Brandstofprijs op hoogste peil in 8 maanden
De prijzen van benzine en diesel aan de pomp schieten al weken omhoog. Vandaag stijgen ze voor de vierde keer in één maand tijd en bereiken ze het hoogste niveau sinds november vorig jaar. Beterschap lijkt niet meteen in zicht. “Alles is aanwezig voor een prijspiek in het najaar.”
Wie regelmatig de tank volgooit, heeft het ongetwijfeld gemerkt: de brandstofprijzen aan de pomp gaan in stijgende lijn. Alleen al sinds het begin van de zomervakantie werden de maximumprijzen vier keer opgetrokken. Zo mag diesel vanaf vandaag maximaal 1,9050 euro per liter kosten. Dat is het hoogste niveau sinds eind november. Begin juli kostte een liter diesel nog maximaal 1,7460 euro, sindsdien steeg de prijs met ruim 9 %. De maximumprijzen voor benzine volgen een gelijkaardige trend.
De stijgende prijs aan de pomp volgt de internationale olieprijs. Zo kostte een vat ruwe Brent-olie begin juli nog dik 74 dollar. Een maand later is dat bijna 86 dollar. Een toename van bijna 15 % en meteen de hoogste maandstijging sinds begin 2022. Bovendien was het de ‘beste’ julimaand in 20 jaar. “We zitten gelukkig niet aan de recordprijzen van vorig jaar, toen de prijs piekte na de Russische inval in Oekraïne”, zegt Johan Mattart, algemeen directeur van Brafco, de Belgische federatie van brandstoffenhandelaars. “Daar zijn we nog een eind van verwijderd. Maar ze zijn wel hoog.”
Recordvraag
De verklaring daarvoor leggen experts bij verschillende factoren. Eerst en vooral is er de vraag. Die steeg wereldwijd volgens inschattingen van Goldman Sachs in juli met 102,8 miljoen vaten per dag naar het hoogste niveau ooit. Een gevolg van onder meer een beter economisch sentiment. In de Verenigde Staten gaat men ervan uit dat de Amerikaanse centrale bank geen grote renteverhogingen meer zal doorvoeren, wat meer zuurstof geeft aan de economie. Tegelijk zou ook een opleving in China — waar het economisch herstel na de coronapandemie tot nu toe tegenviel — een grote impact hebben. Daar belooft de overheid steunmaatregelen om de economie een duwtje in de rug te geven. Het zorgt er ook voor dat analisten van Goldman Sachs de prijs voor een vat ruwe Brent-olie verder zien stijgen tot 93 dollar per vat.
Ook aan productiezijde beweegt de laatste tijd veel. Zo is OPEC+, de organisatie van olie-exporterende landen, sinds november vorig jaar bezig met de productie (aanbod) te verlagen. Toen werd aangekondigd dat de organisatie, die goed is voor 40 % van de wereldwijde productie, 2 miljoen vaten per dag minder zou oppompen. Daar kwamen in april nog eens 1,6 miljoen vaten per dag bij. Bovendien kondigde de groep begin juni aan vanaf volgend jaar nog eens 1,4 miljoen vaten per dag minder te produceren.
Vooral Saoedi-Arabië en Rusland proberen daarbij extra druk op de markt te zetten. Zo pompen de Saoedi’s sinds juni vrijwillig 1 miljoen vaten per dag minder op, en dat zullen ze de komende maand blijven doen. Rusland doet sinds deze maand hetzelfde met een half miljoen vaten per dag. Hoewel ze het niet met zoveel woorden zeggen, lijken beide landen koste wat kost de olieprijs op een hoog niveau te willen houden (of te brengen).
Krappere markt
“Onderhuids spelen verschillende geopolitieke motieven”, schetst professor Internationale Energiepolitiek Thijs Van de Graaf (UGent). “Het is duidelijk dat de Saoedi’s de oliemarkten willen manipuleren en de controle erover willen terugwinnen. Dat de prijs ondanks de verlaagde productie tot nu toe relatief stabiel bleef, heeft onder meer te maken met de Verenigde Staten, die vorig jaar veel olie losten uit hun strategische reserve, en de tot nu toe tegenvallende economische groei in China.”
Maar het Internationaal Energie Agentschap waarschuwt nu wel voor een krappere markt en prijsstijgingen richting het einde van het jaar. “Verschillende factoren spelen mee”, zegt Van de Graaf. “Wat zal de vraag naar olie in China doen? Als die toeneemt, kan de prijs aanzwengelen. Alle ingrediënten zijn aanwezig voor een prijspiek in het najaar. Maar het is te vroeg om te zeggen dat het ook zover komt.”
Ben je dan beter af in de buurlanden? “De prijzen in Nederland, Frankrijk en Duitsland liggen ongeveer op hetzelfde niveau als bij ons”, stelt Johan Mattart. “Alleen Luxemburg is klassiek een stuk goedkoper.”
