Boeren zijn de enigen die onder de kostprijs mogen, vaak moeten, verkopen. Moet de overheid hier geen rol spelen?
‘Absoluut’, zegt Dirk Lips, landbouwethicus en voorzitter van Boeren op een Kruispunt. ‘We hebben meer dan ooit behoefte aan een sterk landbouwbeleid, terwijl het net wordt afgebouwd. De individuele landbouwers zijn niet in staat om in hun eentje weerwerk te bieden in die grote vrijemarkteconomie.’
Het argument dat je geen kostprijs kunt berekenen, omdat het ene bedrijf een hogere opbrengst per hectare heeft dan het andere, of omdat het ene bedrijf meer kosten heeft door investeringen, veegt Lips van tafel. ‘Je kunt perfect een gemiddelde berekenen.’
Dat deed ook Biosano, de verdeler van biologische producten, met het project Biodia. Onafhankelijk expert Wim Govaerts berekent op basis van een hoop parameters de kostprijs voor de productie van een liter melk. Hij baseert zich daarvoor op tal van parameters en op de gegevens van de 23 biologische melkveehouders die aan het initiatief deelnemen. In de berekening wordt ook het loon voor de boer meegeteld. Om de zes maanden wordt de prijs herbekeken. Op dit moment krijgt de bioboer 45 cent per liter. Ter vergelijking, de melkprijs voor andere boeren ligt op dit moment op 30 cent. ‘Wij kopen de melk tegen 45 cent, laten ze door een melkerij steriliseren en in flessen gieten en we verkopen de melk in 400 biowinkels in Vlaanderen en Nederland’, legt Lode Speleers van Biosano uit. ‘We werken uiteraard met gemiddelden, maar het systeem werkt prima. De melk in supermarkten binnenkrijgen is wel een pak moeilijker, want die gebruiken melk en ander basisvoedsel als prijsbreker. Het moet dus zo goedkoop mogelijk. Ik vind dat de overheid haar verantwoordelijkheid moet nemen en voor dergelijke basisproducten een minimumprijs moet vaststellen. Maar dat gaat natuurlijk erg in tegen het liberale vrijemarktdenken.’
