De Europese Centrale Bank begint met het opkopen van staatsobligaties. De instelling zal maandelijks 60 miljard euro waardepapier opkopen, zowel van overheden als vanuit de privé-sector.
Dat heeft ECB-voorzitter Mario Draghi meegedeeld op een persconferentie. Het gaat om een uitbreiding van een bestaand programma, maar het is voor het eerst dat de ECB ook overheidspapier opkoopt. Een apart bedrag voor de overheidsobligaties is niet vastgelegd, en kan maandelijks wijzigen.
Het opkoopprogramma loopt volgens de planning tot eind september 2016. Draghi gaf aan hier zeker mee door te gaan tot de inflatie gestegen is tot in de buurt van de vooropgestelde 2 procent.
Aangezien het programma ingaat in maart van 2015 zal de omvang van het totale programma minstens 1.140 miljard euro bedragen. Dat is veel hoger dan de bedragen die tot dusver circuleerden, maar dat komt dus omdat ook eerdere programma’s daarin zijn opgenomen.
Het is de ECB zelf die het opkopen zal coördineren. Maar de nationale banken van de deelstaten blijven wel het risico dragen. Maximaal 20,00 % van de mogelijke verliezen zullen verdeeld worden over de verschillende nationale banken.
Niet unaniem
Vooral de Duitsers waren kritisch, omdat ze vreesden dat eurolanden hierdoor hun hervormingen in de koelkast zouden stoppen. Draghi gaf toe dat de lancering van het opkoopprogramma donderdag niet unaniem gebeurde binnen de raad van gouverneurs. Er was wel een ruime meerderheid, klonk het.
Inflatie
Het opkopen van staatsschuld is volgens de centrale bank onvermijdelijk geworden omdat ze geen andere manier heeft om haar officiële taak te vervullen. De opdracht van de ECB is om de inflatie in de eurozone onder, maar zo dicht mogelijk bij 2 procent te houden. Nu de inflatie negatief geworden is, moet de bank manieren bedenken om prijsstijgingen te bewerkstelligen. Het aanjagen van de economische groei is het beste middel om de prijzen omhoog te krijgen.
Normaal gebeurt dat via een renteverlaging, maar omdat de beleidsrente al op bijna nul is gebracht, is die mogelijkheid weggevallen. Gehoopt wordt dat het opkopen van obligaties eenzelfde effect zal hebben als een renteverlaging. Centrale banken in de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Japan passen die methode al jaren toe.
In de toelichting gaf Draghi aan dat de maatregel, in combinatie met de verwachte stijging van de olieprijs ervoor moet zorgen dat de inflatie al dit jaar zal aantrekken. Ook voor begin volgend jaar rekent Draghi op een verdere toename van de inflatie. Indien de inflatie ver onder de 2 procent procent blijft sluit Draghi dus de verlenging van het aankoopprogramma niet uit.
