Door een ingreep van de Russische centrale bank is de roebel de voorbije dagen fors in waarde gedaald. De onstabiele koers baart Belgische bedrijven in Rusland kopzorgen.
Het conflict met buurland Oekraïne, de Europese sancties, de lage olieprijs en het algemene klimaat van onzekerheid wegen op de Russische economie. Maar Belgische bedrijven die in Rusland actief zijn, houden vooral de onstabiele koers van de roebel in het oog.
Jarenlang was een euro 40 roebel waard. Maar in december zakte de koers plots naar 85 roebel. ‘Belgen zouden op zo’n moment meer beginnen te sparen, maar de Russen gaven hun geld massaal uit aan auto’s of televisies omdat ze wisten dat geïmporteerde producten duurder zouden worden’, zegt Stefan Van Doorslaer, directeur Rusland bij Ahlers. Het Antwerpse logistieke bedrijf verzorgt vanuit Sint-Petersburg de logistiek voor multinationals die importeren naar Rusland. ‘Door hun koopwoede steeg onze omzet in december met bijna 20,00 %. Maar vanaf januari daalden onze volumes 10,00 % à 20,00 % in vergelijking met vorig jaar, ook door de dalende koopkracht van de gemiddelde Rus.’
De wisselkoers stabiliseerde vanaf april rond 60 roebel, maar kwam de voorbije weken opnieuw onder druk te staan door de kelderende olieprijzen. De Russische centrale bank schortte vorige week de aankoop van vreemde valuta’s op om een verdere daling van de roebel te vermijden. De munt noteerde gisteravond op 69 per euro, het laagste peil sinds maart. De zwakke roebel en de lage olieprijs maken ingevoerde producten duurder, met stijgende inflatie tot gevolg.
‘De Russische regering wil de import bewust verminderen’, weet Van Doorslaer. ‘Als de import uitblijft of te duur wordt, moeten Russen lokaal produceren. Daarvoor zijn investeringen nodig, maar die komen in gevaar als de roebel te sterk wordt.’
Ahlers kan de dalende import naar Rusland compenseren door zich meer toe te leggen op de export vanuit Rusland, in plaats van op de import naar Rusland. ‘Multinationals produceren in verschillende landen en kunnen de productiekosten tussen landen onderling makkelijk vergelijken’, zegt Van Doorslaer. ‘Toen een grote internationale klant vaststelde dat zijn productie in Rusland goedkoper werd, besliste die gewoon om meer vanuit Rusland naar de rest van de wereld te exporteren.’
Ahlers, voor wie Rusland de tweede belangrijkste markt is, krijgt intussen meer werk op de lijn Azië-Rusland. ‘Russen die vandaag ‘Made in Europe’ willen, kopen binnenkort voor dezelfde prijs gelijkaardige producten uit Azië. Dat merken we nu al bij huishoudartikelen, zoals stofzuigers of haardrogers’, weet Van Doorslaer.
Ook in de luchtvaart speelt de roebelkoers een grote rol. ‘De luchtvaartsector werkt met langetermijncontracten’, weet Hans Deprez. De Belg is al 14 jaar actief is in de Russische luchtvaart, eerst voor Barco, nu als zelfstandig consultant voor Depicon. ‘Contracten met Europese toeleveranciers worden in euro opgemaakt. Russische eindklanten hebben hun deals met Russische luchtvaartbedrijven in roebel gesloten en willen daar niks aan veranderen. De Russische verkoper draagt dus het volledige risico van de wisselkoers. Bedrijven hadden de crash niet zien aankomen en hadden geen tijd om zich in te dekken tegen het wisselkoersrisico.’
De Russische regering wil ook de invoer in de luchtvaartsector verminderen. ‘De Doema (het Russische parlement, red.) stimuleert Russische bedrijven om hun Europese en Amerikaanse technologie te vervangen door Russische producten’, zegt Deprez. ‘Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Materiaal voor vliegtuigen, zoals computers in cockpits, komt altijd uit de VS of Azië. Helikopters worden hoofdzakelijk door Europese bedrijven geleverd. Mijn Russische kennissen zeggen dat men in Rusland vandaag niet over de nodige technologie beschikt. Die technologie ontwikkelen zal jaren duren.’
Aangezien de broodnodige Europese technologie voor Russen veel duurder is geworden, zijn veel leveringen uit Europa uitgesteld. ‘De Russen kunnen de beloofde aantallen niet afnemen van hun Europese leveranciers’, weet Deprez. ‘Mijn Russische klanten wachten tot de koers rond 50 à 55 roebel stabiliseert. Aangezien de leveringstermijn in de luchtvaartsector vier à acht maanden bedraagt, is mijn jaar sowieso om zeep.’
Deprez rekent op een omzetdaling van 30,00 % à 50,00 %. Toch blijft hij naar Rusland reizen. Het land maakt 95,00 % van zijn business uit. ‘In slechte tijden moet je tonen dat je een goede partner bent. Ik hoop dat ik daarvoor beloond word als de situatie verbetert. Zo werkt het daar.’
Toch is het niet enkel kommer en kwel bij Belgische bedrijven in Rusland. De staaldraadproducent Bekaert, die ongeveer 200 mensen tewerkstelt in Rusland, ondervindt weinig hinder van de roebel. ‘We kopen lokaal, produceren lokaal en verkopen lokaal’, zegt woordvoerster Katelijn Bohez. ‘De zaken gaan zeer goed’, bevestigt Bart Van Malderen, de CEO van Drylock. De luierfabrikant nam vier jaar geleden een fabriek in Rusland over. Geplande investeringen in Kazan en Nizjni Novgorod gaan gewoon door. ‘Als u op zoek bent naar een negatief verhaal, bent u bij mij aan het verkeerde adres. Ik ben al 20 jaar actief in Rusland. Rusland is Rusland. Je moet er stressbestendiger zijn dan elders.’