Enkele uren vertraging of nog erger, een annulering. Het is de nachtmerrie voor elke reiziger. Misnoegd en morrend afwachten, brengt op dat moment geen zoden aan de dijk. Uw rechten kennen én opeisen is de boodschap.
Lees ook
Op reis met een vliegtuig, hogesnelheidstrein, ferry of touringcar? U wilt dat alles zo gesmeerd en vooral zo snel mogelijk verloopt. Maar in de praktijk kan het al eens misgaan, met een vertraging of zelfs annulering tot gevolg. Om het leed te verzachten werkte de Europese Unie een bescherming voor de passagier uit. Daarbij krijgen de vervoersmaatschappijen een aantal verplichtingen opgelegd. Het sluitstuk van de Europese beschermingsregels ging gisteren, 1 maart, van kracht. Daarmee krijgen de passagiers van busreizen als laatste groep een betere bescherming
‘De voorziene bescherming verschilt grondig naargelang het type vervoer. De komende jaren zullen de regels beter op elkaar moeten worden afgestemd’, zegt Jos Speybrouck, advocaat en coördinator van het Kenniscentrum Reisrecht KHBO. De bescherming voor vliegtuigpassagiers werd al in 2004 uitgewerkt, maar nog deze week deed het Europese Hof van Justitie een uitspraak in een zaak van vertraging na een overstap.
‘De regels voor de andere vervoersmiddelen zijn op die voor het vliegtuig geïnspireerd, maar gaan minder ver. Uit de praktijkervaring en dan vooral na het sluiten van het luchtruim door de aswolk bleek dat de verplichtingen voor de luchtvaartmaatschappijen te zwaar zijn. Op termijn zullen die voor vliegtuigen wellicht wat afgezwakt worden’, aldus Jos Speybrouck. Waarop hebt u recht als u reist met het vliegtuig, hogesnelheidstrein, ferry of bus?
Vliegtuig
Een vliegtuigticket in de hand? Bij een vertraging, overboeking of annulering moet de luchtvaartmaatschappij u sowieso ‘pampering’ aanbieden: maaltijden en verfrissingen, twee gratis telefoongesprekken en zonodig hotelaccommodatie. Maar wat is vertraging? Bij vluchten over een afstand van minder dan 1.500 kilometer is dat vanaf een wachttijd van 2 uur na de voorziene vertrektijd. Voor vluchten over een afstand tussen 1.500 en 3.500 kilometer of een vlucht binnen de Europese Unie van meer dan 1.500 kilometer is dat een vertraging van 3 uur. Voor langere afstanden is 4 uur de norm.
Schadevergoeding én keuze
Enkel als u niet met de geplande vlucht kunt vertrekken door een annulering of een overboeking maakt u aanspraak op een schadevergoeding, bovenop de ‘pampering’. Die is forfaitair vastgelegd volgens de vluchtafstand. ‘Reizigers van een lowcostmaatschappij krijgen dezelfde vergoeding als die van een duurdere maatschappij’, zegt Jos Speybrouck. Voor een vlucht tot 1.500 km bedraagt de annuleringsvergoeding 250 euro, voor een vlucht tussen 1.500 en 3.500 km is dat 400 euro en langere vluchten 600 euro. Dat bedrag wordt wel gehalveerd als het oponthoud naargelang de vluchtafstand kleiner is dan respectievelijk 2, 3 of 4 uur. Bovenop die schadevergoeding moet de luchtvaartmaatschappij u de keuze laten tussen een terugbetaling van uw ticket met eventueel terugvlucht naar uw vertrekpunt (refund), de eerstvolgende vlucht naar uw eindbestemming (rerouting) of een nieuwe vlucht op een ander moment (rebooking).
‘In het verleden poogden de luchtvaartmaatschappijen onder de verplichte schadevergoeding uit te komen, door ook lange vertragingen te bestempelen als een vertraging en niet als een annulering. Maar een uitspraak van het Europees Hof van Justitie bracht daar verandering in’, zegt Jos Speybrouck. De schadevergoeding moet worden betaald zodra het vliegtuig zijn eindbestemming met drie uur of meer vertraging bereikt. Eerder deze week oordeelde diezelfde rechtbank dat ook passagiers van een vlucht met een rechtstreekse aansluiting een compensatie moeten krijgen als ze met meer dan drie uur vertraging aankomen, ook al was er bij het vertrek minder dan drie uur vertraging. Een overstap doet daar geen afbreuk aan.
Overmacht
Wat bij overmacht zoals sneeuw of mist? Herinner u de aswolk die in 2010 het vliegverkeer dagenlang verlamde. ‘De verplichte schadevergoeding valt bij overmacht weg, maar de luchtvaartmaatschappij is nog altijd verplicht een andere vlucht, hotelovernachtingen en maaltijden aan te bieden’, zegt Jos Speybrouck. ‘In het verleden gebruikten de luchtvaartmaatschappijen ook te pas en te onpas overmacht voor technische defecten aan het vliegtuig. Maar door een uitspraak van het Europees Hof van Justitie moet de luchtvaartmaatschappij ook bij een gewoon technisch defect een schadevergoeding betalen.’
Als de luchtvaartmaatschappij u ruim voor uw vertrek op de hoogte brengt van een annulering moet ze geen schadevergoeding betalen. Tijdig betekent minstens 2 weken voor uw vertrek. Als de maatschappij u later op de hoogte brengt, moet ze een alternatieve vlucht aanbieden die nauw aansluit bij de geboekte reis. Krijgt u minstens 7 dagen voor uw vertrek een bericht, dan moet de vervangende vlucht minder dan 2 uur voor uw voorziene vertrektijd opstijgen en minder dan 4 uur na de voorziene aankomsttijd landen. Bij een annulering in de 7 dagen voor uw vertrek moet de vervangende vlucht nog nauwer aansluiten: minder dan 1 uur voor vertrek en 2 uur na aankomst.
