Vlucht vertraagd, geannuleerd of overboekt? Vanaf drie uur vertraging hebt u recht op een vergoeding.
Uren wachten omdat uw vlucht vertraging heeft of overboekt werd: iedereen die het ooit meemaakte, weet dat het doffe ellende is. Voor passagiers die met een Europese luchtvaartmaatschappij vliegen of vertrekken vanuit een Europese luchthaven, is er in zo’n situatie een lichtpuntje. Zij kunnen bij probleemvluchten aanspraak maken op de vergoedingen die voorzien zijn in Europese compensatieregeling.

Vlucht overboekt

Bij een annulering of een overboeking – in het jargon ook wel eens instapweigering genoemd – zijn de compensaties het meest uitgebreid. Ten eerste hebt u als passagier dan recht op een vervangvlucht en gratis accommodatie tijdens het wachten (maaltijden, overnachting). Ziet u een vervangvlucht niet zitten, dan kunt u ook vragen om de vlucht gewoon terug te betalen. Naast deze basisrechten hebt u volgens de verordening ook recht op een financiële compensatie, een soort van smartengeld zeg maar. En dat smartengeld kan behoorlijk oplopen. Voor korte vluchten, tot 1.500 km, hebt u recht op een vergoeding van 250 euro. Voor middellange vluchten loopt dat bedrag op tot 400 euro en voor vluchten vanaf 3.500 km stijgt de financiële compensatie verder tot 600 euro. Deze bedragen kunnen weliswaar gehalveerd worden als meteen een andere vlucht wordt aangeboden en de uiteindelijke vertraging beperkt blijft tot enkele uren.

Voor passagiers die alleen geconfronteerd werden met een vertraging voorzag de Europese verordening oorspronkelijk geen financiële vergoedingen. In zo’n geval volstond het voor de luchtvaartmaatschappijen om bijstand aan te bieden tijdens het wachten, zeg maar: maaltijden en eventueel een overnachting. Al snel bleek echter dat de vliegtuigmaatschappijen van die soepele regeling misbruik konden maken. Door annuleringen naar hun passagiers toe voor te stellen als vertragingen ontsprongen ze de dans en zagen de getroffen passagiers de financiële compensaties aan hun neus voorbij gaan. Dat werd in 2009 gecounterd door het zogenaamde Sturgeon-arrest. Daarin bepaalt het Europees Hof van Justitie dat bij vertragingen van ten minste drie uur dezelfde compensaties betaald moeten worden als bij een annulering.

Enkel ‘overmacht’ kan de luchtvaartmaatschappijen nu nog van hun compensatieverplichting bevrijden. En, u raadt het al, dat is een achterpoortje waar de vliegtuigmaatschappijen graag gebruik van maken. Kan een maatschappij aantonen dat een vertraging of annulering het gevolg is van ‘buitengewone omstandigheden waarop ze geen invloed heeft en die ze ook niet kon voorkomen’ dan moet ze geen geld op tafel leggen maar volstaat het te zorgen voor alternatief vervoer en de nodige bijstand tijdens het wachten. Die bijstand (maaltijden, overnachtingen, …) moet ingeval van overmacht bovendien ook niet gratis zijn.

Aswolk

Belangrijk om weten is dus wat volgens Europa precies onder ‘overmacht’ wordt verstaan. Het schoolvoorbeeld hiervan is de aswolk van de Eyjafjallajökull die twee jaar geleden door het Europese luchtruim zweefde. Andere voorbeelden zijn zaken zoals ‘extreem’ weer, politieke onrust, terroristische aanslagen of stakingen. Technische problemen worden door Europa doorgaans niet als overmacht beschouwd, behalve in specifieke omstandigheden.

Uit dit lijstje blijkt meteen dat overmacht een rekbaar begrip. En daar maken de luchtvaartmaatschappijen handig gebruik van om ingediende claims af te wimpelen. Voor passagiers die zich daar niet bij kunnen neerleggen is procederen vaak de enige oplossing om alsnog een vergoeding te krijgen. Op dat moment haken velen af, zeker als de zetel van de maatschappij in het buitenland gevestigd is.

Online hulp

Hebt u geen zin om dit alles in uw eentje te regelen, dan kunt u zich wenden tot organisaties zoals Aviaclaim, Euclaim, Vlucht-Vertraagd, Greenclaim, enzovoort… Die lanceerden de afgelopen jaren gespecialiseerde internetplatforms waarop getroffen reizigers zich kunnen melden voor het indienen van claims. Ook als uw dossier in eerste instantie werd afgewezen door de luchtvaartmaatschappij – wat voorkomt in 90 procent van de gevallen – kunt u daar als passagier nog terecht. Via een ‘claim calculator’ of checklist kunt u eerst zelf checken of u al dan niet recht hebt op een vergoeding, en bij een bevestigend antwoord kunt u het dossier ook effectief indienen.

Werkt u via zulke claimplatforms dan hangt daar wel een prijskaartje aan vast. De meeste werken op een ‘no cure, no pay’-basis. Dat betekent dat u pas voor de dienstverlening moet betalen als u ook effectief een vergoeding hebt ontvangen. De commissies liggen hier meestal tussen 20 en 30 procent, soms aangevuld met een vaste administratiekost. Deze kosten, die al snel kunnen oplopen tot 100 euro of meer, worden rechtstreeks ingehouden van de uitbetaalde vergoeding. Andere platforms, zoals www.Vlucht-Vertraagd.be, vragen vooraf een vaste vergoeding van pakweg 15 à 25 euro. Vist u naast het net dan is dat verloren geld, maar krijgt u wel een vergoeding dan bent u met dit systeem doorgaans goedkoper af.

Klachten

Noch bij Test-Aankoop, noch bij de FOD Mobiliteit liepen er tot nu toe al klachten binnen over dit relatief jonge fenomeen. Een garantie voor succes is dat evenwel niet. Ontstaat er toch een probleem, dan moet u er in de meeste gevallen rekening mee houden dat uw tegenpartij onder het Nederlandse rechtssysteem valt. De meeste van deze platformen zijn immers van Nederlandse origine en hebben ook hun maatschappelijke zetel bij onze noorderburen.

Hebt u de vlucht geboekt via een reisagent dan kunt u ook daar terecht voor begeleiding bij het indienen van de claim. Het persoonlijk contact is beslist een pluspunt. En lukt het niet meteen dan kunt u via uw rechtsbijstandverzekeraar mogelijk rekenen op juridische bijstand van een advocaat. De rechtsbijstandformules die inbegrepen zijn in een familiale verzekering volstaan hiervoor echter niet, vermits contractuele geschillen hierin uitgesloten zijn. Hebt u een specifiek rechtsbijstandcontract afgesloten, dan kunt u hierop wel een beroep doen. En raakt het probleem ondanks al uw inspanningen toch niet opgelost, dan kunt u met klachten die betrekking hebben op vertraagde of geannuleerde vluchten tot slot ook nog altijd terecht bij de federale overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer.

Bron: De Standaard