Na exact 70 jaar aan het hoofd van zijn Ikea verlaat oprichter Ingvar Kamprad (87) de raad van bestuur van de Zweedse meubelketen. Hij geeft de fakkel door aan zijn jongste zoon Mathias (44) om eindelijk te genieten van zijn pensioen. Zweedse economen vrezen voor de mogelijke gevolgen voor het bedrijf. “De gierige Kamprad was altijd héél voorzichtig met investeringen. Maar zijn zonen zijn helemaal anders. Mogelijk veranderen zij compleet van koers.”
Amper 17 was Ingvar Kamprad toen hij in 1943 het bedrijfje Ikea oprichtte met de centen die hij van zijn vader kreeg bij het behalen van zijn diploma. De eerste jaren verkocht hij alles waar hij maar winst in zag: lucifers, vis, kerstversiering, balpennen, zaden, portefeuilles, juwelen, kousen… Hij was een krak in het afdingen en slaagde er altijd in om de producten goedkoop op de kop te tikken en met winst te verkopen. Na vier jaar ontdekte hij hét gat in de markt: goedkope meubeltjes. Om de kosten te drukken, liet hij ze maken door lokale timmermannen in zijn geboortedorp Agunnaryd én bedacht hij het revolutionaire Ikea- principe: hij liet de klanten ze zelf in elkaar zetten. Het idee sloeg onmiddellijk aan en niet veel later had Ikea al winkels over heel Europa en in Japan. Intussen telt de meubelgigant liefst 343 vestigingen over de hele wereld met 154.000 werknemers. Het legde Kamprad geen windeieren: met een geschat vermogen van 25 miljard euro behoort hij tot de rijkste mensen ter wereld. Al is dat helemaal niet aan hem te zien.
Voorzichtig
Kamprad leeft nog steeds als een arme boerenjongen. Spartaans sober zelfs. Hij woont in een bescheiden bungalow – vol Ikea- meubelen die hij eigenhandig in elkaar gestoken heeft – in het Zwitserse Lausanne, verschijnt steevast in afgesleten jeans op gala-events en vliegt enkel met budgetmaatschappij EasyJet. Taxi’s vindt Kamprad veel te duur. Hij neemt de bus of de trein. En bij de onthulling van een standbeeld in zijn thuisstad, weigerde hij zelfs het lint door te knippen. Hij maakte de knoop los en vouwde het netjes op “zodat het later nog opnieuw gebruikt kon worden”.
“Ja, ik ben een beetje voorzichtig met geld”, gaf Kamprad onlangs toe in een interview. “Je zou me een Zweedse Schot kunnen noemen.” Het is net die gierigheid die Ikea gemaakt heeft tot wat het is. “Omdat hij altijd zéér voorzichtig was met investeringen, kreeg het bedrijf de tijd om te groeien”, zeggen vooraanstaande Zweedse economen. “Hij zorgde er ook voor dat de managers met hun voeten op de grond bleven en het contact met de werkvloer niet verloren. Dat heeft Ikea groot gemaakt.”
Winkels bezoeken
Zij vrezen dan ook dat er met het vertrek van Kamprad heel wat dingen zullen veranderen bij de meubelgigant. “Kamprads zonen nemen het bedrijf nu over en vooral Mathias krijgt een grote invloed als nieuwe voorzitter van de raad van bestuur. Maar de vraag is of zij dezelfde sobere, bescheiden koers zullen varen als hun vader. Zij zijn immers opgegroeid in een compleet andere wereld.” Er wordt dan ook gespeculeerd dat Ikea toch naar de beurs zal gaan, iets waar Kamprad zich altijd met hand en tand tegen heeft verzet. Maar Kamprad gelooft in zijn zonen. “Het is nu tijd voor een andere generatie”, zegt hij over zijn vertrek. “Ik heb Mathias en ook Peter en Jonas goed opgeleid. Zij zijn voorbereid om het bedrijf op dezelfde manier verder te zetten.”
Zelf wil hij nu genieten van zijn pensioen. “Ik ga het rustiger aan doen”, zegt hij. “Nu heb ik meer tijd om mijn winkels en fabrieken te bezoeken. Ik zal ook ideeën en suggesties blijven doorspelen om de werking te verbeteren.”
Enkele kerncijfers Ikea:
- 343 winkels in 41 landen
- 776 miljoen bezoekers per jaar
- 154.000 werknemers
- 27,5 miljard euro omzet
Bron: Het Laatste Nieuws
