Start-ups vrezen dat jaren werk voor niets is geweest
De coronacrisis is voor duizenden ondernemingen een ramp, maar de categorie van de start-ups dreigt bijzonder hard getroffen te worden. Deze bedrijven zitten nog in een groeifase en maken vaak nog geen winst, waardoor ze ook weinig buffers hebben. Vaak gaat het om ondernemingen die technologisch innovatief zijn en dus erg toekomstgericht.
‘Ze vormen de kiemen voor de economie van morgen’, zegt Peter Demuynck, algemeen directeur van Agoria Vlaanderen. ‘Want ze staan aan de wieg van nieuwe innovaties in Vlaanderen en helpen de samenleving en economie te digitaliseren.’
Als die digitale versnelling afgeremd wordt, kan dat de toekomstige weerbaarheid van de Vlaamse economie aantasten.
Aelbrecht Van Damme, de ceo van het platform WinWinner, heeft veel contact met start-ups en vreest voor zware gevolgen. ‘We moeten eerlijk zijn: het wordt een slagveld. Veel start-ups gaan dit niet overleven. Hoeveel? Mijn buikgevoel zegt de helft. Het is heel jammer als al die innovatie zomaar zou verdwijnen.’
Het grote probleem van start-ups is het gebrek aan kortetermijn-cashbuffers, zegt Van Damme. ‘Ze zijn snel gegroeid en hebben hun teams versterkt, maar als de omzet wegvalt, is er geen buffer. Met tijdelijke werkloosheid kan je je kosten beperken, maar je moet na de crisis ook weer kunnen herstarten.’
Agoria riep deze week op tot overheidsmaatregelen om digitale groeibedrijven te ondersteunen. De Vlaamse regering kwam daaraan tegemoet: er wordt 250 miljoen euro uitgetrokken voor achtergestelde leningen aan start-ups en scale-ups.
David De Wever, Playpass
‘Zeven jaar werk op de helling’
‘We maken software voor toegangscontrole en contactloos betalen voor grote evenementen, zoals Rock Werchter, Graspop en Dour. Die sector is waarschijnlijk het zwaarst getroffen door corona. Op 16 maart gingen we er nog van uit dat we in 2020 een omzet van 7 miljoen zouden draaien. Een paar dagen later moesten we dat bijstellen naar 1 miljoen. In een paar dagen zie je alles waar je zeven jaar lang aan hebt gewerkt, in gevaar komen.’
‘Ik heb net nog getelefoneerd met onze bank. Eindelijk zijn nu de parameters bekend voor het uitstel van de betalingen. We kunnen uitstel krijgen, maar pas vanaf 1 mei en dan nog alleen op de kapitaalaflossingen. Wij zijn natuurlijk niet de enige in deze situatie. Heel wat bedrijven worden geconfronteerd met een abrupte stop van de inkomsten. De vraag is dan: hoelang kun je het uithouden met je reserves? Als de maatregelen worden afgebouwd, zullen de festivals waarschijnlijk pas als allerlaatste weer toegelaten worden.’
‘De opbouw van ons bedrijf was de realisatie van een droom. We werken in een leuke sector. Maar bestaat die droom nog? Wat is ons toekomstperspectief? Er zijn zoveel vraagtekens. Als men ons zou vertellen: deze zomer zullen er geen evenementen plaatsvinden, dan is dat hard, maar daar kunnen we tenminste mee werken. Ik ben al zo’n plan aan het maken, maar het is moeilijk om tegen je personeel te vertellen dat je strenger bent dan de overheid. Misschien moeten we twaalf maanden met een klein team proberen te overbruggen, om dan volgend jaar uit onze winterslaap te komen.’
‘Een deel van het DNA van een ondernemer is het besef dat je risico’s loopt. Er is maar één manier om eruit te geraken: positief blijven. Zelfbeklag heeft geen zin. Ik hoop dat mijn verhaal geen negatieve ondertoon krijgt. Ik wil constructief blijven, maar wel realistisch.’
