Van een overwinstbelasting voor energieproducenten over minder tijdskrediet om voor een kind te zorgen tot meer uren studentenarbeid: met de meerjarenbegroting voor 2023-2024 heeft de federale regering een hele lijst knopen doorgehakt. Ontdek hier de belangrijkste beslissingen.
In deze video legt “Terzake” je in minder dan 2 minuten uit wat de regering heeft beslist.
Energie
Het basispakket van 196 euro, waarmee de federale regering gezinnen in november en december ondersteunt om de hoge facturen te kunnen betalen, wordt verlengd tot eind maart. Voor wie met pellets verwarmt, komt er een cheque van 250 euro. Daarnaast is er ook de stookoliepremie van 300 euro. Voor bedrijven worden de accijnzen op gas en elektriciteit verlaagd tot eind maart 2023.
Aan de inkomstenzijde worden de overwinsten van energieproducenten afgeroomd. Die overwinstbelasting wordt retroactief. Tussen 1 januari en 30 november 2022 worden die overwinsten boven 180 euro per MWh belast, daarna van december 2022 tot en met juni 2023 de overwinsten boven de 130 MWh. Dat is strenger dan Europa heeft voorgesteld. Er is ook een optie opengelaten op een verlenging van die overwinstbelasting.
Gasnetbeheerder Fluxys moet volgend jaar een bijdrage van 300 miljoen euro betalen. En ook de petroleumsector zou twee keer 300 miljoen euro per jaar moeten ophoesten. Alles samen zouden die maatregelen zo’n 3 miljard euro opbrengen.
De belastingen op energie worden op termijn hervormd naar een systeem met accijnzen. En het sociaal tarief zal ook worden hervormd, om de doelgroep nog juister te bedienen en misbruik eruit te halen.
Wonen
Het fiscale voordeel op een tweede woonst wordt vanaf 2024 afgeschaft. Die belastingvermindering kon voor eigenaars van een dergelijke tweede woonst tot ruim 700 euro per jaar voordeel opleveren. Bij de begrotingsonderhandelingen van vorig jaar had MR het afschaffen van dat fiscale voordeel nog tegengehouden.
Jobs en ondernemen
Het systeem van de flexi-jobs wordt uitgebreid naar de landbouw, de evenementen en cultuursector, de zorg en de sport. Ook het maximale aantal uren studentenarbeid wordt opgetrokken tot 600 uur.
Om de bedrijven te beschermen tegen een te grote klap van de indexsprong in januari wordt de patronale bijdrage voor de geïndexeerde lonen volgend jaar tijdens eerste twee kwartalen verminderd met 7 %, een maatregel met een prijskaartje van zowat 1 miljard euro. Voor de laatste twee kwartalen van 2023 is er uitstel tot 2025.
Er wordt bespaard op tijdskrediet om voor een kind te zorgen (het zogenoemde “tijdskrediet met motief”, dat is voor alle duidelijkheid iets anders dan het ouderschapsverlof). Dat zal voortaan moeten ingaan voor een kind 5 jaar is (vandaag is dat 8 jaar). Het tijdskrediet zelf wordt ook ingeperkt van 51 naar 48 maanden. Ook voor andere loopbaanonderbrekingen wordt de looptijd ingeperkt, van 60 naar 51 maanden.
De regering gaat naar eigen zeggen meer inspanningen doen om werklozen en langdurig zieken weer in de arbeidsmarkt te integreren. Daarvoor komen er financiële tegemoetkomingen voor bedrijven die daarop inzetten en worden private begeleidingsdiensten sterker ingeschakeld.
Gezondheid
Voor rookwaren worden de accijnzen nog verder verhoogd. Vanaf 2024 zal dat ook voor e-sigaretten gebeuren. Dat moet 200 miljoen euro per jaar opbrengen. Dat geld zal voor een deel gebruikt worden voor een soort “gezondheidsshift”, die minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) en minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) moeten uitwerken. Het zou daarbij de bedoeling zijn om de btw op ongezonde producten te verhogen en die op gezonde producten (zoals groenten en fruit) te verlagen.
Overheid en politiek
Op het krantenbedelingscontract van Bpost wordt volgend jaar nog niet bespaard. In 2024 gaat er wel 50 miljoen euro af.
De NMBS krijgt 115 miljoen euro extra volgend jaar en 100 miljoen euro in 2024. Alles samen loopt de investering in de komende 10 jaar op tot 3 miljard euro.
De beloofde verhoging van de ambtenarenlonen zal beperkt blijven tot maaltijdcheques. Ook de beloofde loonsverhoging van de politie wordt volgend jaar maar voor 45 % doorgevoerd. Pas in 2024 en vooral 2025 groeit dat naar 100 %.
De dotaties voor politieke partijen worden voor een jaar bevroren. De ministerweddes worden met 8 % verlaagd. De Senaat wordt verder afgeslankt.
Justitie en politie
Deze regeerperiode zal er, zo stelt de federale regering, 1 miljard euro extra zijn geïnvesteerd in justitie en politie. Maar zowel bij justitie als politie zal er ook moeten worden hervormd. Magistraten zullen zelf kunnen voorstellen om bepaalde afdelingen binnen een arrondissement samen te voegen of nauwer te laten samenwerken. Het gaat dus om een vorm van centralisering en specialisatie van gerechtelijke sites.
Banken en financiën
De verhoogde effectentaks is tijdens de onderhandelingen gesneuveld. Wel wordt de bankentaks niet meer fiscaal aftrekbaar. Ook is er een belasting op verzekeringsbedrijven voorzien. De notionele intrestaftrek wordt dan weer beperkt tot kmo’s.
Belastinghervorming
CD&V stuurde aan op een grote belastinghervorming. Die mag Van Peteghem tegen december op tafel leggen. Doel is dat die uiteindelijk 560 euro voor iedereen oplevert. Dat zou kunnen gebeuren via de uitbreiding van de belastingvrije som, via een jobbonus en via een belastingkrediet.