Europese regels of niet?
De Europese bescherming geldt zowel voor lijn- als chartervluchten die vertrekken van of aankomen op een luchthaven in een van de 27 lidstaten van de Europese Unie (EU), IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland. Bij een vertrek vanuit de EU heeft het geen belang of u al dan niet met een Europese luchtvaartmaatschappij vliegt. Bijvoorbeeld ook een vlucht van Brussels Airport naar New York uitgevoerd door een Amerikaanse luchtvaartmaatschappij valt onder de Europese regelgeving. Voor de vluchten die buiten de EU vertrekken moet de vlucht worden uitgevoerd door een Europese maatschappij. Zo geniet u bij een terugvlucht van New York naar Brussel wel van de Europese bescherming als u vliegt met Lufthansa, maar niet met American Airlines.
Als de Europese regels niet gelden, kunt u zich nog beroepen op het verdrag van Montreal. ‘In tegenstelling tot de Europese regels regelt dat verdrag ook de schadever goedingen voor verloren of beschadigde bagage. En bagageproblemen zijn nog altijd goed voor de helft van alle reisperikelen’, merkt Jos Speybrouck op. Het verdrag van Montreal bepaalt het maximumbedrag van een schadevergoeding. Omgerekend naar euro kunt u voor bagageschade een vergoeding van iets minder dan 1.300 euro krijgen. Bij een overlijden of letsel bedraagt de schadevergoeding maximaal zo’n 128.000 euro en voor vertragingsschade zo’n 5.300 euro. ‘Wie zich zowel op de Europese regels als die van het verdrag van Montreal kan beroepen, is in de praktijk meestal beter af met de Europese regels’, adviseert Jos Speybrouck.
Bus en touringcar
De nieuwe bescherming voor reizigers met een bus of touringcar is er voor reizen met een afstand van minstens 250 kilometer. ‘De regeling geldt enkel maar voor het vervoer op vaste trajecten zoals van Eurolines, niet bij de occasionele uitstap met de autocar’, merkt Jos Speybrouck op. Bij een overboeking, annulering of vertraging van meer dan 2 uur, moet u de keuze krijgen tussen een terugbetaling van de ticketprijs of vervoer naar de eindbestemming via een andere route zonder extra kosten. Krijgt u die keuze niet, dan moet de vervoersmaatschappij u achteraf een vergoeding van 50 procent van de ticketprijs, bovenop de terugbetaling van uw ticket. Bij een vertraging bij vertrek van meer dan 90 minuten of een annulering van een reis van minstens 3 uur moeten u hapjes, maaltijden en verfrissingen aangeboden worden. Als u door een onderbreking van de reis, ongeluk of vertraging de nacht ter plaatse moet doorbrengen, moet de maatschappij tot twee hotelovernachtingen (tot 80 euro per nacht) aanbieden. Die verplichtingen zijn er niet als door slechte weersomstandig heden of natuurrampen de busmaatschappij niet veilig kan opereren.
De Europese regels voorzien ook in een schadevergoeding voor beschadigde of verloren bagage tot 1.200 euro. Bij een overlijden of letstel door een ongeval kan de vergoeding oplopen tot 220.000 euro per passagier, of zelfs meer als dat voorzien is in de nationale wetgeving.
Hogesnelheidstrein
Wie reist met een internationale treinverbinding, zoals de hogesnelheidstrein Thalys of Eurostar, geniet sinds eind 2009 rechten bij een vertraging of annulering. ‘In de praktijk zien we dat veel maatschappijen een ruimere schadevergoeding voorzien dan wat is vastgelegd in de Europese regels’, zegt Jos Speybrouck. Bij vertragingen van minstens 1 uur heeft u recht op een schadevergoeding, de keuze tussen een refund, rerouting of rebooking en ook maaltijden en eventueel accommodatie. De schadevergoeding is wettelijk vastgelegd op 25 procent van de ticketprijs bij een vertraging tussen 1 en 2 uur en van 50 procent voor langere vertragingen. Indien de trein op het spoor gestremd is, moet ook vervoer van op de trein naar het station of de eindbestemming van de reis voorzien worden.
Ferry en cruise
Ook als u een cruise doet of met een ferry reist, geniet u van een bescherming. De Europese verordening, die op 18 december 2012 in werking trad, is van toepassing voor alle passagiers die inschepen in een haven in de Europese Unie. Bij een vertrek uit een haven buiten de Europese Unie moet de aankomsthaven wel in de EU liggen en de scheepvaartmaatschappij in de EU gevestigd zijn. Als de verwachte vertraging op de eindbestemming tot meer dan 90 minuten oploopt, heeft u recht op adequate bijstand zoals snacks, maaltijden, verfrissingen en hotelovernachtingen. ‘In tegenstelling tot bij de vliegtuigen is de verplichting tot logies beperkt tot 3 nachten en 80 euro per nacht’, merkt Jos Speybrouck op. Enkel voor ferry’s worden ook financiële compensaties voorzien: een schadevergoeding tussen 25 tot 50 procent van de vervoersprijs en de keuze tussen een refund of een rerouting. Die compensaties zijn niet opeisbaar bij noodweer.
Bron: netto.detijd.be
