Ook de regering-Michel lijkt de uitkeringen niet te zullen optrekken tot aan de armoedegrens. De kloof dreigt zelfs groter te worden.
Rerum Novarum 2007. De toenmalige Vlaamse minister-president en latere premier Yves Leterme (CD&V) zegt 2 miljard euro te zullen uittrekken om de sociale uitkeringen boven de Europese armoedegrens te brengen. Want: ‘Ook met een leefloon moet men menswaardig kunnen leven. En dat is geen onbetaalbare belofte.’ Het leefloon van een alleenstaande ligt op dat moment zo’n 240 euro onder de armoedegrens.
Tien jaar later is het beeld zo goed als ongewijzigd. Het leefloon voor een alleenstaande bedraagt momenteel 867,40 euro. En recent werd de armoedegrens herberekend naar 1.115 euro. Het verschil: 247,60 euro. Dat is waarschijnlijk zelfs een onderschatting, aangezien die recentste armoedecijfers op 2015 slaan. Oppositiepartij Groen berekende een actuele armoedegrens op basis van de inflatiecijfers van het Planbureau, en stelt vast dat het leefloon vandaag zelfs 301 euro onder de armoedegrens zou kunnen liggen. ‘Tien jaar is verloren gegaan’, klaagt Groen-voorzitster Meyrem Almaci aan.
Verkiezingsbelofte
Nochtans herhaalde ook de regering-Michel de ambitie van Leterme. ‘De regering verhoogt geleidelijk de minimale socialezekerheidsuitkeringen en de sociale bijstandsuitkeringen tot het niveau van de Europese armoededrempel’, zegt het regeerakkoord. Het was ook een verkiezingsbelofte van de N-VA, die zowel op Vlaams als op federaal niveau armoedebestrijding in portefeuille heeft.
De regering-Michel heeft de leeflonen deze legislatuur al drie keer opgetrokken. Maar die inspanning blijkt veel te klein. De verhogingen hebben alleen kunnen garanderen dat het leefloon op een gelijke manier evolueert als de armoedegrens. Maar aan de kloof zelf is er niets veranderd. Integendeel, zonder bijkomende inspanningen dreigen de leeflonen verder achterop te hinken.
Begroting eerst
Het is afwachten of de huidige federale regering zal slagen waarin de vorige zijn tekortgeschoten. Maar de kans lijkt klein. Te meer omdat de extra factuur voor het optrekken van de sociale minima boven op de sanering van de overheidsfinanciën komt.
Het is volgens critici een veeg teken dat de beleidsbrief van staatssecretaris Zuhal Demir (N-VA) niet langer vooropstelt om de sociale minima te verhogen tot op het niveau van de armoedegrens, maar wel richting de armoedegrens.
‘Hoop doet leven’, zegt Bert D’hondt van Welzijnszorg. ‘We hopen op een mirakel tijdens de superministerraad over sociale zaken en armoedebestrijding (op 8 juli red.). Het zou goed zijn, mocht er een geloofwaardig groeipad komen om de kloof te dichten.’
Vorig jaar becijferde de overheidsdienst Maatschappelijke Integratie dat het optrekken van de leeflonen met 240 euro voor alleenstaanden of gezinshoofden 351,6 miljoen euro zou kosten. Alle sociale uitkeringen optrekken tot de armoedegrens zou volgens Groen ook vandaag een kleine 2 miljard euro kosten.
