Terwijl multinationals met braderieprijzen mensen het vliegtuig in lokken, zijn het de armere landen die de tol betalen, schrijft Babette Moonen. Zo heeft eilandengroep Vanuatu zichzelf weinig te verwijten als het op global warming aankomt, maar het voelt de klimaatproblemen wel als eerste aan den lijve.
Als het van Ryanair afhangt, kunnen we over een paar jaar voor 14 euro naar New York vliegen. De raad van bestuur keurde het plan goed. Het enige wat er nu nog moet gebeuren, is geschikte vliegtuigen aanschaffen. Zodra dat gebeurd is, staat het licht op groen. Dan kunnen we goedkoper met het vliegtuig naar New York dan met de trein van Brussel naar Oostende.
Ik ben nog nooit in New York geweest. Ik wil wel gaan. Maar ik ga niet voor 14 euro. Niet omdat ik een luxepaard ben dat bang is voor te weinig beenruimte of een paar extra kosten. (Stel je voor dat het uiteindelijk 80 euro wordt!) Ik ga niet belachelijk goedkoop naar New York, omdat ik vind dat er iets niet klopt.
Voor 14 euro kun je geen 6.000 kilometer vliegen. Als wij er maar 14 euro voor moeten neerleggen, betekent het dat iemand anders opdraait voor de kosten.
Dit weekend nog stierven er 11 mensen op Vanuatu, 100.000 mensen waren op slag dakloos. De oorzaak van het geweld van cycloon Pam? Global warming. Intussen komt de hulpverlening op gang, halen een paar mensen hun portefeuille boven. Maar daar stopt het. Waarom zouden we verder denken? Een natuurramp is iets waar niemand wat aan kan doen. Brute pech, meer niet. Nochtans warmt de wereld zichzelf niet op, dat doen wij met zijn allen elke dag, onder andere door vrolijk rond te vliegen.
Vanuatu, een eilandengroep in Oceanië, behoort tot de armste landen ter wereld. Arme mensen hebben maar een klein aandeel in de klimaatverandering: ze consumeren weinig en ze vliegen niet. En toch krijgen zij als eersten de rekening gepresenteerd. De heropbouw van Vanuatu kost beslist een paar miljard. Als luchtvaartmaatschappijen op Vanuatu zulke kosten maken, zou het dan niet fair zijn dat ze die ook betalen?
Als je iemand de keuze geeft: voor 14 euro met de trein naar Oostende of met het vliegtuig naar New York, dan kiest 90 procent van de mensen New York. Dat kun je ze ook niet per se kwalijk nemen.
De vraag is of we die keuze moeten krijgen. Of vliegen niet net iets te goedkoop aan het worden is in verhouding tot milieuvriendelijkerer alternatieven van transport. Waarom er geen belastingen geheven worden op kerosine en wel op andere energiebronnen. Onze gas- en elektriciteitsrekeningen gaan de komende jaren fors stijgen. De NMBS speelt met het idee om treintickets vanaf volgend jaar duurder te maken tijdens de spitsuren (DS 9 maart) .
Ecologische keuzes maken als individu is erg duur. Vervuilen als multinational is erg goedkoop. Dat is dweilen met de kraan open. En intussen sterven er elk jaar 150.000 mensen aan de gevolgen van global warming, nog eens 5 miljoen anderen worden ziek.
Iets langer sparen
De slachtoffers vallen nog niet hier, maar in de armste landen eerst. En ja, Vanuatu en co overleven voor een groot stuk dankzij toeristen die met het vliegtuig gekomen zijn. En nee, dit is geen oproep om nooit nog het vliegtuig te nemen. Maar anders gaan denken over vliegen kan geen kwaad. Regeringen kunnen dat stimuleren door te investeren in meer, betere en betaalbaardere alternatieven met minder of geen impact op het milieu. Als met de trein door Europa reizen stukken goedkoper wordt dan met het vliegtuig New York bezoeken, dan kijken we misschien eerst in de Europese Lonely Planets. Zouden we daar echt ongelukkiger van worden? Van wat langer sparen voor dat ticket naar New York? Dan kiezen we bewust voor die reis, in plaats van supermarktgewijs nog een vlucht in ons boodschappenwagentje te leggen omdat ze toch in de aanbieding zijn.
Luchtvaartmaatschappijen moeten verplicht worden de echte kosten te betalen en die dan maar door te rekenen aan hun klanten. Ja, dat zou vliegen duurder maken, maar so what?
Vliegen is geen mensenrecht, een dak boven je hoofd is dat wel.
