Het was een kwestie van tijd vooraleer jonge Belgische groeiers de impact van de economische tegenwind zouden voelen. De tijden waarin ze investeerders als vliegen van zich moesten afkloppen, zijn voorbij. ‘Die realiteit moet bij de ondernemers nog binnensijpelen.’
De essentie
- De Belgische groeiers haalden in het eerste kwartaal een pak minder geld op dan in dezelfde periode vorig jaar.
- De stijgende rentes maken dat investeerders kritischer worden voor ze hun centen in groeibedrijven steken.
- Rendabiliteit is belangrijker geworden dan ongebreidelde groei.
- De sector gaat ervan uit dat de windstilte nog zeker tot heteinde van het jaar zal duren.
Minder geld voor groeiers
De grootste investeringsronde in de eerste drie maanden van dit jaar staat op naam van het biotech-bedrijf Cellaïon. Met 23 miljoen euro zou het Waalse bedrijf, dat gespecialiseerd is in therapie voor leverziekten, in dezelfde periode vorig jaar net de top vijf gehaald hebben. Het medtechbedrijf Sunrise, dat een minisensor ontwikkelde die ’s nachts slaapapneu opspoort, en Paleo, dat vegetarisch mammoetvlees ontwikkelt, vervolledigen de top drie van dit jaar. Het gaat om investeringsrondes van respectievelijk 17 en 12 miljoen euro.
In totaal haalden tech- en biotech-bedrijven dit jaar zo’n 139 miljoen euro op. Dat is 72 % minder dan de 498 miljoen euro in dezelfde periode vorig jaar. Die bescheiden bedragen zijn het gevolg van een aangekondigde windstilte. De oorlog in Oekraïne lokte een energiecrisis uit en deed de inflatie, de lonen en uiteindelijk de rentes stijgen. Dat laatste doet groeiende technologiebedrijven extra pijn. Ze hebben vaak veel geld geleend en moeten meer rente op hun schulden betalen. Dat drukt de winstverwachtingen.
De gevolgen voor de technologie-bedrijven bleven niet uit. De grootste zes- Meta, Alphabet, Amazon, Apple, Microsoft en Nvidia – verloren in 2022 collectief zo’n 3.800 miljard dollar aan beurswaarde.‘De correcties die we kennen van op de beurs, zien we nu pas op de privémarkt’, zegt Louis Jonckheere, de medeoprichter van Showpad en investeerder in groeibedrijven als Henchman, dat software ontwikkelt die zakenadvocaten moet helpen sneller clausules en contracten uit te schrijven, en Byteflies, bekend van zijn slimme pleisters. Beide start-ups tankten in 2023 vers geld.
Mentaliteitswijziging
Zowel aan de kant van de ondernemers die geld zoeken, als aan de kant van de investeerders is een mentaliteitswijziging aan de gang.
Ondernemers die in de hoogdagen, tussen 2021 en 2022, geld hebben opgehaald tegen hoge multiples (de verhouding tussen de geschatte waarde en de omzet of winst van een bedrijf) stellen vandaag vast dat hun bedrijf qua omzet of winst gegroeid is, maar dat de waardering achterblijft. ‘De potentiële investeringen liggen dus een pak lager dan verwacht’, zegt Jürgen Ingels, de managing director van het technologiefonds Smartfin. ‘Die realiteit moet bij verschillende oprichters nog insijpelen.’ Dat zal volgens Ingels nog een kwartaal of drie duren. ‘Tegen dan hebben sommigen het geld absoluut nodig.’
Er zijn niet alleen minder investeringen, ook de investeringsrondes zijn significant kleiner. Deliverect, dat software maakt om onlinebestellingen van horecazaken te beheren, haalde begin vorig jaar met 132 miljoen euro in zijn eentje bijna evenveel op als alle groeibedrijven in 2023 samen. ‘Veel bedrijven hebben in 2022 geanticipeerd op de moeilijkheden door meer geld op tehalen dan ze nodig hadden’, zegt Ingels. ‘Op die manier hopen ze de winter te overbruggen en pas investeerders te moeten zoeken als de sterren weer wat gunstiger staan.’
Ondernemers op zoek naar geld konden de voorbije jaren kiezen uit een waaier onderhandelingsdocumenten van investeerders. ‘Het was een kwestie er eentje uit te pikken met de beste voorwaarden en te kijken wie wilde meedoen’, zegt een ervaren start-upondernemer, die liever anoniem blijft. ‘We kregen zelfs smekende mails van investeerders of ze alsjeblieft mochten meedoen met de nieuwe ronde.’
Vandaag verschuift de macht opnieuw naar de investeerders. Daardoor krijgen die niet alleen meer tijd om zorgvuldig te onderzoeken of de financiële, economische en juridische plaatjes kloppen. ‘Ze kunnen ook de voorwaarden in de contracten meer naar hun hand zetten’, zegt Ingels. Denk aan antiverwateringsclausules om hunbelang bij de uitgifte van nieuwe aandelen te beschermen of aan ‘liquidation preferences’, waardoor een investeerder met voorrang op de gewone aandeelhouders een claim kan doen op de opbrengst van een verkoop.
‘Vogel voor de kat’
De technologiewereld beschouwt dehuidige toestand als een verwachte correctie. ‘We zijn de afgelopen twee jaar verblind geweest door de overvloed aan geld’, zegt Jonckheere. ‘Dat er vandaag opnieuw een selectie gebeurt en dat het opnieuw hard werken wordt om geld op te halen,is geen slechte evolutie.’ De windstilte duurt volgens verschillende investeerders en fondsbeheerders nog zeker drie kwartalen.
Of start-ups massaal tot ontslag zullen overgaan om te besparen of zelfs over de kop zullen gaan, durft niemand te zeggen. ‘Bedrijven die menen dat alles wel goed zal komen, zijn een vogel voor de kat’, zegt Ingels. Hij adviseert jonge bedrijven zich voor te bereiden op snijden in de kosten. ‘Als het moet, kan een slim bedrijf binnen de drie kwartalen rendabel worden om de moeilijkste periode te overleven.’
