De inflatie bedroeg deze maand 0,36 procent. Op een jaar tijd zijn de prijzen nauwelijks gestegen. Fruit en groenten werden zelfs flink goedkoper. Is de lage inflatie goed of slecht nieuws?
Lage inflatie is goed nieuws
1. Meer waar voor hetzelfde geld
Als de inflatie laag is, dan wordt het leven nauwelijks duurder. Voeding werd zelfs goedkoper. Dat heeft vooral te maken met de zachte winter. In vergelijking met vorig jaar zijn fruit en groenten daardoor 8 en 14 procent goedkoper. Vooral tomaten, komkommers, paprika’s, asperges en aardbeien daalden fors in prijs. Met hetzelfde inkomen kan dus meer voeding gekocht worden.
Ook elektriciteit draagt bij aan de lage inflatie. Vorige maand werd de btw op elektriciteit verlaagd van 21 naar 6 procent.
Niet alle consumenten zijn beter af, want een aantal producten werden ook duurder. Wie rookt of drinkt, verliest opnieuw koopkracht. Tabak werd op een jaar 9 procent duurder, voor alcoholische dranken moet je bijna 4 procent meer betalen.
2. Spaargeld wordt niet langer uitgehold
Een lage inflatie is goed nieuws voor de spaarder. Als de inflatie hoger ligt dan de rente, dan wordt het spaargeld uitgehold. Want zelfs met de rente die erbij komt, kunnen minder producten gekocht worden. Dus daalt het spaargeld in waarde. Dat is vandaag niet het geval, want de inflatie ligt nog lager dan de ook al lage rentevoeten.
3. Bedrijven worden competitiever
‘Voor de bedrijven is dit goed nieuws’, stelt Philippe Ledent (ING). ‘Er is immers geen loonindexering, wat goed is voor de competitiviteit.’ De gezondheidsindex, die gebruikt wordt om de lonen te indexeren, daalde, zodat het langer wachten is op een automatische loonsverhoging.
Werkgeversorganisaties waarschuwen dat het effect op de competitiviteit niet overschat mag worden. ‘Ook in andere landen is de inflatie erg laag. Hierdoor slaagt ons land er niet in het inflatieverschil met onze buurlanden af te bouwen’, aldus technologiefederatie Agoria.
‘De lage inflatie mag geen excuus zijn om de indexsystemen niet te hervormen bij de regeringsonderhandelingen’, zegt Stijn Decock, econoom bij het Vlaams netwerk voor ondernemingen Voka.
Lage inflatie is slecht nieuws
1. Schulden afbetalen wordt niet makkelijker
Een lage inflatie is slecht nieuws voor wie schulden heeft. Want bij hoge inflatie neemt het inkomen toe, terwijl het schuldbedrag hetzelfde blijft. In vergelijking met andere goederen stelt de schuld steeds minder voor. Als de inflatie laag is, dan wordt schulden afbetalen niet makkelijker.
‘Dat is geen goede zaak voor de economie’, stelt Gert Peersman (UGent). ‘De crisis kwam er net door een teveel aan schulden. Die worden nu minder snel afgebouwd.’
Omdat de overheid een van de grootste economische schuldenaars is, is de lage inflatie dus ook slecht nieuws voor alle burgers.
2. Lage prijzen, weinig vraag
‘De lage inflatie is een slecht signaal’, aldus Peersman. ‘Het toont vooral dat er een gebrek aan vraag is.’
De slabakkende economie is slecht nieuws voor consumenten en bedrijven. ‘Het inkomen stijgt minder, niet alleen omdat de lonen niet geïndexeerd worden, maar ook omdat er minder economische activiteit is. Er worden ook minder jobs gecreëerd.’
3. Het deflatiespook doemt op
Met een inflatie van 0,36 procent zijn we niet meer ver verwijderd van deflatie, een situatie waarin de prijzen dalen. Het is nu al zo dat een derde van de producten goedkoper wordt. Deflatie is economisch gevaarlijk omdat er een moeilijk te stuiten spiraal ontstaat: consumenten stellen hun aankopen uit omdat producten in de toekomst goedkoper worden. Om toch nog te verkopen, verlagen producenten hun prijzen verder. Toch kopen consumenten niet omdat ze nog grotere prijsdalingen verwachten in de toekomst.
Voorlopig speelt dat mechanisme nog niet. Vooral de voedselprijzen dalen, en het is onmogelijk om die aankopen uit te stellen. Maar de Europese Centrale Bank (ECB) is wel op haar hoede. De ECB kan de inflatie verhogen door de vraag aan te wakkeren. Door de rentevoeten te verlagen of door liquiditeit te verstrekken aan de banken, kan er meer geleend worden. Dat vuurt de economische activiteit en de consumptie aan. Volgens Philippe Ledent (ING) is het waarschijnlijk dat de ECB ingrijpt. ‘We verwachten een renteverlaging van 0,25 naar 0,15 procent.’
