Einde juni, zo blijkt uit de jongste cijfers van de Nationale Bank, hadden alle Belgen samen 227,6 miljard euro op hun vele spaarboekjes geparkeerd. Dat is het hoogste bedrag ooit en volstaat om twee derde van de overheidsschuld in een klap terug te betalen.

Tot daar het goede nieuws, want de spaarwoede heeft ook een een keerzijde, waarschuwen conjunctuurspecialisten.

Bijna het hele afgelopen jaar schommelde het bedrag op de spaarboekjes rond 218 miljard euro, maar dat was slechts een intermezzo. Tijdens de eerste helft van dit jaar is het opnieuw met bijna 9 miljard of 4,1 % gestegen. Sinds de crisis einde 2008 in hoogste versnelling schakelde, kwam er al ruim 85 miljard of bijna 63 % bij.

‘Het is evident’, zegt Bart Van Craeynest, ‘dat de Belg kiest voor veiligheid en stabiliteit. Met aandelen heeft hij het sinds de jongste twee crashes wel gehad, en de veilige Europese overheidsobligaties blijken nu plots ook niet meer de absolute vluchtheuvel. Blijft dus het spaarboekje.’

‘De verhoogde spaarneiging van de gezinnen wordt volledig verklaard door het crisisgevoel. En dat zal er de komende maanden niet minder op worden. Integendeel, de Belgische economie lijkt nu ook op een recessie af te stevenen’.

‘Maar’, waarschuwt hij, ‘het spaargedrag dat perfect rationeel is voor de gezinnen die schrik hebben dat ze hun baan zullen verliezen of dat de eurozone uiteen zal vallen, vormt tegelijk een groot stuk van het economisch probleem. Niet alleen in België, maar in een groot deel van de eurozone’.

‘Geld dat gespaard wordt, wordt uiteraard niet uitgegeven. Meer sparen betekent dus minder consumeren en investeren. Als alle gezinnen tegelijk dat soort gedrag vertonen, neemt de vraag naar tal van producten af.’

‘Bedrijven gaan daardoor minder produceren, stellen investeringen uit en als dat een tijdje aanhoudt hebben ze ook minder personeel nodig. Zo kan de perfect rationele neiging om in onzekere periodes meer te gaan sparen tot je eigen ontslag leiden.’

‘Dat klopt’, zegt Johan Van Gompel, de Belgische conjunctuurspecialist van KBC. ‘Het spaarboekje is echter maar een van de vluchtwegen op de zoektocht naar een veilige belegging. Nogal wat gezinnen hebben de jongste jaren hun spaargeld ook (deels) in vastgoed belegd. Daardoor zijn de prijzen in ons land licht blijven stijgen terwijl ze elders in Europa vaak in elkaar zijn gestort.’

‘Als die gezinnen bestaand vastgoed hebben gekocht, is het gewoon van de ene bankrekening naar de andere verhuisd en blijft het onproductief, want de banken verstrekken met die massa’s spaargeld steeds minder kredieten omdat er gewoon steeds minder vraag naar is.’

‘Laten ze een huis of appartement bouwen, dan stimuleren ze de bouwsector en houden ze (een deel van) de economie wel aan de gang.’

Bron: Se Standaard