Nooit meer betaalstress. Dat wil de fusie tussen het alom bekende Bancontact en het innovatieve Payconiq verwezenlijken met een eengemaakte app. ‘Als je in Mali met een app kunt betalen in een kruidenier, moet dat hier ook kunnen.’
U mag winkelen haten of het mag een van uw lievelingshobby’s zijn, de meest vervelende stap is dezelfde: betalen. Niet alleen omdat uw bankrekening in waarde zakt, maar vooral omdat betalen zonder stuntelen niet bestaat. Cash afrekenen is vechten met wisselmunten. Met de bankkaart betalen is telkens opnieuw vier cijfers in de juiste volgorde op een terminal intikken.
Dat kan sneller en efficiënter, vinden de bedrijven achter Bancontact en Payconiq. Door samen te gaan ontstaat een nieuwe Belgische betaalreus, gesteund door vijf grootbanken (Axa Bank, Belfius, BNP Paribas Fortis, ING en KBC), die een nieuwe eengemaakte app wil lanceren. De redenering achter de fusie is eenvoudig: Bancontact is de marktleider in elektronisch betalen met ruim 1,42 miljard transacties per jaar. De twee jaar oude betaalapp blijft ook groeien. Dertig procent van alle online aankopen gebeurt met de Bancontact-app.
Payconiq is een innovatieve uitdager die in mei 2017 op de markt werd gebracht door ING, KBC en Belfius. Met de hippe app kunt u met de smartphone betalen waar, wanneer en hoe u maar wilt: in de winkel, op webshops of via mobiele apps. In België zijn 45.000 winkeliers aangesloten, waardoor ze mobiele betalingen kunnen ontvangen zonder een betaalterminal nodig te hebben.
Het bereik van en het vertrouwen in Bancontact, gecombineerd met de innovatie van Payconiq, moeten België weer op de kaart zetten van innovatieve betaalmogelijkheden.
“Ons land heeft jarenlang vooropgelopen in die technologie, maar we zijn te veel op onze lauweren gaan rusten. Dit initiatief is logisch en broodnodig”, zegt Pascal Paepen, docent bank en beurs aan de Thomas More Hogeschool en de KU Leuven. “Kijk naar Nederland, waar ‘pinnen’ zo hard gestimuleerd werd dat je nu overal met een bankkaart kunt betalen.”
Dat zie je ook in de cijfers van de Europese Centrale Bank (ECB). In België werd 63 procent van de retailbetalingen in 2016 afgehandeld in cash, in Nederland ging het om 45 procent. In kleine kruidenierszaken, bij bakkers, tandartsen of in de taxi behoort betalen met een bankkaart of een app in de meeste gevallen niet tot de mogelijkheden.
De oorzaak van die achterstand ligt volgens verschillende experts in de wildgroei van betaalmogelijkheden. We kunnen tegenwoordig betalen op de klassieke manier met onze bankkaart en een pincode, door QR-codes te genereren, door onze bankkaart of smartphone bij een ontvanger te houden (dankzij near field-chips in onze bankkaarten en smartphones). En er is ook nog Payconiq, waarbij verschillende opties mogelijk zijn. Al die opties veroorzaken volgens Unizo-baas Danny Van Assche dubbele stress. “Handelaars zien door de bomen het bos niet meer, waardoor ze niet goed weten in welke betaalmogelijkheden ze precies moeten voorzien. Klanten zijn nooit helemaal zeker of de betaalmethode die hun voorkeur heeft wel in alle winkels aanwezig is.”
Bij Unizo juichen ze de fusie dan ook toe, een eengemaakte betalingsapp moet het leven van handelaars en klanten vereenvoudigen. “Als je in Mali met een app kunt betalen in een kruidenier, moet dat hier ook kunnen”, stelt Van Assche.
De zelfstandigenorganisatie hoopt dat de transactiekosten door dit initiatief verder kunnen dalen. Bij Bancontact-transacties liggen die kosten – abonnementsgelden voor betaalterminals en ondersteuning meegerekend – tussen 13 en 20 eurocent per transactie. Bij betalingen met apps zoals Payconiq of via digital wallets zoals Google Pay bedragen die kosten 1,75 procent van het uitgegeven bedrag.
Volgens Pascal Paepen is dat geen slecht idee. “Kijk naar wat er in de telecomsector is gebeurd. Toen de prijzen om te telefoneren daalden, steeg het gebruik, en ook de inkomsten van de telco’s.” Ondanks de technologische achterstand op landen zoals Nederland, Noorwegen en Finland merken banken dat het betaalgedrag van Belgen verandert. Het consortium van banken achter de fusie spreekt zelfs van een kantelpunt.
Zo hebben twee op de drie Belgen nog nauwelijks geld op zak en denkt 29,00 % van de bevraagden in het betaalonderzoek van Bancontact dat er over tien jaar zelfs geen cash meer zal bestaan. 91,00 % van de ondervraagden gaf aan het komende jaar zeker met de smartphone te zullen betalen.
“Bancontact Payconiq Company zal dan ook volop inzetten op mobiel betalen. Betalen met de smartphone wordt even vanzelfsprekend als betalen met uw Bancontact-kaart vandaag”, zegt Ivo Meersman, voorzitter van de raad van bestuur van Payconiq Belgium.
