Voor het eerst vindt de Dag van de Ondernemer plaats. We lieten vijf rasondernemers reflecteren over wat ze het liefst doen, maar waar ze ook het meest van wakker liggen: het ondernemen zelf.

Chris­ti­an Dumo­lin (70)
Se­rie­on­der­ne­mer die bouw­ma­te­ri­a­len­groep Ko­ra­mic groot maak­te, nu top­man in­ves­te­rings­maat­schap­pij Ko­ra­mic In­vest­ment Group

Hoe kijkt u naar on­der­ne­mer­schap?
‘On­der­ne­mer­schap is iets dat men­sen in hun bloed heb­ben, maar het zijn ei­gen­schap­pen die niet ex­clu­sief voor­be­hou­den zijn voor on­der­ne­mers. Ook in an­de­re be­roe­pen vind je en­tre­pre­neurs. Een amb­te­naar kan even­goed on­der­ne­mer zijn in zijn or­ga­ni­sa­tie. Je moet een in­ge­steld­heid heb­ben om cre­a­tief de juis­te vra­gen te stel­len, zaken in be­we­ging te bren­gen, din­gen an­ders te wil­len doen en ini­ti­a­tief te nemen.’

Staat België ge­noeg open voor on­der­ne­mers?
‘Ik denk dat de maat­schap­pij voor­al meer moet aan­vaar­den dat on­der­ne­mers ook falen. Ie­mand die op een ethi­sche ma­nier een be­drijf pro­beert op te bou­wen en met zijn hoofd tegen de muur botst, wordt nog te vaak uit­ge­la­chen. Er moet meer be­grip komen voor de moei­za­me weg van trial and error. En men­sen moe­ten on­der­ne­mers ook gun­nen dat ze extra be­loond wor­den als het wel lukt.’

Hebt u zelf ook ge­faald?
‘Vaak zelfs (lacht). Ik heb in mijn leven hon­der­den pro­jec­ten en be­drij­ven op­ge­start en ge­leid, groot en klein. Maar in feite doet schaal er niet toe. Het gaat al­tijd om de pas­sie din­gen in gang te zet­ten. Ik zou nooit iets an­ders ge­daan wil­len heb­ben. Veel ini­ti­a­tie­ven zijn mis­lukt, maar ge­luk­kig is mijn eind­ba­lans po­si­tief.’

‘Een van mijn groot­ste mis­luk­kin­gen was grote be­dra­gen te in­ves­te­ren in tech­no­lo­gie­be­drij­ven in de jaren voor de dot­com­cri­sis. Daar­aan heb ik veel geld ver­lo­ren. De moei­lijk­heid als on­der­ne­mer is trou­wens ook om op tijd de stek­ker eruit te trek­ken als je be­drijf of pro­ject niet van de grond raakt of in moei­lij­ke pa­pie­ren komt. Ik ben vaak te laat ge­stopt, waar­door de scha­de hoger op­liep.’

‘Maar het is ook moei­lijk om ra­ti­o­neel te be­slis­sen ermee op te hou­den. De mens heeft al­tijd hoop dat het nog goed komt, ge­luk­kig maar.’

Bart De Waele
Me­de­op­rich­ter en CEO van het Gent­se di­gi­taal agent­schap Wijs, op­rich­ter van tal­lo­ze in­ter­net­be­drij­ven

Hoe be­lang­rijk is geld?
‘Geld in een on­der­ne­ming is als ade­men. Het is niet de doel­stel­ling, maar wel le­vens­nood­za­ke­lijk om die doel­stel­lin­gen te re­a­li­se­ren. Als on­der­ne­mer wil ik voor­al mijn be­drijf le­vens­vat­baar maken en als ik er dan zelf aan ver­dien, is dat een sig­naal dat ik op het goede pad zit.’

Hoe ziet u uw rol als be­drijfs­lei­der?
‘Ik vind het be­lang­rijk me­zelf als CEO steeds op­nieuw te ont­slaan. Als ik een be­drijf uit­bouw van de pril­le be­gin­fa­se met een of twee werk­ne­mers tot een ma­tu­re spe­ler, pro­beer ik mijn ta­ken­pak­ket zo uit te brei­den dat ik voor mijn func­tie ie­mand kan aan­ne­men met meer ken­nis van zaken. En dan bouw je je func­tie weer uit met nieu­we ini­ti­a­tie­ven tot je je­zelf weer over­bo­dig kunt maken.’

