Winkels verkopen al maanden systematisch minder dan een jaar eerder. Vooral tankstations, kleding- en schoenenwinkels en gespecialiseerde voedingwinkels doen het slecht. Supermarkten en webwinkels zien de verkoop wel stijgen.
De klad zit in de verkoop van de Belgische detailhandel, waaronder ook supermarkten en e-commerce vallen. Al negen maanden op rij daalt het verkochte volume in vergelijking met een jaar eerder. Ondanks de inflatie loopt ook de totale omzet van winkels terug. Dat blijkt uit cijfers van de FOD Economie.
De aanhoudende dalende verkoop is opmerkelijk, te meer omdat België en Griekenland de enige landen zijn waar dat gebeurt. In België werd in de eerste zes maanden van het jaar 2,40 % minder verkocht in de kleinhandel. In de rest van de eurozone was er net een stijging met 1,80 %.
Bart Van Craeynest, hoofdeconoom van Econopolis, ziet enkele regeringsmaatregelen als een mogelijke oorzaak. ‘Als mensen meer moeten uitgeven aan heffingen, spenderen ze minder aan de rest. Er was ook de indexsprong en de lonen stijgen niet.’
Internetverkoop
De sterkste terugloop tekenen de kleinere fysieke winkels op. Supermarkten en internetwinkels gaan er, tegen de trend in, op vooruit. De verkoop in onder meer superettes en supermarkten lag in de eerste helft van het jaar 1,10 % hoger dan een jaar eerder. In kleine winkels, zoals slagerijen en bakkerijen, liep de verkoop in dezelfde periode met 3,80 % terug. ‘Kleine winkels verliezen terrein op de grote supermarkten. Dat zie je in de spectaculaire achteruitgang van slagerijen en viswinkels’, zegt Mien Gillis, retailexpert bij Unizo. ‘En ook de internetverkoop leidt tot een daling bij de fysieke winkels.’
E-commerce zet immers zijn opmars verder. De verkoop lag in de eerste jaarhelft gemiddeld 7,00 % hoger. Onder meer schoenen- en kledingwinkels voelen dat: hun verkoop daalde met 3,00 %. Daarom spoort Unizo handelaars aan om ook via het internet te verkopen. ‘Evident is het voor de sector niet. De marges dalen, en toch moeten ze investeren in nieuwe onlinetechnologie en inzetten op beleving’, zegt Gillis.
Maar de winst van e-commerce en supermarkten maakt dus het verlies van andere winkels niet goed.
Nochtans blijft de particuliere consumptie ter plaatse trappelen, volgens cijfers van de Nationale Bank. In de eerste drie maanden van het jaar bleef die op peil. Voor april tot juni zijn er nog geen cijfers, maar de instelling gaat uit van een lichte stijging van 0,20 à 0,30 %.
Een mogelijke verklaring voor de gelijk blijvende consumptie en de dalende verkoop aan particulieren is dat een groter deel van de Belgen hun aankopen in het buitenland doet. Volgens detailhandelsfederatie zijn de buitenlandse aankopen in fysieke winkels de voorbije vijf jaar met bijna een derde gestegen. En de grote e-commercesites, zoals Bol.com, Zalando en Amazon, zijn allemaal in buitenlandse handen.
Economen twijfelen ook aan de accuraatheid van de cijfers, die de FOD Economie baseert op een steekproef bij bedrijven. ‘De cijfers van de detailhandel zijn niet altijd een goede weerspiegeling van de werkelijke consumptie. Ze verbazen, omdat de economie het vrij goed deed in het tweede kwartaal. Er kwamen jobs bij, wat extra gezinsinkomsten genereert’, zegt Johan Van Gompel, econoom bij KBC. Ook Van Craeynest vindt de cijfers ‘niets om over te panikeren’. Andere statistieken, zoals het consumentenvertrouwen en de particuliere consumptie zijn immers veel positiever.
Opmerkelijk in de cijfers is nog dat de verkoop van motorbrandstoffen in tankstations met bijna 10 procent terugliep. Maar volgens de Belgische Petroleumfederatie strookt dat niet met de eigen vaststellingen. ‘Het verbruik van brandstof stijgt net’, zegt adjunct-secretaris-generaal Jean-Pierre Van Dijk. Bij diesel komt dat vooral doordat buitenlandse vrachtwagenchauffeurs graag in België tanken. Benzine profiteert van het ‘tanktoerisme’ uit Nederland.