De olifant in de kamer is nog niet genoemd: de technologiereuzen steken hun ambitie in de betaalsector niet onder stoelen of banken. Apple, Facebook, Google, Amazon en Alibaba, allemaal investeren ze in hun eigen betaaldienst. Zo blijf je als consument niet alleen ingesloten in hun ecosysteem, het betalingsverkeer levert ook heel interessante data op om nog meer geld aan de gebruikers te verdienen.
Maar dit initiatief van de Belgische banken kan volgens Dado Van Peteghem, die bedrijven helpt met hun digitale transformatie, de ideale buffer worden tegen die grote spelers.
“Het is interessant om zien dat de Belgische banken elkaar in dit project niet als concurrenten beschouwen, maar als partners. En ze hebben gelijk: de bedreiging voor hun marktaandeel komt niet van bij ons, maar van over de grens.”
Bedrijven zoals Apple en Google zullen altijd beter zijn in het ontwikkelen van gebruiksvriendelijke apps. Het nadeel is dat zij hun producten op wereldniveau moeten uitrollen. Als er in een kleine regio al een sterk ecosysteem is dat door veel mensen gebruikt wordt, is het veel moeilijker voor zulke bedrijven om een ingang te vinden in een lokale markt. Met Bancontact Payconiq Company hebben de banken meteen een tweetrapsraket in handen, zegt Van Peteghem. “Ten eerste zullen ze ervoor zorgen dat consumenten over de verschillende merken heen gemakkelijk met hun smartphone kunnen betalen en delen ze de research- en ontwikkelingskosten. Ten tweede was Payconiq al een nieuw ecosysteem aan het uitbouwen met aanvullende diensten.”
Van Peteghem verwijst naar de digitale klantenkaart Joyn. Telkens wanneer je met je smartphone betaalt, spaar je punten op de Payconiq-app. Die heb je dan ook daardoor automatisch op zak. Het bindt de gebruikers ook nog meer aan het ecosysteem. De digitale strateeg verwacht dat het nieuwe bedrijf zal onderzoeken of niet meer interessante partnerschappen kunnen worden aangegaan.
‘Enkel cash en contactloos’
‘Wij aanvaarden zowel cash als Payconiq”, zegt Ghislaine Ibnouzahir van de koffiebar Fika in Asse. “We bieden de optie aan om met Payconiq te betalen, omdat er steeds meer vraag naar was. Mensen vroegen om een elektronisch betaalmiddel omdat ze niet altijd cash op zak hadden. Daarom zijn we op zoek gegaan naar een betaalbaar alternatief voor de cashbetalingen.
“We hebben er bewust voor gekozen Bancontact niet te nemen, omdat het veel duurder is dan Payconiq. Het systeem zelf gebruiken we nog maar een paar maanden. De betaal-app werkt eigenlijk prima voor ons, klachten hebben we er nog niet over gekregen. Klanten vragen wel vaak om met de kaart te betalen, maar als we hen vertellen dat we enkel cash en Payconiq aanvaarden, dan vinden ze dat geen probleem.
“We merken dat een vrij breed publiek de Payconiq-app gebruikt. Het beperkt zich zeker niet tot één generatie: het gaat van jonge twintigers tot mensen boven 50 jaar.
“Of iedereen dit systeem móét gebruiken, is iets anders. Ik begrijp wel dat mensen alsmaar minder cash op zak hebben en dat er een evolutie is naar contactloos betalen. Toch denk ik niet dat cash geld ooit helemaal zal verdwijnen. Toch niet in de nabije toekomst. Dat zal pas gebeuren als er genoeg alternatieven zijn, zoals Payconiq en Bancontact.”
‘Bij ons kun je betalen met de Payconiq-app, de optie zat bij het getrouwheidssysteem van Joyn, waar we onze digitale klantenkaarten halen”, zegt Sigrid Tagemose van de juicebar JusJus in Antwerpen. “Maar het systeem is geen succes. Overal in de winkel wordt nochtans aangegeven dat de mogelijkheid bestaat.
“We gebruiken het systeem nu anderhalf jaar, maar in die tijd zijn er misschien twee of drie betalingen mee gebeurd. Het was eerst de bedoeling uitsluitend Payconiq aan te bieden, maar klanten kunnen nu ook betalen met Bancontact, kredietkaart, PayPal en cash geld. Er zijn nog altijd klanten die cash betalen, maar we zien wel dat het er minder worden.
“Als ik zie hoe weinig vraag er is naar contactloos betalen, dan gaan wij zeker de overstap niet maken naar uitsluitend betalen met Payconiq. Dat lijkt me een vanzelfsprekende keuze.
“Ik weet niet wat mensen tegenhoudt om contactloos te betalen. We hebben het daar nooit over gehad met onze klanten. Zelf heb ik nog nooit een zaak gezien waar je enkel met Payconiq kunt betalen.
“Misschien ligt het probleem wel bij het feit dat je een smartphone moet gebruiken. Niet iedereen is daar even bedreven in, zeker de oudere generatie niet die vaak in onze zaak komt. Het ligt niet aan de handelaars. Wij bieden de mogelijkheid aan, maar de vraag ernaar is zo goed als onbestaande.”
