Een omschakeling van het Belgisch energiesysteem naar 100 % hernieuwbare energie tegen 2050 is haalbaar, maar zal niet goedkoop zijn. Dat besluiten wetenschappers uit een nieuwe studie in opdracht van de verschillende energieministers in ons land. Concreet zouden 300 tot 400 miljard euro aan investeringen nodig zijn. Afhankelijk van het gekozen pad zou de omslag wel 20 000 tot 60 000 extra jobs creëren.

De studie door het federale Planbureau, het Vlaamse VITO en het Waalse ICEDD kwam er op vraag van de vier Belgische energieministers. Zij vroegen naar de haalbaarheid en de impact van een transformatie van het Belgische energiesysteem naar 100 % hernieuwbare energie tegen 2050.

‘Hoewel zo’n transformatie op het eerste zicht wel zeer ambitieus kan lijken in een land dat op niet al te veel natuurlijke bronnen moet rekenen’, blijkt de omslag wel degelijk ‘technisch haalbaar’ en ‘doenbaar’, besluiten de wetenschappers. Eén lichtend pad is er niet. Wel hielden ze verschillende scenario’s tegen het licht, zoals extra energie uit wind, zon, biomassa en via import. En ook energie-efficiëntie en besparingen blijven nodig.

Radicale hervorming voor alle economische sectoren

De volledige omslag zou een radicale hervorming betekenen voor zowat alle economische sectoren, erkennen de vorsers. Bovendien zijn er aanzienlijke investeringskosten aan verbonden, zoals aan de productie-installaties, de opslagcapaciteit, het elektriciteitsnet en de technologieën aan de vraagzijde, wat meteen ook de nodige kosten in onderzoek en ontwikkeling meebrengt.

‘We kunnen stellen dat 300 tot 400 miljard euro aan investeringen zullen nodig zijn tegen 2050′, luidt het. Meer algemeen zou de totale kost van ons energiesysteem – met vaste, variabele en investeringskosten – in 2050 met een vijfde stijgen, ‘of zo’n 2 % van het Belgisch bbp’.

Maar de omschakeling brengt uiteraard ook iets op, bijvoorbeeld door het wegvallen van de import van dure olie. Bovendien – en dat zit nog niet in de cijfers – vallen ook de vermeden schadekosten door een lagere CO2-uitstoot weg. Zelfs gecombineerd met de extra energiesysteemkosten zouden al die ‘vermeden kosten’ in bepaalde scenario’s een netto-effect van 10 miljard euro per jaar kunnen opleveren.

20 000 tot 60 000 extra jobs

Daarnaast verwachten de onderzoekers ook extra jobs. Tegen 2030 zou al sprake zijn van 20 000 tot 60 000 extra voltijdse arbeidsplaatsen, al dan niet in ons land. Belangrijk in dat opzicht is dat België snel in gang schiet, opdat het zijn knowhow en expertise ook in het buitenland zou kunnen verkopen.

Door de omslag zou ons systeem in elk geval enorm ‘elektrificeren’, met een verdubbeling of zelfs verdrievoudiging van de huidige elektriciteitsproductie tegen 2050. Aangezien de investeringen in stroomgeneratie bovendien het goedkoopst lijken, zou de transformatie daar al tegen 2030 volledig rond moeten zijn. Import van stroom zal in elk geval noodzakelijk blijven, maar terugvallen van 83 % tot nog 15 tot 42 %, vermoeden de onderzoekers voorts.

Tot slot verwachten de auteurs dat gezinnen en bedrijven hun consumptie door die ‘elektrificatie’ zullen verschuiven naar periodes waarin elektriciteitsprijzen lager liggen. Dat zou tot een nieuwe werkstructuur kunnen leiden, mogelijk zelfs meer seizoensgebonden, waarover best kan worden nagedacht ‘in brede onderhandelingen tussen regering, werkgeversorganisaties en vakbonden’, klinkt het nog.

Bron: De Standaard