Gunther Gysels, Get Driven
‘We zijn teruggevallen naar nul’
‘Ons bedrijf biedt chauffeurs aan die u in uw eigen wagen vervoeren. Zeg maar de Uber van de privéchauffeurs. De helft van onze omzet komt van mensen die na een avondje gedronken te hebben op restaurant, naar huis vervoerd willen worden. Dat is volledig weggevallen. De andere helft komt van verplaatsingen door mensen die naar een meeting gaan en de tijd in de wagen nuttig willen besteden. Dat is ook volledig weggevallen. Tot nu toe hadden we een triple digit groei: elke maand 100 procent meer omzet dan een jaar eerder. Dat is nu teruggevallen naar nul.’
‘Een tweede tegenslag is dat we net twee mensen hebben aangeworven voor wie we geen tijdelijke werkloosheid kunnen aanvragen, omdat ze niet lang genoeg in dienst zijn. We hebben volop geïnvesteerd, onder meer in een nieuw kantoor in Berlijn. We gingen ervan uit dat 2020 voor ons het jaar van de doorbraak zou worden.’
‘We hebben geprobeerd om in te spelen op de crisis door onze chauffeurs aan te bieden voor leveringen door de medische sector, de voeding of de horeca. Maar dat sloeg niet aan. Wel beginnen we vrijdag met een campagne in samenwerking met Mini Cooper. Het is een wedstrijd met als hoofdprijs een maand lang gratis thuisleveringen voor een horeca-ondernemer. Dat kost ook weer geld, maar we kunnen ook niet bij de pakken blijven neerzitten. Misschien genereert dit toch nog betaalde business.’
‘We hebben een kleine buffer, maar een flink budget is besteed aan onze lancering in Berlijn. Als het zo verder gaat, is onze buffer binnen twee tot drie maanden opgebrand. De hinderpremie dekt geen week van onze kosten. Ik heb mezelf uiteraard geen loon uitgekeerd, maar mijn privékosten lopen ook door. Wij hebben de opbouw van ons bedrijf grotendeels zelf gefinancierd, ik heb er heel wat geld in gestoken.’
Kris Sienaert, Alma Care
‘Het water staat me aan de lippen’
‘Onze corebusiness is het ontwikkelen van algoritmes op basis van hartslagvariabiliteit. We zijn er al vier jaar mee bezig, en het doel is om vroegtijdige signalen van mogelijke ziektes te kunnen detecteren. We zitten nu in een kapitaalronde, maar de business angels zijn tamelijk risicoschuw op dit moment.’
‘Het water staat mij aan de lippen, maar ik ben ervan overtuigd dat het goed komt. We hebben drie personeelsleden die niet langer volledig betaald worden, maar wel blijven doorwerken omdat ze erin geloven. We hebben nog wel wat middelen, en desnoods verkoop ik mijn auto. We moeten nu links en rechts geld bijeenharken, dat is niet comfortabel. Ik heb het bedrijf tot nu toe volledig zelf gefinancierd. Dat is moeilijk, en het zal moeilijk blijven.’
‘Tegelijk is covid-19 voor ons een tweesnijdend zwaard, want onze technologie leent zich goed voor de screening van de besmetting. De eerste tests met gegevens van covid-19-patiënten waren veelbelovend en lieten een robuust patroon zien. We zijn ook opgenomen in de Task Force Data & Technology Against Covid-19 van de federale overheid. Dat levert ons geen inkomsten op, maar het toont wel dat de overheid ons vertrouwt.’
‘Ik blijf optimistisch, anders zou ik er niet mee doorgaan. Maar de investeringsbereidheid is momenteel niet groot. We zijn wel ingegaan op de oproep van de stad Antwerpen om slimme technologie-oplossingen te ontwikkelen in de strijd tegen het nieuwe coronavirus. Ook ga ik proberen om venture capital-fondsen te benaderen. De digitale technologie gaat doorbreken, en er is nu meer awareness rond covid-19.’
