De komende vijf jaar verdwijnen bijna 21.000 arbeidsplaatsen in de Vlaamse industrie. Dat verlies wordt ruimschoots gecompenseerd door nieuwe banen in de dienstensector.
De desindustrialisering in Vlaanderen gaat onverminderd voort. Een kwarteeuw geleden, in 1988, was de industrie nog goed voor bijna een kwart van de Vlaamse werkgelegenheid, stelt het Steunpunt Werk en Sociale Economie (WSE) in een studie die gisteren verschenen is. Dat komt overeen met 508.000 werkenden. In 2014 waren dat er 150.000 minder, blijkt uit cijfers van Hermreg. Die dalende trend zet zich ook de komende vijf jaar door. Tegen 2019 verdwijnen nog eens 20.700 jobs, of dus ruim 4.100 jobs per jaar. Uiteindelijk zal de industrie dan nog 336.000 werkenden tellen, of 12,3 procent van het totaal. Het aandeel van de industrie in de werkgelegenheid zal in vergelijking met 1988 gehalveerd zijn.
Het verlies aan industriële jobs wordt ruimschoots opgevangen door de banencreatie in andere sectoren. In vergelijking met 25 jaar geleden kwamen er in Vlaanderen netto 621.000 jobs bij. De volgende vijf jaar zullen er nog eens 99.000 nieuwe banen gecreëerd worden. Alleen al de sector voor commerciële diensten – zoals handel, horeca en transport – is de komende vijf jaar goed voor ruim 83.000 jobs, zo blijkt uit de Hermreg-projectie. Vanaf 2016 zal de dienstensector goed zijn voor meer dan de helft van de jobs. In de gezondheidszorg komen de volgende vijf jaar 36.000 banen bij. In de landbouw verdwijnen nog eens 5.300 banen, terwijl er in de bouw 5.600 bijkomen.
Technologie en globalisering
Een belangrijke reden voor de teloorgang van industriële jobs is de stijgende productiviteit. Door de doorgedreven automatisering zijn steeds minder werkenden nodig om eenzelfde productie te verzekeren. De productie is – ondanks de daling in de werkgelegenheid – de voorbije jaren overigens blijven stijgen. Vorig jaar werd er in de Vlaamse industrie de helft meer geproduceerd dan in 2000, blijkt uit cijfers van de Nationale Bank. Ook de globalisering, en de daarbij horende delokalisatie van de industriële productie, speelt een belangrijke rol.
De technologische evolutie en de globalisering hebben ook nog een ander effect: het aandeel van middenklassejobs neemt af. ‘De automatisering treft vooral mensen met een jobprofiel uit de middencategorie’, stelt onderzoeker Wouter Vanderbiesen (KU Leuven). ‘Zij zijn ook het meest vatbaar voor delokalisatie.
Twintig jaar geleden waren middengekwalificeerde banen (administratie, metaal- of bouwarbeiders, bedieners van machines, chauffeurs) goed voor 56 procent van de jobs. In 2013 was dat nog 46 procent. Over diezelfde periode nam het aandeel van jobs voor laaggeschoolden (ongeschoolde arbeiders, schoonmaakpersoneel) toe van 8,7 naar 10 procent. De jobs voor hooggeschoolden stegen van 35,4 naar 44,1 procent.
