De goudprijs piekt en breekt alle records. De timing lijkt niet toevallig, vlak voor de aankondiging van een renteverlaging door de Amerikaanse centrale bank. En toch is er meer aan de hand.
Het is niet al goud wat er blinkt, wist Shakespeares koopman van Venetië al, maar het goud blinkt momenteel wel feller dan anders. Voor het eerst in de geschiedenis ging de goudprijs over de symbolische kaap van 2.500 dollar (2.271 euro) voor 1 ounce (31,1 gram). Alweer goed nieuws dus voor medaillewinnaars Remco Evenepoel en Nafi Thiam.
Dit jaar steeg het goud al 20 % in waarde. Een goudstaaf kost nu voor het eerst meer dan een miljoen dollar. Een aantal media, waaronder De Tijd, schrijven de prijsstijging toe aan de verwachte aankondiging op de jaarlijkse conferentie van de Amerikaanse centrale bank in Jackson Hole. Daar zal Jerome Powell, voorzitter van de Federal Reserve, morgen een renteverlaging aankondigen. In juni ging de Europese Centrale Bank hem al voor.
“Rente is de vijand van goud”, legt financieel expert Pascal Paepen uit. Beleggers krijgen op goud namelijk geen rente. Stijgt de rente, dan worden andere beleggingsproducten interessanter dan goud. Nu de rente daalt, wordt goud dus weer wat interessanter. Allicht proberen een aantal beleggers de aankondiging van Powell voor te zijn.
“Dat betekent dat na vrijdag de goudprijs weer even kan dalen, omdat men erop vooruit was gelopen”, zegt Paepen. “Anderzijds zegt men ook wel: the trend is your friend. Als goud in de markt wordt gezet als een interessante belegging, dan zal dat ook de prijs weer doen stijgen.”
Helemaal onverwacht is het record niet. Zo had de ING-beleggersbarometer voorspeld dat goud dit jaar bij Vlaamse beleggers op de eerste plaats zou staan. Naast de verwachte renteverlaging noemde ING toen de spanningen in het Midden-Oosten als reden.
De oorlog in Gaza, die uitbreidt over de hele regio, van Jemen tot Libanon, zou sommige beleggers het zekere voor het onzekere doen kiezen. Want goud staat bekend als een veilige haven.
Oude Egypte
Een van de redenen daarvoor is de relatieve schaarste van goud schaars, maar toch overal in de wereld. Het komt bovengronds in stabiele hoeveelheden. Elk jaar halen we ongeveer 2 % van de huidige goudvoorraad boven.
De waarde wordt ook bepaald door de duurzaamheid van goud. Een gouden munt ziet er over 50 of 5.000 jaar nog bijna net hetzelfde uit. “In Caïro vind je een gouden tandvulling uit het oude Egypte die nog goed genoeg is om opnieuw in je mond te dienen”, schreef de Amerikaanse econoom Peter Bernstein ooit.
Dat alles maakt goud niet alleen voor beleggers een veilige keuze, maar ook voor overheden. De wereldwijde goudreserves zijn sinds 2022 met 2 % gestegen. Dat is onder meer te danken aan opkomende economieën zoals China en India, waarvan de centrale banken massaal goud opkochten. China is niet enkel de grootste producent van goud in de wereld, maar ook de op een na grootste opkoper ervan.
“Als de macht van de dollar daalt, dan ondersteunen nieuwe economische grootmachten hun eigen munt liever door goud te kopen”, zegt Paepen.
Ook de Russische centrale bank kocht massaal goud bij Russische banken op, nadat de roebel was ineengestort na de inval in Oekraïne. Daarmee creëerde ze weer een gouden standaard, zoals de wereld er een had tot de Nixon-shock van 1971. Tot dan was de dollar inwisselbaar voor goud, tot toenmalig Amerikaans president Richard Nixon een einde maakte aan dat systeem.
Belgische voorraad
Ook België heeft een goudvoorraad, zo’n 227 ton, waarvan het grootste gedeelte bij de Bank of England ligt opgeslagen. Dat was ooit veel meer. In de jaren 90 heeft ons land bijna 1.000 ton goud verkocht om de overheidsschuld te verlagen.
Kan dat nu dan opnieuw, met dat laatste restje goud? Allicht niet. “Het enige dat de Nationale Belgische Bank behoedt van het faillissement, zijn haar goudreserves”, schreef Rudy Aernoudt, professor corporate finance aan de UGent, dit voorjaar in een opiniestuk in Trends. “Beschikte ze niet over die goudreserves, dan zou de Nationale Bank de boeken moeten neerleggen.”Wie nu wil beleggen in goud kan bij onlinebrokers terecht, of bij handelaars in de buurt van het beursgebouw in Brussel, of in de diamantwijk in Antwerpen. Vroeger kon je bij een bank nog een gouden munt kopen, maar de meeste banken doen dat niet meer.
Een alternatief is het kopen van goudtrackers, of goud-ETC’s. Dat is een fonds dat de prijsschommelingen van goud volgt, meestal ook echt gedekt door goud. Dat kan bijvoorbeeld bij BlackRock, de grootste fondsbeheerder ter wereld, of WisdomTree, al houden die natuurlijk een klein percentage af om hun kosten te dekken.
Maar is het wel zo’n goed idee om nu te kopen, net nu de prijs zo hoog staat? “De timing is niet per se goed”, zegt Paepen. “Eigenlijk zien we dat op lange termijn de goudprijs niet veel meer doet dan de inflatie. We zien dan in één jaar wat we in vier jaren hadden moeten zien, dus het goud haalt dan zijn achterstand in.”
