zegt Muyters. Dat was ook het doel van het Waalse Publifin overigens, waar begin dit jaar het schandaal rond ongeziene postjespakkerij losbarstte. “Het spreekt vanzelf dat we alles in de grootste transparantie zullen uitvoeren.”
