België is twee plaatsen gestegen in de World Happiness Index, van de 21ste naar de 19de plaats. Maar dat betekent niet dat we gelukkiger geworden zijn, want onze score zakt.
In Zwitserland zijn de mensen het gelukkigst, in Togo zijn ze het ongelukkigst. Dat leert het derde World Happiness Report van het Earth Institute, een denktank die verbonden is aan de Columbia University in New York, en die geleid wordt door de gerenommeerde internationale economist Jeffrey Sachs. De instelling houdt zich onder meer bezig met duurzame ontwikkeling.
Zwitserland verdringt voor het eerst Denemarken bovenaan de lijst. Zeven landen uit de top tien zijn Europees, Canada is op de vijfde plaats het gelukkigste niet-Europese land. Onderaan de rangschikking vinden we vooral Afrikaanse landen, maar ook Afghanistan en Syrië bengelen onderaan de lijst (respectievelijk 153ste en 156ste op 158 landen).
Maar hoe meet je geluk? Het Earth Institute gebruikt zes criteria: het bbp per hoofd van de bevolking, het aantal nog te verwachten gezonde levensjaren, sociale ondersteuning, vertrouwen (onder meer de aan- of afwezigheid van corruptie), de vrijheid om te beslissen over het eigen leven, en vrijgevigheid. De score die zo berekend wordt, wordt dan nog eens vergeleken met die van een hypothetisch land, Dystopia, dat op alle zes criteria de laagst gemeten nationale score krijgt, en dat dus het ongelukkigste land ter wereld zou zijn.
‘Sociaal kapitaal’
Dit resulteert in een score op een schaal van 0 (ongelukkig) tot 10 (gelukkig). De landen in de top tien scoren allemaal hoger dan 7,28, de tien landen onderaan halen allemaal minder dan 3,7.
België staat op 19, met een score van (afgerond) 6,94. In 2013, bij het vorige rapport, stonden we twee plaatsen lager. Maar toen bedroeg ons ‘geluksgevoel’ wel 6,97. We werden dus gemiddeld een beetje ongelukkiger.
Maar in andere landen ging het geluksgevoel nog sterker achteruit dan bij ons. Het meeste geluk ging er verloren in Griekenland, dat bijna 1,5 punten achteruitging op de geluksschaal. Het staat nu op plaats 102 in de rangschikking, vorige keer nog op de 70ste. Ook in Egypte en Italië is de bevolking veel minder gelukkig geworden.
De voorbeelden bewijzen dat de economische crisis in een aantal landen een grote impact heeft gehad op het welzijn, zeggen de auteurs. Maar dat is niet overal zo. In landen die een groot ‘sociaal kapitaal’ hebben, heeft economische tegenslag een minder groot effect op het geluksgevoel dan in landen waar de mensen minder op elkaar kunnen rekenen.
Het belang van een goed sociaal weefsel is trouwens een constante in deze studie, zeggen de auteurs zelf. Het geeft een land een sterke veerkracht bij grote tegenslagen, niet alleen economische maar ook bijvoorbeeld bij grote natuurrampen. Overheden zouden hun beleid er dus op moeten afstemmen om dat sociale weefsel te versterken.
