In 2024 gaven de Belgische consumenten 6,40 % meer uit aan Fairtrade-producten, ondanks de aanhoudende druk op de koopkracht.
De totale verkoop van producten met het Fairtrade-label steeg vorig jaar in ons land met 6,40 % tot 351,8 miljoen euro. Dat blijkt uit het jaarrapport van de ngo Fairtrade. De groei ligt daarmee iets hoger dande stijging van de voedingsprijzen (+5,50 %) en de totale inflatie (4,30 %) in België.
De groei van Fairtrade in België wordt vooral gedragen door de cacaosector. Chocoladeproducten met het Fairtrade-keurmerk waren vorig jaar goed voor een marktaandeel van 22,30 %. Andere belangrijke Fairtrade-producten zijn bananen (19,50 %) en koffie (4,40 %).
‘Voor chocolade zien we opnieuw een sterke groei, zowel bij de certificering (merken die het Fairtrade-label krijgen, red.) als bij partners die een stap verder willen gaan in hun engagement voor leefbare inkomens’, zegt Philippe Weiler, de directeur van Fairtrade België, in een persbericht. Hij geeft het assortiment van het Colruyt-huismerk Boni als voorbeeld, net als de betere lonen die Lidl volgens Fairtrade betaalt aan arbeiders op bananenplantages in het Zuiden.
Tegelijk blijft het algemene marktaandeel van Fairtrade beperkt. Slechts een fractie van de in België verkochte koffie is Fairtrade-gecertificeerd, hoewel koffie 30 jaar geleden het eerste Fairtrade-product op de Belgische markt was. ‘De Fairtrade-premie in België blijft al enkele jaren hangen tussen 3,5 en4 miljoen euro. Dat is te weinig’, zegt Weiler.
De Fairtrade-premie is het deel van de prijs die consumenten betalen dat volgens Fairtrade naar de boeren en werknemers stroomt voor sociale en economische projecten. De premie in België bedroeg vorig jaar 3,94 miljoen euro, ofwel2,40 % meer dan in 2023.
Met zijn internationaal keurmerk wil Fairtrade garanderen dat producten op een eerlijke en duurzame manier worden geproduceerd en verhandeld. Dat houdt volgens de ngo in dat boeren en producenten in Afrika, Azië en Zuid-Amerika een leefbaar loon krijgen en werken in een veilige omgeving waarin de arbeidsrechten worden gerespecteerd.
Om de toegankelijkheid van Fairtrade-producten te vergroten pleit Fairtrade voor een verlaagde btw, wat mogelijke financiële drempels bij consumenten kan wegnemen. Voorlopig ontbreekt zowel de politieke steun als een wettelijke definitie van ‘eerlijke handel’ in België en Europa om zo’n btw-verlaging mogelijk te maken.