De Europese Commissie opent een onderzoek naar de oversubsidiëring van elektrische auto’s in China. De maatregel komt er nadat de import van Chinese merken plots en fors gestegen is.
Ursula von der Leyen, de voorzitster van de Europese Commissie, kondigde het onderzoek woensdag aan in haar State of the Union. ‘De wereldmarkten worden overspoeld met goedkopere Chinese elektrische auto’s, waarvan de prijs kunstmatig laag wordt gehouden door enorme staatssubsidies’, zei ze. ‘Europa staat open voor concurrentie, maar niet voor een race to the bottom.’
De import van Chinese auto’s naar de Europese Unie is de voorbije drie jaar enorm gestegen. Van de 62 miljard euro aan wagens die EU vorig jaar importeerde, kwam 9,4 miljard euro (15 %) uit China, twaalf keer meer dan in 2019. Toch ligt de totale export van Europese auto’s nog altijd bijna drie keer hoger dan de Chinese import.
Ook in België winnen Chinese e-auto’s, die vaak goedkoper zijn, aan populariteit. In 2020 werden amper 22 elektrische wagens van Chinese merken ingeschreven in België, blijkt uit cijfers van de automobielfederatie Febiac. In de eerste zeven maanden van dit jaar stond de teller al op 1.713, grotendeels dankzij de vlotte verkoop van het merk MG en in mindere mate BYD. Het Chinese aandeel is beperkt tegenover de ruim 50.000 verkochte e-auto’s, maar ligt wel bijna vier keer hoger dan in het volledige jaar 2022.
Jochen De Smet, de topman van de e-autofederatie EV Belgium, ziet geen graten in de grote Chinese verkoop. ‘Wij willen dat er meer elektrische wagens komen, het maakt niet uit vanwaar’, zegt hij. ‘We kunnen niet ontkennen dat China de lead heeft genomen. Er zijn enorme stappen gezet voor batterijen en voertuigen.’ Volgens De Smet liepen de Europese autobouwers een grote achterstand op omdat ze te lang vasthielden aan de klassieke verbrandingsmotoren. China zette al vroeg in op de elektrische auto en bouwde een groot ecosysteem uit, van mijnen over de verwerking van grondstoffen tot batterijcellen. In april zei de oprichter van het merk Nio dat Chinese e-autobouwers dankzij de grip van de overheid op de aanvoerketen en op de grondstoffen een kostenvoordeel van 20 % hebben op concurrenten als Tesla.
De Chinese overheid subsidieert de lokale auto-industrie en autokopers gretig. In juni lanceerde de regering een programma van 520 miljard yuan (67 miljard euro) waarmee Chinezen de komende twee jaar een belastingkorting van bijna 4.000 euro krijgen voor de aankoop van een elektrische auto. Zo wil de regering de vertragende autoverkoop in China, die ook de Europese autobouwers treft, weer versnellen.
Maar door die vertragende markt en de groeiende binnenlandse concurrentie verschuiven Chinese autobouwers, zoals BYD, hun focus naar export. Veelzeggend was dat talrijke Chinese merken vorige week de show stalen op de autobeurs IAA in München, de hoogmis van de Duitse auto-industrie.
Intussen hebben de Verenigde Staten met hun Inflation Reduction Act, inclusief 369 miljard dollar (344 miljard euro) subsidies voor groene investeringen, een stevige inhaalrace ingezet. Ook de Europese Commissie kondigde forse steun aan voor de batterijproducenten. Maar volgens de industrie gaan die plannen niet snel genoeg. Europese batterijbedrijven, waaronder Solvay en Umicore, smeekten Von der Leyen vorige week in een brief om meer Europese steun. Die moet voorkomen
dat de sector op het continent vertrappeld wordt door de concurrentie uit China en de VS. De Commissie kan op basis van haar subsidieonderzoek beslissen heffingen op te leggen aan Chinese producenten bij de invoer naar de EU.
De geschiedenis leert dat zulke heffingen niet per se het verhoopte effect hebben. Vooral niet in de levensbelangrijke sector van de groene technologie. Von der Leyen trekt zelf de parallel met hoe China destijds de Europese productie van zonnepanelen deed stilvallen. Na een onderzoek naar marktverstoring kwamen er in 2013 Europese invoerheffingen op de Chinese panelen, maar de overmacht van Peking in zonne-energie was al te groot. De heffing volstond niet om de kloof te overbruggen en de meeste Europese producenten hadden de handdoek al in de ring gegooid. En China is vandaag minstens even vastbesloten om zijn dominante rol niet te laten schieten.
