De dol­lar is van alle be­lang­rij­ke va­lu­ta’s het meest ge­ste­gen, omdat de VS de enige grote eco­no­mie zijn waar de cen­tra­le bank de rente ver­hoogt. De mun­ten van de grond­stof­fen­lan­den kre­gen klap­pen.

De Ame­ri­kaan­se Fe­de­ral Re­ser­ve (Fed) en de Eu­ro­pe­se Cen­tra­le Bank (ECB) voe­ren voor het eerst in jaren een ver­schil­lend mo­ne­tair be­leid. De Fed zette op 16 de­cem­ber een punt ach­ter het nul­ren­te­be­leid en deed daar­mee een eer­ste stap naar een nor­ma­li­se­ring van het ren­te­be­leid. De ECB daar­en­te­gen ver­laag­de de rente en be­slis­te in twee stap­pen 1.500 mil­jard euro in de eco­no­mie te pom­pen.

Het uit­een­lo­pen­de mo­ne­tair be­leid van de eu­ro­zo­ne en de VS woog op de euro. De een­heids­munt zakte met 12 cent naar 1,09 dol­lar. De koers­da­ling van de euro is goed nieuws voor de ECB, omdat een goed­ko­pe munt in­ge­voer­de pro­duc­ten duur­der maakt en daar­door de te lage in­fla­tie op­krikt. De Ame­ri­kaan­se in­du­strie maakt zich ech­ter zor­gen over de ster­ke dol­lar, omdat die de ex­port be­moei­lijkt.

Ook de Zwit­ser­se frank heeft een goed jaar ach­ter de rug. De munt schoot mid­den ja­nu­a­ri om­hoog toen de cen­tra­le bank to­taal on­ver­wacht be­slis­te de pla­fond­koers van 1,2 frank per euro te schrap­pen. De cen­tra­le bank was niet meer be­reid de mas­sa­le in­ter­ven­ties op de wis­sel­markt voort te zet­ten. Die in­ter­ven­ties deden de ba­lans van de cen­tra­le bank fors groei­en en die was niet meer be­reid de ri­si­co’s daar­van te dra­gen.

De Chi­ne­se yuan ver­ste­vig­de even­eens, hoe­wel de cen­tra­le bank in au­gus­tus on­ver­wacht de munt de­va­lu­eer­de te­gen­over de dol­lar. De of­fi­ciële reden was dat Pe­king de yuan meer be­we­gings­vrij­heid wilde geven. China werd daar­voor be­loond, want het In­ter­na­ti­o­naal Mo­ne­tair Fonds gaf de yuan eind no­vem­ber de sta­tus van re­ser­ve­munt. Maar het lijdt wei­nig twij­fel dat Pe­king de koers­da­ling van de yuan ver­wel­kom­de. Een goed­ko­pe­re munt geeft de af­koe­len­de Chi­ne­se eco­no­mie meer zuur­stof.

De mun­ten van de grond­stof­fen­lan­den ver­zwak­ten omdat de prij­zen van olie en me­ta­len het laag­ste peil in jaren be­reik­ten. De Au­stra­li­sche en Nieuw-Zee­land­se dol­lar kon­den de scha­de be­per­ken. De Bra­zi­li­aan­se real en Zuid-Afri­kaan­se rand kre­gen rake klap­pen.

Het forse ver­lies van de real is ech­ter niet al­leen te wij­ten aan de la­ge­re grond­stof­fen­prij­zen, maar ook aan bin­nen­land­se eco­no­mi­sche en po­li­tie­ke pro­ble­men. De zware re­ces­sie deed het be­gro­tings­te­kort flink stij­gen en de op­po­si­tie nam een ini­ti­a­tief om pre­si­den­te Dilma Rous­seff af te zet­ten. De kre­diet­be­oor­de­laars Standard & Poor’s en Fitch de­gra­deer­den Bra­zi­lië tot rom­mel­sta­tus.

De rand werd on­der­uit­ge­haald door pre­si­dent Jacob Zuma. Het staats­hoofd ont­sloeg op 9 de­cem­ber de ge­res­pec­teer­de mi­nis­ter van Fi­nan­ciën Nh­lan­h­la Nene en ver­ving die door de on­be­ken­de David van Rooy­en. De va­lu­ta­markt re­a­geer­de erg ne­ga­tief en vier dagen later werd de nieu­we mi­nis­ter de laan uit­ge­stuurd. Zijn op­vol­ger Pra­vin Gordhan heeft een be­te­re re­pu­ta­tie, maar hij slaag­de er maar ge­deel­te­lijk in het ver­trou­wen in de munt te her­stel­len.

VERVENNE, W. Uiteenlopend beleid Fed en ECB geeft dollar duw in de rug. De Tijd, 2016-01-02, 21.