Steeds meer supermarkten brengen de impact van hun producten op het milieu in kaart. In België wordt het voorbeeld van Colruyt gevolgd door Lidl en straks ook Carrefour.
Colruyt breidt de komende maand zijn ecoscore-systeem uit naar onder meer de producten van merkfabrikanten. In maart startte de keten met het in kaart brengen van de milieu-impact van de levensmiddelen die ze verkoopt onder het huismerk Boni Selection. ‘We hebben nu alle producenten van nationale merken gevraagd om data ter beschikking te stellen, zodat we ook de voetafdruk van hun producten kunnen berekenen’, zegt Stefan Goethaert, directeur Colruyt Fine Food, huismerken en Cru. Honderden leveranciers deden dat al, waardoor Colruyt vanaf januari de ecoscore van merkproducten kan publiceren. Colruyt heeft in zijn eigen supermarkten al de ecoscore van 2.500 producten berekend. Bioplanet deed dat ook voor bijna evenveel bioproducten.
Ecoscore
De ecoscore meet niet alleen de CO2-impact van de producten, maar ook hun impact op water, biodiversiteit en fijnstof. ‘Doordat we de consumenten goed informeren, kunnen ze bewuster kiezen wat ze wel of niet kopen en een bijdrage leveren aan een beter milieu’, zegt Goethaert.
Colruyt begon al in 2011 na te denken over de milieu-impact van de eigen merken. Pas afgelopen jaar bleek de ambitie om een klimaatscore toe te kennen aan alle producten haalbaar. Colruyt deed daarvoor een beroep op de databank van het Franse Agribalyse, een consortium dat de gemiddelde impact van 2.500 productcategorieën in kaart bracht. Colruyt breidde die data uit met informatie over de circulariteit van de verpakking en met gegevens uit de databank van GS1, de leverancier van de wereldwijde barcodes.
Een ecoscore van A tot E
Net zoals de nutriscore deelt de ecoscore de levensmiddelen op in vijf categorieën, met A als een product met de laagste ecologische voetafdruk en E de hoogste.
De ecoscore houdt rekening met 16 factoren. Grondstoffen, landbouwmethode, verwerking, transport, verkoop, gebruik, afval en eventuele recyclage zijn goed voor een score tussen 0 en 100 punten. Daar kunnen tot 25 bonuspunten bijkomen of strafpunten afgaan in functie van certificaten als fair trade, bio, gerecycleerde verpakking, herkomst van het product en impact op de biodiversiteit. Biologische honing in een plastic verpakking haalt in de eerste fase een score van 97,4, maar strandt op 79 door de niet-recycleerbare verpakking en de herkomst van de ingrediënten, het verre Nicaragua.
Een lokale biohoning haalt 91 punten wegens de recycleerbare verpakking en de lokale herkomst. 80 tot 100 punten levert een A-score op. 60 tot 80 punten een B-score. C is goed voor 40 tot 60, D voor 20 tot 40. Voor E is dat 0 tot 20.
Bonus-malussysteem
Colruyt schakelt nu naar een hogere versnelling. ‘Er is veel interesse voor de ecoscore, zowel bij de fabrikanten als bij de overheden en Europa’, zegt Goethaert. Door zelf rechtstreeks de fabrikanten van nationale merkartikelen aan te schrijven, wil Colruyt de ecoscore zo accuraat mogelijk berekenen. ‘Iedereen kan op basis van de gegevens van Agribalyse een ecoscore berekenen, maar wij verfijnen die met bonus-malusdata die rekening houden met onder meer de productiemethode en de biodiversiteit.’
Ook Carrefour Frankrijk en Lidl Europa hebben al een ecoscore gelanceerd. Carrefour België zou over afzienbare tijd volgen. Die drie ketens zijn samen goed voor meer dan de helft van de Belgische supermarktverkopen. Wie de ecoscore van een product wil kennen, moet nu meestal nog de streepjescode scannen. Colruyt zal nu stelselmatig ook de ecoscore op de verpakking van de producten zelf plaatsen. Vanaf volgende week gebeurt dat al bij de ontbijtgranen, daarna volgen koffie, kaas en charcuterie. In de schappen in de winkels komen her en der speciale aanduidingen. ‘We hopen dat de producenten zelf de ecoscore op hun verpakking zullen zetten.’
Voor merkfabrikanten die niet zelf de data ter beschikking stellen, zal Colruyt de ecoscore berekenen aan de hand van de gemiddelden van Agribalyse. Daarop wordt dan een malus toegepast om de score bij te stellen. Wellicht willen ze daarmee de producenten aanporren om zelf de informatie te delen. Voorlopig maakt Goethaert zich weinig zorgen. ‘Ik ben trots op wat we al bereikt hebben. Het thema van de ecologische voetafdruk leeft, ook internationaal. Idealiter groeit de ecoscore uit tot een Europees gedragen project.’
De vraag is of de consumenten hun gedrag zullen aanpassen of dat de supermarkten zelf producten zullen moeten weren. Goethaert mikt op bewustwording. Uit Spaans onderzoek blijkt alvast dat door de nutriscore consumenten 15,00 % minder ongezonde D- en E-producten kopen en kiezen voor A tot C.
