Dat de bevolking van België diverser wordt, is voor het eerst officieel in cijfers gegoten. 32,1 procent van de inwoners heeft een buitenlandse achtergrond, tegenover 25,7 procent tien jaar geleden.
Voor het eerst heeft Statbel, het Belgische statistiekbureau, de herkomst van de Belgische bevolking in kaart gebracht. 3,7 miljoen inwoners van ons land blijken geen Belgische achtergrond te hebben. ‘België is een divers land en de diversiteit neemt toe’, klinkt het. ‘De tabellen naar herkomst kwamen er op vraag van de academische wereld en beleidsmakers.’
Het gaat niet om een indeling tussen Belgen en niet-Belgen. Niet alleen de eigen huidige nationaliteit werd in rekening gebracht, ook de eerste nationaliteit waarmee iemand of minstens een van zijn ouders ooit in het rijksregister stond. Stond een van uw ouders ooit als niet-Belg geregistreerd, dan hebt u officieel een buitenlandse achtergrond. Waren het uw grootouders die immigreerden, dan wordt dat niet in rekening gebracht.
De cijfers gaan tien jaar terug in de tijd, waardoor duidelijk wordt dat België almaar diverser wordt. Tien jaar geleden had 74,9 procent van de inwoners een Belgische achtergrond, nu nog 67,9 procent. Vlaanderen is overigens beduidend minder divers dan Brussel en Wallonië: hier hebben nog altijd meer dan drie op de vier inwoners een ‘Belgische achtergrond’. In het Brussels Gewest is de verhouding omgekeerd.
Ten opzichte van tien jaar geleden is het aantal Belgen met een Belgische achtergrond overigens ook in absolute cijfers gezakt. In 2010 waren er nog 8,1 miljoen op een totaal van 10,8 miljoen inwoners, vorig jaar 7,8 miljoen op een totaal van 11,5 miljoen. De gemiddelde leeftijd van Belgen met een Belgische achtergrond ligt ook een stuk hoger dan de andere herkomstgroepen.
Grote verschillen tussen gemeenten
Het Belgische gemiddelde vlakt de grote verschillen af die er zijn tussen grootsteden en platteland. Zo heeft in Brussel 25,7 procent van de inwoners een Belgische achtergrond, in Brussel-stad loopt het aantal inwoners met een buitenlandse achtergrond op tot boven de 80 procent.
De meest diverse gemeenten van Vlaanderen liggen in de Brusselse rand: Machelen, Drogenbos en Vilvoorde. In korte tijd zijn die gemeenten grondig van samenstelling veranderd: tien jaar geleden woonden er nog meer dan 90 procent Belgen met een Belgische achtergrond, nu iets meer dan 40 procent. In de stad Antwerpen heeft 47,4 procent een Belgische achtergrond.
Het andere uiterste vinden we vooral op het platteland in Oost- en West-Vlaanderen, waar vaak meer dan 90 procent van de inwoners een Belgische achtergrond heeft. De nummers een en twee liggen geografisch vlak bij elkaar: Horebeke (96,8 procent) en Maarkedal (95,6 procent). In Horebeke komt dan nog eens 1,4 procent uit een buurland, het aantal burgers met een achtergrond buiten de EU ligt er op amper 1,1 procent.
Vilvoorde, maar ook De Panne
Gemiddeld genomen zakte het aandeel Belgen van Belgische herkomst van 74,9 naar 67,9 procent, maar in sommige steden en gemeenten was die daling veel sterker. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zakte het van 75,1 naar 25,7 procent. Behalve in Machelen, Drogenbos en Vilvoorde daalde het aandeel Belgen van Belgische herkomst ook sterk in bijvoorbeeld De Panne, van 94,3 naar 77,6 procent.
Mensen met buitenlandse achtergrond zijn jonger
Op school is al veel meer diversiteit te zien dan in het straatbeeld, want niet-Belgen en Belgen met een buitenlandse herkomst zijn gemiddeld veel jonger dan Belgen met een Belgische achtergrond. Bij minderjarigen heeft 45,7 procent een buitenlandse achtergrond of een andere nationaliteit. Bij 65-plussers hebben Belgen met een Belgische achtergrond nog een overwicht van 87,3 procent.
Opvallend: minderjarigen met een buitenlandse achtergrond hebben meestal wel de Belgische nationaliteit, meestal had een of beide ouders (vroeger) een andere nationaliteit. 18- tot 64-jarigen met een buitenlandse achtergrond kregen vaker zelf de Belgische nationaliteit.
Marokko op nummer een
De vaakst voorkomende herkomstnationaliteit in Vlaanderen is de Nederlandse, gevolgd door de Marokkaans en de Turkse. In Wallonië staan Italië en Frankrijk op een en twee, gevolgd door Marokko. In Brussel staat Marokko op 1, Frankrijk op 2 en Italië op 3.
Door in elk gewest een podiumplaats te bemachtigen, is Marokkaans de vaakst voorkomende herkomstnationaliteit in België. Tien jaar geleden was dat nog Italië, dat nu op de tweede plaats staat. Frankrijk, Nederland en Turkije vervolledigen de top vijf.
Grootste instroom uit Roemenië
De Roemeense nationaliteit kende de grootste groei in 2019, het jaar van de laatst beschikbare cijfers. Qua nationaliteitsgroep van herkomst staan de Roemenen op plaats 6. Na de Roemenen kwamen in 2019 het vaakst Marokkanen en Fransen ons land binnen.
