De Nobelprijs Economie 2012 is toegekend aan de Amerikanen Alvin E. Roth en Lloyd S. Shapley voor hun ‘theorie van stabiele toewijzingen en de praktijk van marktdesign’.
De Prijs van Sveriges Riksbank voor Economische Wetenschappen ter nagedachtenis van Alfred Nobel, zoals de Nobelprijs Economie voluit heet, bekroont hun onderzoek rond hoe verschillende economische spelers op elkaar af te stemmen, bijvoorbeeld studenten op scholen of orgaandonoren op patiënten. Beide laureaten zijn professor economie. Roth aan Harvard University en Shapley aan de University of California.
Shapley gebruikte speltheorie om verschillende manieren te onderzoeken waarop een uitkomst aanvaardbaar is voor alle partijen. Roth bouwde verder op Shapley’s onderzoek door empirische studies uit te voeren. Op die manier konden ze bestaande instellingen hervormen, zodat bijvoorbeeld dokters op de beste manier gematched werden met ziekenhuizen, studenten met scholen, of patiënten met orgaandonoren.
Zij begeven zich daarmee op het snijvlak van economie en ethiek. Neem het voorbeeld van orgaanhandel. Elke vraag schept zijn aanbod, zegt de economische stelregel. Orgaandonatie is een dagelijkse realiteit. Maar pas als er geld mee gemoeid is, roept het walging op, stelt Roth in zijn onderzoek. Toch is er dus onmiskenbaar die economische dimensie. ‘Tegenstanders van het legaliseren van nierverkopen negeren vaak de kosten die gepaard met de kostprijs van de schaarste ervan’, stelt Roth. ‘Hoewel voor economen weinig afwegingen helemaal taboe zijn, weigeren niet-economen vaak elke discussie over die afwegingen, en verkiezen ze vaak om te focussen op de walgelijkheid van orgaantransacties.’
De winnaars zullen de prijs van 8 miljoen Zweedse kronen (920.000 euro) delen. Gecontacteerd door de Riskbank met de melding dat hij de Nobelprijs economie had gewonnen, reageerde Roth met ‘Het is de moeite waard om hier voor wakker te worden’. Shapley ligt voorlopig nog te slapen, en weet dus niet van zijn bekroning.
Bron: De Tijd
