Niet de economische cijfers maar politieke overwegingen zijn doorslaggevend wanneer de VS beslissen of ze China of een ander land brandmerken als een muntmanipulator.
De Amerikaanse regering heeft een nieuwe stap gezet om de relaties met China te verbeteren door aan te kondigen het land niet meer als een muntmanipulator te beschouwen. ‘China belooft zich te onthouden van een competitieve devaluatie en transparantie te promoten’, zei de Amerikaanse minister van Financiën Steven Mnuchin.
De timing van die beslissing is opmerkelijk. De VS en China ondertekenen vandaag een gedeeltelijk handelsakkoord. China heeft zich geëngageerd om meer Amerikaanse landbouwproducten te kopen en de VS verlagen de importtaksen op sommige Chinese producten.
Maar ook de Amerikaanse koerswijziging is opvallend. Vijf maanden geleden bestempelden de VS China voor het eerst in 25 jaar als een muntmanipulator. Daarmee verwees Washington naar de ‘devaluatie’ van de yuan. De Chinese munt was onder de psychologische grens van 7 yuan per dollar gezakt.
De Chinese centrale bank kan de wisselkoers van de yuan beïnvloeden. Zij bepaalt elke dag een referentiekoers en de koers op de Chinese wisselmarkt mag daar maximaal 2,00 % van afwijken.
Washington hanteert drie criteria om te beoordelen of een land zijn munt manipuleert.
- Een eerste knipperlicht is een handelsoverschot van ten minste 20 miljard dollar met de VS. China boekte in 2019 een surplus van 296 miljard dollar met de VS. Dat is minder dan het surplus van 323 miljard dollar in 2018, maar nog steeds 15 keer meer dan de drempelwaarde.
- Een tweede knipperlicht is een overschot op de lopende rekening van de handelspartner dat ten minste 2,00 % van het bruto binnenlands product (bbp) bedraagt. De lopende rekening is de breedste maatstaf van de buitenlandse handel. Het overschot op de Chinese lopende rekening is in 2019 gestegen, maar het bleef lager dan de drempelwaarde van 2,00 %.
- Een derde knipperlicht is ‘eenzijdige interventies’ op de wisselmarkt. Het Amerikaanse ministerie van Financiën geeft toe dat de Chinese centrale bank in 2019 weinig intervenieerde op de valutamarkt.
Wat betreft die drie criteria is de jongste vijf maanden niet veel veranderd. China manipuleerde zijn munt de jongste jaren veel minder dan in de periode 2005-2010. Het boekte toen enorme overschotten op de lopende rekening en intervenieerde zwaar op de wisselmarkt om de klim van de yuan af te remmen.
Ook een jaarlijks rapport van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) over internationale onevenwichten pleit China vrij van manipulatie. Het IMF zegt dat het saldo van de Chinese lopende rekening in lijn met de economische fundamenten ligt. Ook de handelsgewogen wisselkoers van de yuan stemt overeen met de ‘fundamentals’.
Het heeft er dus alle schijn van dat niet de economische cijfers maar politieke overwegingen doorslaggevend zijn wanneer de VS bepalen of een land een muntmanipulator is.