‘Het pro­bleem is dat je zo vaak over­blijft met de shit. Daar­in zit ook de frus­tra­tie van veel on­der­ne­mers. Van goed­lo­pen­de pro­jec­ten hoor je niets, maar als er iets scheef­loopt, krijg jij dat op je bord.’

‘Maar je kunt de min­der leuke zaken com­pen­se­ren door con­stant nieu­we im­pul­sen te geven aan je or­ga­ni­sa­tie. Het is als een zand­hoop maken op het strand. Je voegt con­stant zand toe aan de top en te­ge­lijk moet je on­der­aan ver­ste­vi­gen en aan­stam­pen. Maar de berg er­tus­sen, daar blijf je af. Daar moet je je men­sen hun gang laten gaan.’

Mu­riel­le Scher­re (36)
Stich­ter-ont­werp­ster lin­ge­rie­merk La fille d’O, ex­clu­sie­ve boe­tieks in West-Eu­ro­pa, Au­stra­lië, New York en LA

Wat bracht u bij het on­der­ne­mer­schap?
‘Een per­ti­nen­te drang tot maken. Ik ben kop­pig, dys­lec­tisch en ui­ter­ma­te ge­schikt voor kij­ken in de an­de­re rich­ting. Ik heb moei­te met gezag we­gens al­ler­gisch aan ‘daar­om’. Ik ben roe­ke­loos, zon­der vrees en kwets­baar bo­ven­dien. Dat maakt van mij een kind met er­va­ring. Ik heb het spe­len in me en vraag da­ge­lijks waar­om. Die ei­gen­schap­pen zor­gen er­voor dat ik iets kan be­den­ken dat beter is dan het ge­brui­ke­lij­ke ‘daar­om’.’

Wat was uw eer­ste on­der­ne­mers­daad?
‘Leren spre­ken. On­der­ne­men is com­mu­ni­ca­tie voor ge­vor­der­den.’

Naar welke on­der­ne­mers kijkt u op?
‘Nick Cave. Vi­vi­en­ne West­wood. Lars von Trier. Die men­sen heb­ben hun rauwe es­sen­tie weten te com­mer­ci­a­li­se­ren zon­der ze uit te hol­len. Je moet als on­der­ne­mer kun­nen groei­en, maar liefst met res­pect voor je eigen raar­heid.’

Welke voor­de­len hebt u als on­der­ne­mer?
‘Ik heb geen last van het gla­zen pla­fond. Als je zelf je uren be­paalt, kan alles, be­hal­ve meer dan zes weken zwan­ger­schaps­ver­lof.’

Wat was de groot­ste hin­der­nis?
‘Het exa­men boek­houd­kun­de was met open boek.’

Waar wilt u bin­nen tien jaar staan?
‘Op pre­cies de­zelf­de plek. Ik heb een team van men­sen die ge­lo­ven in wat ik wil be­rei­ken en een scha­re aan vrou­wen die ge­luk­kig wor­den van wat we al be­reikt heb­ben.’

Wat is het sum­mum van on­der­ne­mer­schap?
‘Dro­men zon­der be­drog.’

Als u kon her­be­gin­nen, wat zou u an­ders doen?
‘Ik zou veel snel­ler me­de­wer­kers zoe­ken. De angst om uit te be­ste­den is vol­sla­gen zin­loos.’

Welke mi­nis­ter zou u wil­len zijn?
‘Het mi­nis­te­rie van Ge­da­ne Zaken zegt: ie­der­een zelf­stan­dig!’

Wat zou uw eer­ste maat­regel zijn?
‘Ver­plicht knuf­fe­len voor de armen van hart.’

