Onderzoek toont grote impact van ouderschap op arbeidskansen
‘Het is niet de bedoeling dat je in het eerste jaar zwanger wordt’, kreeg copywriter Lynn Baes te horen toen ze op sollicitatiegesprek ging. Hoe heikel ouderschap nu precies is op de arbeidsmarkt, blijkt uit een studie van de UGent en de KU Leuven.
Mannen die op hun cv duidelijk aangeven dat ze vader zijn? Die krijgen 18,00 % minder uitnodigingen voor een jobgesprek dan mannen die geen kinderen hebben. Moeders met één kind? Die mogen zelfs 22,00 % minder bij een werkgever langsgaan.
Dat leert onderzoek van de Universiteit Gent en KU Leuven. Zij verstuurden 960 sollicitaties voor jobs op de Vlaamse arbeidsmarkt. Per vacature werden twee kandidaten voorgesteld, met een gelijkaardig profiel maar een verschillende gezinssituatie.
“We vermoeden dat mannen die spontaan aangeven dat ze kinderen hebben, worden gezien als minder dominant, minder assertief, competitief of onafhankelijk”, zegt arbeidseconoom Stijn Baert. “Zeker in de private sector wordt vaderschap afgestraft.”
Bij vrouwen is de uitkomst grilliger. Vrouwen zonder kinderen mogen meer op gesprek dan vrouwen met één kind. Moeders met twee kinderen daarentegen hadden dan weer net iets méér kans op een uitnodiging. “Wellicht vrezen werkgevers dat een jonge moeder met één kind snel opnieuw zwanger zal raken”, zegt Baert, “terwijl het idee leeft dat bij moeders met twee kinderen het risico op een nieuwe zwangerschap gering is.”
Dat werkgevers liever niet iemand in dienst nemen die op korte termijn door een zwangerschap kan uitvallen, ondervond ook copywriter Lynn Baes (27). Toen ze na haar studies volop solliciteerde kreeg ze meermaals de vraag of ze al kinderplannen had. “Ik was al getrouwd, waardoor ze dachten dat ik ook meteen aan kinderen zou beginnen. Waarna ik steeds benadrukte dat ik geen kinderwens had.”
Zowel grote als kleine bedrijven peilden naar haar gezinsplanning. “‘Het is niet de bedoeling dat je hier volgend jaar zwanger wordt’, kreeg ik zelfs te horen. Echt grof. Maar ik wou de job graag. Vandaag zou ik op zo’n plek nooit meer aan de slag gaan. Ik wil ergens werken waar ze mensen aannemen, geen baarmoeders. Hoe dan ook vind ik dat het niet zou mogen uitmaken. Of je nu kinderen hebt of niet, of je er nu wil of niet: je competenties moeten doorwegen.”
Baes is geen uitzondering. Op Twitter circuleren nog getuigenissen van werknemers die de impact van het ouderschap op hun carrière voelen. “Toen ik ouderschapsverlof aanvroeg en een half jaar vier vijfde ging werken, was mijn carrière gedaan”, getuigt een vader online.
Toch mogen we werkgevers niet als de boeman afschilderen, vindt Baert. “Ik snap hun reflex. Voor hen is het ook niet altijd evident als iemand plots uitvalt. Voor de hele groep van ouders zal het bovendien wel kloppen dat zij een betere work-life-balance nastreven en dus iets minder inzetten op hun carrière. Maar daardoor mag je individuele vaders en moeders niet minder kansen geven.”
Vloeken
Bij de crèche Villa Boempatat uit Gent weten ze hoe groot de impact kan zijn van een zwangerschap. Vorige zomer viel een van hun medewerksters uit. En toen haar vervangster een week aan de slag was, bleek die opeens ook zwanger.
“Toen heb ik wel even gevloekt”, zegt uitbaatster Mieke Coulembier (35). “Het nadeel in deze sector is dat zij van de ene op de andere dag moeten stoppen met werken. Praktisch zorgt dat voor enorme problemen. Wij zijn een kleine, startende organisatie en hebben dus geen middelen om met interimkrachten te werken. In zo’n discussies wordt nogal vaak naar ‘de werkgever’ gewezen. Dat ergert me. Wij zijn ook maar mensen, en we moeten het ook maar weten op te vangen.”
Toch weigert Coulembier om nieuwe werknemers te screenen op hun kinderplannen. “Sommige ouders opperen dat hier weleens: ‘Neem een vrouw ouder dan veertig. Of een man.’ Maar wij houden ons rigoureus aan ons aanwervingssysteem. Vanaf mei komt hier een man werken. Dat was omdat die het beste scoorde, niet omdat die niet zwanger kan raken.”
Volgens professor Baert heeft de overheid een grote verantwoordelijkheid in de hele kwestie. “Zorg ervoor dat kinderopvang flexibeler en goedkoper wordt”, vindt hij. “Zodanig dat ouderschap meer door de maatschappij wordt opgevangen. Daarnaast zouden vaders en moeders ouderschapsverlof beter onder elkaar moeten kunnen verdelen. Nu wordt dat de facto nog steeds meestal door moeders opgenomen.”
