Van de ene dag op de andere roodgloeiend. Nooit eerder belden, chatten of mailden zoveel jongeren met een hulplijn als tijdens de coronacrisis. Awel, 1712, de Zelfmoordlijn en Tele-Onthaal hielpen meer dan 6.000 minderjarigen. “Vooral het aantal oproepen over geweld baart zorgen.”
Zo abrupt de maatregelen om het coronavirus tegen te gaan werden afgekondigd, zo plots veranderden ook de oproepen die binnenliepen bij Awel, Tele-Onthaal en de andere hulplijnen. Van de ene op de andere dag ging het nog amper over verliefdheid. Of over ruzie met vrienden en slechte toetsen. Geweld, precaire thuissituaties en mentaal welbevinden werden onderwerp van de gesprekken.
Massáál werd er in april en mei om hulp gevraagd, meer dan ooit door jongeren. Meer dan 6.000 keer trok een tiener aan de alarmbel. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams Parlementslid Brecht Warnez (CD&V) opvroeg bij bevoegd minister Benjamin Dalle (CD&V).
7 procent van de telefoons die afgelopen aprilmaand bij de Zelfmoordlijn rinkelden, kwam van minderjarigen. In de chatbox kwam zelfs 35 procent van de berichten van die leeftijdsgroep.
Jongerenhulplijn Awel zag het aantal oproepen tijdens de lockdown met 22 procent stijgen tegenover dezelfde periode vorig jaar.
Gaan sporten
Bij Awel zetten ze de afgelopen weken alvast alle zeilen bij. 420 vrijwilligers staken een tand bij, 40 nieuwe vrijwilligers boden zich spontaan aan en werden opgeleid. “Aanvankelijk kregen we nog heel praktische vragen. Mag ik de trein naar mijn lief nemen? Maar zodra de lockdown echt strikt werd, kwam er instant een verschuiving”, zegt Sibille Declercq van Awel. “Gesprekken werden zwaarder en talrijker. Ook en vooral op de chat – want probeer maar eens stiekem te telefoneren als je ouders voortdurend in de buurt zijn.”
Vooral het aantal minderjarigen dat tijdens de lockdown plots geweld signaleerde, steeg – ook weer van de ene op de andere dag – zorgwekkend. Terwijl het vorig jaar nog onderwerp was in 208 gesprekken, is dat dit jaar al 396 keer. “De maatregelen hadden een immense impact op kwetsbare jongeren”, zegt Declercq. “Hun veilige haven op kot, op school, in het park werd afgenomen.
Die toename van meldingen over geweld, maar ook over mentaal welzijn – jongeren konden plots hun psycholoog niet meer zien, bijvoorbeeld – vergde ook van ons een andere aanpak. Gaan sporten mocht gelukkig nog, dat hebben we heel vaak aangeraden. En we zochten veel meer dan anders samen naar iemand in hun netwerk die hen kon helpen. Heel wat jongeren konden we ook doorschakelen naar ‘Nupraatikerover.be‘, het kenniscentrum voor kindermishandeling.”
Positieve berichten
Sinds de versoepeling blijft het topic intrafamiliaal geweld hoog, maar zien de hulplijnen ook wel de normale thema’s terugkomen. Het toont volgens pedagoge en gedragstherapeute Marijke Bisschop aan hoe flexibel jongeren zijn: “Hun veerkracht is groot, op voorwaarde dat wij hen wel een houvast bieden”, legt ze uit. “Ze hebben perspectief nodig. En positieve berichten. Met een discours over faillissementen, jongerenwerkloosheid en uitgestelde schoolstages komen we er niet.”
Volgens parlementslid Warnez kan de vakantiewerking straks bruggen bouwen tussen jongeren en de welzijnsdiensten in kwestie: “Aan animatoren kan in de eerste plek al aangeleerd worden om problemen bij een jongere te detecteren”, zegt hij. “Het is belangrijk dat het jeugdbeleid de maatschappelijk werker nadien kan vinden, om dan samen naar een geschikte welzijnsdienst te zoeken. Om dat alles op poten te zetten is er nood aan bovenlokale steun. Zo kunnen we een sterk jeugdnetwerk te ontplooien, dat lokale besturen kan ondersteunen om jongeren sterker te maken.”