Bart Claes
Top­man JBC, kle­ding­ke­ten met 150 win­kels, door zijn vader op­ge­richt in 1975

Welke re­ac­ties krijgt u als u zegt dat u on­der­ne­mer bent?
‘Dat kan erg ver­schil­len. Soms krijg ik res­pect­vol­le re­ac­ties van men­sen die on­der­ne­mers naar waar­de schat­ten omdat ze werk creëren en ri­si­co’s nemen. Maar ik krijg even­goed te horen dat on­der­ne­mers voor­al met zich­zelf bezig zijn en niet echt met hun me­de­wer­kers. Op een se­mi­na­rie over burn-outs flap­te ie­mand er on­langs uit dat on­der­ne­mers enkel met geld en ge­tal­len bezig zijn. Dat is ab­surd, zo zit­ten ze niet in el­kaar. Aan­ge­zien on­der­ne­mers con­stant op zoek zijn naar goede men­sen, moe­ten ze hun me­de­wer­kers wel goed be­han­de­len.’

Denkt u soms níét aan on­der­ne­men?
‘Nee, ik zet die knop nooit af. Of ik nu op Rock Werch­ter ben, in mijn eigen win­kel of die van een con­cur­rent: ik ob­ser­veer de men­sen con­ti­nu en pro­beer hen in seg­men­ten op te delen. Ik ben bang dat ik ten­den­sen in an­de­re sec­to­ren mis. Wat ge­beurt in de voe­dings­sec­tor of in de media, kan een in­vloed heb­ben op onze bu­si­ness. Als ik al­leen met mijn eigen win­kel bezig ben, ris­keer ik be­drijfs­blind te wor­den. Waar­om scoort de nieu­we film van FC De Kam­pi­oe­nen zo goed? Dat be­wijst dat er al­tijd plaats is voor goede lo­ka­le con­tent. De nieu­we James Bond scoort ook uit­ste­kend, maar niet alles uit het bui­ten­land is per de­fi­ni­tie beter.’

Kri­s­tof Braem
CEO Medec, pro­du­cent an­es­the­sie­toe­stel­len, we­reld­wij­de afzet

Welke ei­gen­schap moet een on­der­ne­mer zeker heb­ben?
‘Als on­der­ne­mer moet je weten waar je mee bezig bent. Ik heb alle func­ties in het be­drijf al uit­ge­oe­fend, dat is een be­lang­rij­ke leer­school. In 1994 zijn we be­gon­nen met twee: ik en een se­cre­ta­res­se. Ik moest toen zelf de deur open­doen voor klan­ten en be­zoe­kers. Je kan moei­lijk 40 men­sen te­werk­stel­len en het be­drijf niet ken­nen. En je moet ook de sec­tor goed in de gaten hou­den.’

‘Veel men­sen be­ste­den 80 pro­cent van hun tijd niet aan de co­re­bu­si­ness van het be­drijf, maar aan het op­los­sen van al­ler­lei an­de­re pro­ble­men. Amper 20 pro­cent van de tijd zijn ze bezig met het ei­gen­lij­ke doel van de on­der­ne­ming. Mijn doel is ge­fo­cust te blij­ven en 80 pro­cent van mijn tijd aan de kern van de zaak te be­ste­den. Dat doe je door goede me­de­wer­kers te heb­ben die een deel van de taken op zich nemen. Soms is het moei­lijk te de­le­ge­ren. Een on­der­ne­mer denkt na­me­lijk snel dat hij alles beter weet (lacht). Maar je moet ver­ant­woor­de­lijk­he­den kun­nen door­ge­ven, al moet de werk­ne­mer die ver­ant­woor­de­lijk­heid dan ook dur­ven op te nemen.

Naar welk be­drijf kijkt u op?
We zit­ten hier op een boog­scheut van het bag­ger­be­drijf Jan De Nul. Elke keer als ik langs hun ge­bou­wen aan de Den­der rijd, ben ik onder de in­druk. Het be­drijf werkt erg pro­fes­si­o­neel, is zeer in­ter­na­ti­o­naal en breidt snel uit. Een groot deel van Jan De Nul zit in Aalst, maar het be­drijf be­hoort in zijn sec­tor wel tot de top drie van de we­reld. Ook wij wil­len door­sto­ten naar de top drie in de sec­tor van de an­es­the­sie­toe­stel­len. Daar­voor moet we het ko­men­de jaar in­ter­na­ti­o­naal door­bre­ken: Medec staat echt op een kan­tel­mo­ment.

Vijf rasondernemers over ondernemen. De Tijd, 2015-11-20, 28.