De Bel­gi­sche in­fla­tie stijgt fors, ter­wijl ze in de eu­ro­zo­ne op­nieuw onder nul daalt. Wat is er aan de hand? Blijft de in­fla­tie re­la­tief hoog en moe­ten we ons zor­gen maken?

Het con­trast is op­val­lend. De Bel­gi­sche in­fla­tie steeg in sep­tem­ber naar 1,06 %, het hoog­ste peil sinds ja­nu­a­ri 2014. In de eu­ro­zo­ne daar­en­te­gen daal­de de in­fla­tie naar -0,1 %, het laag­ste ni­veau sinds maart. Het in­fla­tie­ver­schil tus­sen België en de eu­ro­zo­ne is op­ge­lo­pen tot meer dan 1 pro­cent­punt, ter­wijl beide cij­fers begin dit jaar na­ge­noeg ge­lijk waren.

Er zijn ver­schei­de­ne re­de­nen voor de toe­ne­men­de kloof tus­sen ons land en de eu­ro­zo­ne. De prijs van elek­tri­ci­teit speelt een cru­ci­a­le rol.

In april 2015 ver­dween de im­pact van de btw-ver­la­ging op elek­tri­ci­teit die in april 2014 werd door­ge­voerd, omdat in­fla­tie­cij­fers de con­sump­tie­prij­zen van een be­paal­de maand ver­ge­lij­ken met die van twaalf maan­den er­voor. Daar­door steeg de in­fla­tie fors in België, maar bleef ze on­ge­veer sta­biel in de eu­ro­zo­ne. (zie gra­fiek)

In au­gus­tus werd elek­tri­ci­teit flink duur­der omdat de ei­ge­naars van zon­ne­pa­ne­len voort­aan een pro­su­men­ten­ta­rief moe­ten be­ta­len, dat in de elek­tri­ci­teits­prijs wordt door­ge­re­kend. Bo­ven­dien heb­ben Vlaam­se in­ter­com­mu­na­les hun dis­tri­bu­tie­ta­rie­ven ver­hoogd omdat ze sinds kort zijn on­der­wor­pen aan de ven­noot­schaps­be­las­ting. Waal­se en Brus­sel­se in­ter­com­mu­na­les re­ke­nen die taks al sinds juli door. De ho­ge­re dis­tri­bu­tie­ta­rie­ven heb­ben ook de prijs van aard­gas doen stij­gen. In sep­tem­ber steeg de prijs van elek­tri­ci­teit op­nieuw, omdat de fe­de­ra­le re­ge­ring de btw ver­hoog­de van 6,00 % naar 21,00 %.

Maar niet al­leen de prij­zen van ener­gie stij­gen snel­ler dan in de an­de­re lan­den van de eu­ro­zo­ne. Ook ho­ge­re prij­zen voor groen­ten en fruit, zoals to­ma­ten en peren, spe­len een rol, zegt Peter Van­her­re­we­ge, in­fla­tie­spe­ci­a­list van de fe­de­ra­le over­heids­dienst Eco­no­mie. ‘Verse groen­ten en fruit heb­ben in België een iets gro­te­re we­ging in de in­dex­korf.’

Voorts valt op dat de prij­zen van dien­sten in ons land re­la­tief snel stij­gen. Dat is te wij­ten aan ver­schei­de­ne fac­to­ren. De loon­kos­ten per een­heid pro­duct stij­gen re­la­tief snel en de con­cur­ren­tie in som­mi­ge dien­sten­sec­to­ren is re­la­tief be­perkt. Onder meer in de ho­re­ca en de ge­zond­heids­zorg stij­gen de prij­zen snel­ler dan in de buur­lan­den. Van­her­re­we­ge merkt op: ‘De ho­re­ca is een ar­beids­in­ten­sie­ve sec­tor. In de ge­zond­heids­zorg zijn de ho­no­ra­ria ver­hoogd.’

Zal de Bel­gi­sche in­fla­tie de ko­men­de maan­den hoger blij­ven dan in de eu­ro­zo­ne? Wel­licht wel. De re­cen­te btw-ver­ho­ging op elek­tri­ci­teit zal tot en met au­gus­tus 2016 de in­fla­tie op­krik­ken.

Bo­ven­dien zal de prijs van elek­tri­ci­teit in ja­nu­a­ri 2016 nog­maals fors de hoog­te in­gaan. Dan wor­den en­ke­le maat­re­ge­len van de Vlaam­se re­ge­ring van kracht. De gra­tis stroom ver­dwijnt. Voorts plant mi­nis­ter van Ener­gie An­ne­mie Tur­tel­boom (Open VLD) maat­re­ge­len om de on­be­taal­de groe­ne­stroom­cer­ti­fi­ca­ten weg te wer­ken. Dat ge­beurt door een extra bij­dra­ge en door le­ve­ran­ciers extra cer­ti­fi­ca­ten te laten op­ko­pen. Die zul­len die kos­ten door­re­ke­nen aan de con­su­ment. Ten slot­te zul­len de trans­mis­sie­net­ta­rie­ven stij­gen. De ta­rief­ver­ho­ging van ja­nu­a­ri 2016 zal veel gro­ter zijn dan de im­pact van de btw-ver­ho­ging en tot eind vol­gend jaar de in­fla­tie­cij­fers beïnvloe­den.

ING-eco­noom Phi­lip­pe Le­dent ziet de Bel­gi­sche in­fla­tie ver­snel­len van 0,40 % in 2015 naar 1,60 % in 2016. De Eu­ro­pe­se Cen­tra­le Bank voor­spel­de begin sep­tem­ber voor de eu­ro­zo­ne 0,10 % dit jaar en 1,10 % vol­gend jaar. Maar ze zal na de cij­fers van gis­te­ren die prog­no­se wel­licht moe­ten ver­la­gen.

Spe­ci­a­lis­ten maken zich geen grote zor­gen over de re­la­tief hoge in­fla­tie. Van­her­re­we­ge stipt aan: ‘De in­fla­tie heeft via de ge­zond­heids­in­dex wel­is­waar een in­vloed op de loon­vor­ming. Maar de re­ge­ring nam maat­re­ge­len om de con­cur­ren­tie­kracht te ver­ster­ken.’ Hij ver­wijst daar­mee naar de in­dex­sprong. Daar­door wordt de vol­gen­de loon­in­dexe­ring uit­ge­steld.

‘De in­fla­tie blijft laag’, sig­na­leert Le­dent. ‘Er is nog wat de­fla­toi­re druk. De btw-ver­ho­ging op elek­tri­ci­teit zal wel de ge­zond­heids­in­dex doen stij­gen. Daar­door zal de vol­gen­de in­dexe­ring iets vroe­ger ge­beu­ren dan zon­der btw-ver­ho­ging. Maar ik ver­wacht slechts een mar­gi­naal ne­ga­tie­ve in­vloed op de con­cur­ren­tie­kracht.’

VERVENNE, W. Overheid jaagt nog tot eind 2016 inflatie omhoog. De Tijd, 2015-10-01, 4.