De ECB klopt zichzelf op de borst: zonder haar pandemieprogramma zou de economie van de eurozone er een stuk slechter aan toe zijn.
De Europese Centrale Bank gaat onverdroten door met het opkopen van obligaties, weliswaar in een iets trager tempo dan tijdens het dieptepunt van de coronacrisis. ‘Tenzij we opeens in positieve zin verrast worden, verwacht ik dat we de volledige enveloppe zullen uitgeven’, zei ECB-voorzitter Christine Lagarde gisteren. In die enveloppe zit 1.350 miljard euro, drie keer de omvang van de Belgische economie. De Duitse ECBdirecteur Isabel Schnabel had vorige maand gesuggereerd dat misschien niet al dat geld moest worden uitgegeven.
Programma
De ECB heeft beslist dat het programma minstens tot eind juni volgend jaar zal blijven lopen. Langer kan ook, als de coronacrisis daarna zou blijven voortduren. Eind juni was al 360 miljard uitgegeven.
Het programma diende onder meer om de economie te stimuleren. Dat is gelukt: ‘We zien een duidelijke verbetering van de toestand, al zijn we nog niet op het peil van voor de pandemie.’ Ook de verschillen tussen de rentes van de lidstaten zijn gedaald. De Italiaanse rente zakte gisteren naar haar laagste peil sinds maart. Dat was een reactie op Lagardes opmerking dat er meer Italiaanse obligaties zijn gekocht dan volgens de gangbare verdeelsleutel het geval zou zijn geweest. Het pandemieprogramma voorziet in de mogelijkheid om van die sleutel af te wijken.
Lagarde denkt dat zonder de ECB-ingrepen de economie van de eurozone dit jaar sterker gekrompen zou zijn. Behalve het pandemie-programma heeft de ECB ook goedkope bankleningen mogelijk gemaakt. De banken hebben via dat programma al 250 miljard gebruikt om in de economie te pompen. Aan bedrijven werd in mei 7,30 % meer geleend dan vorig jaar, in februari was dat 3,00 %. Ondernemingen compenseren met de leningen hun inkomsten die door de coronacrisis zijn weggevallen. ‘We hebben het idee dat wat we doen, zijn vruchten afwerpt’, merkte Lagarde op.
Onzekerheid
Wel blijft er veel onzekerheid. ‘Het verlies van banen en inkomens, en de buitengewoon hoge onzekerheid over de evolutie van de pandemie en de economische vooruitzichten blijven op de consumentenbestedingen en de bedrijfsinvesteringen wegen’, meldde de bank in haar communiqué.
Lagarde was te spreken over de maatregelen van de overheden, zoals ondersteunende uitgaven en garanties voor leningen. Wel is er een gevaar dat de economie een nieuwe duik zou maken op het moment dat alle tijdelijke regelingen aflopen, het zogenaamde cliff risk. De afbouw van maatregelen zoals tijdelijke werkloosheid mag het herstel niet in de weg staan, zei Lagarde.
Herstelfonds
Ze rekent er ook op dat de Europese leiders het snel eens worden over het Herstelfonds van 750 miljard euro. Lagarde is van mening dat dit fonds zowel subsidies als leningen moet kunnen toekennen. De precieze verhouding daartussen is een van de discussiepunten tijdens de Europese top van vandaag en morgen.
