Vergeet de bitcoin, en beleg uw centen in boter. In amper één jaar tijd is de prijs van boter met 29,5 procent gestegen. De internationale marktprijs voor roomboter bedraagt momenteel zowat 4.300 euro per ton. De reden voor die forse prijsstijging: het klassieke verhaal van een gestegen vraag versus een dalende productie.
Wie opgroeide met melkplassen en boterbergen knippert vast met de ogen, maar er is vandaag wel degelijk sprake van een productieprobleem in de zuivelindustrie. Het neerhalen van de beruchte melkquota zorgde ervoor dat tal van producenten, vooral in Frankrijk, Duitsland en Nederland, er het bijltje bij neerlegden. De angst voor een overvloed aan melk, gekoppeld aan een overheidssubsidie die de melkveehouders ondersteunde bij het terugschroeven van de melkveestapel, zorgde voor een daling.
Tegelijk spelen wijzigende voedingsgewoontes in andere continenten evenzeer een rol. Vooral in Azië en de Verenigde Staten is de vraag naar zuivelproducten, en dan vooral boter, fors toegenomen. In de VS is de consumptie van tafelmargarine de laatste jaren al zo sterk gedaald en die van boter zo sterk gestegen dat de consumptie van boter beduidend meer is dan van margarine. Zelfs McDonald’s heeft onlangs besloten over te stappen van margarine op boter.
Maar vooral de toegenomen consumptie in Azië valt op. Dat Aziaten niet tegen melk kunnen, is volgens Jan-Willem ter Avest “deels een fabeltje”. De woordvoerder van FrieslandCampina zegt dat Aziaten wel degelijk zuivel verdragen. “Het is wel zo dat er procentueel veel meer mensen lactose-intolerant zijn in Azië, maar er is een groot verschil in landen. Bovendien is het ene zuivelproduct niet het andere. Er is een groot verschil tussen pakweg een glas melk of boter en yoghurt.” In boter zit bijvoorbeeld minder dan 1 gram lactose per 100 gram. In melk is dat al snel 5 tot 6 gram, en in roomijs zelf 6 tot 7 gram per 100 gram.
“Het voedingspatroon van de jongere generatie is ook gewijzigd, waardoor er een zekere gewenning optreedt”, weet Jan-Willem ter Avest. FrieslandCampina haalt inmiddels zowat een derde van zijn 11 miljard euro omzet uit Azië. In zich snel ontwikkelende landen als Vietnam, China, Indonesië of Pakistan stijgt de welvaart van de groeiende bevolking. En daar hoort een verschuiving bij naar meer ‘westerse’ voedingspatronen. En dus eten ze ook croissants, of drinken ze cappuccino’s.
Bijgevolg zie je hippe koffiebars in het centrum van Ho Chi Minhstad of Tokio, waar jongeren lattes en frozen yoghurts bestellen. Een gemiddelde Vietnamees drinkt nog geen 15 liter melk per jaar, een schijntje vergeleken bij de meer dan 200 liter die Nederlanders consumeren. Maar daar komt snel verandering in, klinkt het. “In Thailand is het al het dubbele, in Zuid-Korea ook al 40 liter.”