Nikolaas Bellens, Kazi
‘Je kunt geen kant uit’
‘We maken toepassingen waarmee personeelsdiensten vanop afstand de attitude van sollicitanten kunnen peilen. We zitten dus in de sfeer van het remote working. Ik beschouw ons bedrijf als een van de gelukkigen in een ongelukkige situatie. Maar ook voor ons is het niet makkelijk: we zitten midden in een kapitaalronde. Ik ben al in een vroeg stadium begonnen met het nemen van proactieve maatregelen. Ik ben in gesprek gegaan met onze aandeelhouders en heb onze eigen interne investeringen tot het hoogst noodzakelijke teruggeschroefd. Ook met de Participatiemaatschappij Vlaanderen zijn we in gesprek gegaan, want we maken gebruik van een PMV-garantie. PMV heeft ons binnen de week de hand gereikt door betalingsuitstel te verlenen. Daar ben ik heel blij mee.’
‘Je wordt gesqueezed tussen het wegvallen van de omzet en doorlopende kosten. Je kan geen kant uit. Onze strategie wordt nu: reculer pour mieux sauter. Zal dat een gat slaan? Absoluut. We merken nu al dat het veel moeilijker wordt om nieuwe klanten te vinden.’
‘Voor start-ups is dit een heel moeilijke situatie, want meestal zijn ze nog niet winstgevend en hebben ze geen positief eigen vermogen. Voor de banken zijn dat vaak voorwaarden om uitstel van betaling toe te staan.’
‘We zitten in een kwetsbare positie, omdat in het bedrijf nu veel aandacht gaat naar het zoeken naar geld. Als we drie tot zes maanden moeten wachten, zouden we het zonder overheidsmaatregelen niet overleven, want onze buffers zijn beperkt. Voor start-ups en scale-ups is het nu 5 na 12. Als de banken op de klassieke manier elk dossier zouden beoordelen, dreigen we het kind met het badwater weg te gooien. Als ze niet geholpen worden met extra liquiditeiten, zal 95 procent van de Vlaamse start-ups in een overlevingsstrijd terechtkomen. Maar startende ondernemers zijn de meest flexibele entrepreneurs die er zijn. Geef ze de gelegenheid om de omslag te maken.’
Erwin Heyse, Thorbiq
‘We zitten in survival mode’
‘Thorbiq maakt software waarmee fabrikanten van bouwmaterialen hun producten kunnen integreren in digitale modellen van bouwwerken. Het bedrijf is opgericht in 2016, en we hoopten dat 2020 voor ons een scharnierjaar zou worden waarin we konden doorgroeien van start-up naar scale-up. We hebben nu ook klanten in het buitenland, en groeien met 40 tot 50 procent. Maar wat er nu gebeurt, gooit roet in het eten.’
‘We zijn gefinancierd door business angels en de Participatiemaatschappij Vlaanderen, en we hebben een investeringskrediet van Belfius. Ik heb zelf ook een redelijk bedrag geïnvesteerd. In mei moeten we een tweede schijf van onze banklening terugbetalen. We hebben extra krediet gevraagd, maar dat is geweigerd omdat we nog niet winstgevend zijn. Die terugbetaling kost ons veel geld, terwijl we nu in survival mode zitten. Projecten worden on hold gezet, beslissingen uitgesteld. Ik ga er vanuit dat we uitstel zullen krijgen, we zullen er alles aan doen om de betaling uit te stellen.’
‘We hebben zes mensen in dienst. We hebben onderzocht of we tijdelijke werkloosheid kunnen aanvragen, maar onze mensen blijven liever doorwerken en zijn bereid financiële inspanningen te leveren. Onze onderaannemers hebben we gevraagd flexibel te zijn. Ze kregen de boodschap dat er bij ons nu zo weinig mogelijk financiële middelen de deur uitgaan. Dat is misschien een beetje egoïstisch, maar spijtig genoeg kan het niet anders.’
‘Het worstcasescenario is dat er tot het eind van het jaar minder inkomsten binnenkomen. We hebben een aantal trouwe klanten die ons blijven steunen, en er is veel interesse voor onze oplossingen. Ook al komen de bestellingen niet deze maand, dan hopelijk wel later. Ik blijf hoopvol dat we nieuwe klanten kunnen blijven verwelkomen. Het is even doorbijten, maar we blijven doorgaan.’
