De Europese Centrale Bank (ECB) heeft gisteren de rente verlaagd naar 3,75 %. Ze blijft vaag over verdere renteverlagingen, maar voorzitster Christine Lagarde noemt die ‘erg waarschijnlijk’.
Zoals algemeen verwacht heeft de ECB donderdag voor het eerst sinds september 2019 haar monetair beleid versoepeld. Ze verlaagde haar belangrijkste rentetarief met 25 basispunten naar 3,75 %. Sinds september 2023, toen de rente het laatst is verhoogd, is de inflatie met meer dan 2,50 procentpunten gedaald en zijn de inflatievooruitzichten aanzienlijk verbeterd, zegt de ECB in een toelichting.
‘We hebben meer vertrouwen dan enkele maanden geleden dat de inflatie zal blijven dalen’, zei Lagarde tijdens een persconferentie. Ze merkte op dat de inflatie is gedaald van een piek van 10,60 % in oktober 2022 naar 2,60 % in mei.
Met de renteverlaging verandert de ECB van koers. Om de hoge inflatie te bestrijden, heeft ze tussen juli 2022 en september 2023 de beleidsrente opgetrokken van -0,50 % naar een recordhoogte van 4 %, en ze sindsdien op dat hoge niveau gehandhaafd.
De ECB merkt dat de binnenlandse prijsdruk hoog blijft en dat de inflatie wellicht tot ver in het volgende jaar boven de doelstelling van2 % zal blijven. Tot nu veronderstelde de centrale bank dat de inflatie al tegen midden volgend jaar de doelstelling zou bereiken. De ECB verhoogde onverwacht haar inflatieprognoses voor 2024 en 2025 met 0,2 procentpunt naar respectievelijk 2,50 en 2,20 %. De inflatieprognose voor 2026 blijft 1,90 %.
Volgen er nog renteverlagingen?
De ECB en Lagarde blazen warm en koud. De tekst van het rentebesluit is heel voorzichtig over de ruimte voor verdere renteverlagingen. ‘We zullen de rente restrictief houden zo lang als nodig is om de inflatiedoelstelling van 2 % te bereiken. We blijven een op data gebaseerde benadering volgen. We pinnen ons niet op voorhand vast op een bepaald rentetraject.’
Maar toen ze de vraag kreeg of er nog renteverlagingen zullen volgen, signaleerde Lagarde dat de ECB haar monetair beleid wellicht verder zal versoepelen. ‘Ik kan dat niet bevestigen, maar het is erg waarschijnlijk. Het zal afhangen van de cijfers. Wat onzeker is, is het tempo.’
De geldmarkt verwacht later dit jaar nog minstens één rentedaling en raamt de kans op een tweede renteknip op bijna 80 %. Veel economen voorspellen nog twee renteverlagingen voor eind 2024. Dat zou betekenen dat de ECB-rente terugvalt naar 3,25 %.
‘Een renteverlaging in september en nog een in december zijn het meest waarschijnlijk’, zegt Carsten Brzeski, hoofd macro-economie van ING. ‘Maar de ECB heeft geen grote negatieve inflatieverrassing nodig om voorzichtiger te zijn of zelfs de renteverlaging terug te draaien.’
Hoe reageren de financiële markten?
De euro steeg onmiddellijk na de publicatie van het rentebesluit en de Europese aandelen- en obligatiemarkten reageerden negatief, omdat de verhoging van de inflatieprognoses de hoop op extra renteverlagingen ondermijnde. Maar later viel de euro terug en herstelden de aandelen- en obligatiemarkten gedeeltelijk. Dat was te danken aan de hint van Lagarde dat verdere renteverlagingen waarschijnlijk zijn.
Wat zijn de gevolgen voor spaarders?
Banken baseren de rente op spaarboekjes, op kortlopende termijnrekeningen en op kasbons vooral op de kortetermijnrente. Die zal door de renteverlaging van de ECB dalen, waardoor wellicht ook de rente op spaarproducten daalt. Maar wanneer en met hoeveel is moeilijk te voorspellen.
Tot begin september zullen de Belgische banken wellicht voorzichtig zijn met renteverlagingen. Dan vervalt de fiscaal vriendelijke staatsbon en komt 22 miljard euro vrij. Banken zullen met aantrekkelijke rentes proberen een groot deel van dat enorme bedrag te recupereren. De Duitse lagekostenbroker Trade Republic, die ook in België actief is, aarzelt niet. Hij verlaagt op 12 juni de depositorente van 4 % naar 3,75 % en verwijst naar de ECB.
Wat zijn de gevolgen voor ontleners?
Voor de hypothecaire rente is vooral de langetermijnrente relevant, omdat de meeste Belgen kiezen voor een woonkrediet met vaste rente. Sommige banken verwachten dat de langetermijnrente zal dalen, andere zien eerder een stabilisering.
Als u al een krediet heeft lopen, zal de impact vooral afhangen van het soort krediet dat u sloot. Voor kredietnemers met een lening met vaste rente heeft een rentedaling geen effect. Wanneer u voor een variabele rente koos, hangt de impact van een rentedaling af van de formule. Een rentedaling zal het snelst doorsijpelen bij kredietnemers die kozen voor een lening met een jaarlijkse aanpassing van de rente.
