Zo groot zijn de gevolgen van pesten op je latere leven

Minder zelfvertrouwen. Angst. Een gevoel van eenzaamheid. Uit nieuw onderzoek van de Universiteit Antwerpen (UA) blijkt dat wie zowel online als ‘klassiek’ gepest is tijdens zijn tienerjaren het meeste kans loopt op mentale problemen later. “Voor sommige jongeren vandaag houdt het pesten nooit op: zelfs thuis zijn ze niet meer veilig”, zegt professor Sara Pabian.

Wie vandaag tussen 19 en 25 jaar oud is, behoort tot een bijzondere generatie van jongvolwassenen: zij zijn de eersten die opgroeiden met de alomtegenwoordigheid van sociale media. Facebook op kop. Een bijzonder interessant studieobject voor proffen Heidi Vandebosch en Sara Pabian, beiden communicatiewetenschappers aan de UA: “Voor het eerst zitten we met een generatie volwassenen die zowel offline als online gepest geweest kan zijn.”

Om te achterhalen wat de langetermijneffecten zijn van beide pestvormen bevroegen zij duizend Vlaamse jongvolwassenen tussen 19 en 25 jaar, om daarna diepte-interviews af te nemen. “Het is de allereerste keer dat zo’n onderzoek plaatsvindt”, zegt Pabian. Van alle deelnemers was 36 procent nooit gepest tussen 10 en 18 jaar, 46,6 procent was minstens één keer klassiek gepest en slechts 1,6 procent was het slachtoffer van enkel online pesten. Bij 15,5 procent was het een combinatie van beide.

Conclusie

De belangrijkste conclusie? Wie zowel klassiek als online gepest werd, loopt het grootste risico op mentale problemen op volwassen leeftijd. “Voor hen houdt het pesten nooit op: zelfs thuis zijn ze niet meer veilig”, zegt Pabian. “Het risico is bij hen groter dan bij wie enkel klassiek of enkel online is gepest.” Opvallend: wie enkel het slachtoffer was van online pesten loopt slechts een klein risico, vergelijkbaar met wie nooit is gepest.

Pabian plaatst daar wel een grote kanttekening bij. Het feit dat het aantal online gepesten en de gevolgen daarvan zo klein zijn, heeft voor een stuk te maken met de oudere deelnemers. “Die kwamen veel minder met de online wereld in contact toen ze 10 of 12 jaar waren”, zegt ze. “Mochten we het onderzoek binnen een paar jaar opnieuw doen, krijgen we misschien andere resultaten.”

Nooit meer bril dragen

De negatieve gevolgen die volwassenen ervaren door het pesten zijn niet min. “Ze hebben minder zelfvertrouwen, voelen zich eenzamer, hebben moeilijker contact met anderen”, zegt Pabian. “Ze vermijden ook nog steeds gedrag of uiterlijke kenmerken die geleid hebben tot het pesten. Een simpel voorbeeld: wie vroeger is uitgelachen omdat hij een bril droeg, kan beslissen om nooit meer van zijn leven een bril te dragen. Ze zijn ook meer op hun hoede voor het delen van persoonlijke informatie en ze proberen conflicten vaak te vermijden.”

Toch is het niet allemaal kommer en kwel. Sommige volwassenen gaven in de interviews aan ook iets positiefs te hebben overgehouden aan het pesten, zoals een grotere veerkracht of hechtere vriendschappen. “Het gaat dan om vrienden die hen steunden of voor hen opkwamen bij pestervaringen”, zegt Pabian. “Dat geldt wel niet voor iedereen, en de negatieve gevolgen wegen wel op tegen de positieve. Veel hangt ook af van de ernst van de pesterijen en hoe je ermee bent omgegaan. Heb je het maanden of jaren opgekropt? Of zocht je meteen hulp om het probleem in de kiem te smoren. In volgend onderzoek willen we nagaan welke factoren kinderen net kunnen beschermen tegen de negatieve effecten op lange termijn.”

Jens Vancaeneghem

VANCAENEGHEM, J. Zo groot zijn de gevolgen van pesten op je latere leven. www.nieuwsblad.be, 13 februari 2020. Geraadpleegd op 13 februari 2020 via www.nieuwsblad.be
E-mail Print kopieer
Copyright © 2024 Pelckmans maakt een deel uit van Pelckmans uitgevers
mens en samenleving logo