4 op de 10 Belgen zijn onvoldoende financieel geletterd, zo blijkt uit onderzoek. En dat is verontrustend, zegt CEO Guy Colpaert van financieel dienstverlener Intrum. “Hoe minder goed we weten hoe ons geld werkt, hoe meer foute financiële beslissingen we nemen.”
Als u 200 euro op uw spaarrekening had staan met een jaarlijkse renteopbrengst van 2,00 %, hoeveel zou u dan na vijf jaar op de rekening hebben – zonder er geld bij te storten of op te nemen, natuurlijk?
U moet er misschien – voor de zekerheid – even een rekenmachine bij nemen, dat mag. Het antwoord is bovendien een meerkeuzevraag: méér dan 208 euro, exact 208 euro, minder dan 208 euro of ‘ik weet het niet’. Maar weet: meer dan 1 op de 3 Belgen (36%) antwoordt fout op deze vraag. Op de vraag hoe een lening heet waarbij de rente varieert naarmate de marktrente verandert, wist zelfs bijna de helft (46%) het juiste antwoord niet (*).
Algemeen is het, zo getuigen de resultaten op de bovenstaande vragen, maar pover gesteld met de financiële geletterdheid van de Belg. Europees gezien eindigen we daarmee diep in de buik van het peloton: als 17de op 24 onderzochte landen, dat blijkt uit het jaarlijkse European Consumer Payment Report van financieel dienstverlener Intrum, dat vandaag wordt voorgesteld.
Ouders en scholen
Het zijn verontrustende signalen, vindt CEO Guy Colpaert. “Financiële geletterdheid is het vermogen om te begrijpen hoe geld werkt en dat hebben we nodig om financiële beslissingen te nemen. Als de financiële geletterdheid laag is, dreigen we dus ook meer foute financiële beslissingen te nemen – met alle gevolgen vandien.”
Uit het rapport van Intrum blijkt dat de Belgen vooral hun informatie over hoe ze met geld moeten omgaan van hun ouders leren (59%). Maar tegelijk zeggen steeds minder ouders dat ze hun kinderen actief met geld leren omgaan (77,00 % in 2019, 79,00 % in 2018).
Terwijl in de landen die het best scoren qua financiële geletterdheid mensen ofwel zeer actief door hun ouders worden geschoold – 92,00 % van de Finse ouders doet het actief – ofwel hun financiële scholing ergens anders halen. Zo gaat 15,00 % van de Ieren en Britten te rade bij een onafhankelijk financieel adviseur, bij ons amper 8,00 %.
“Belgische scholen hebben duidelijk een inhaalbeweging te maken”, zegt Colpaert. Scholen in België zijn immers maar goed voor 30,00 % van de financiële opleiding, terwijl het Europese gemiddelde 41,00 % is. “Omgaan met geld is nu wel opgenomen in de eindtermen, maar het duurt nog lang voor we daar iets van zullen merken.
De manier waarop we met geld omgaan is nochtans razendsnel veranderd. Vroeger was het redelijk eenvoudig: je had cash geld op zak en als dat op was, wist je perfect hoeveel je had uitgegeven – zo deden onze ouders het, en zo leerden wij het van hen.
Maar onze kinderen en jongeren groeien nu op in een wereld van digitaal geld. Piep-piep, en het is betaald: we zijn de voeling met geld verloren. Bovendien is, onder andere ook door de e-commerce, geld uitgeven zó gemakkelijk geworden: we denken vaak niet meer na voor we iets bestellen op het internet.”
Onverwachte uitgaven
Ook maken we ons zorgen over onze financiële standvastigheid. Meer dan de helft van de Belgen (52%) stelt vast dat de rekeningen sneller stijgen dan het inkomen. Een kwart (26%) zegt zelfs dat er zelden genoeg geld is om het tot het einde van de maand te redden.
De Belg is nog altijd één van de flinkste spaarders in Europa, maar doet dat toch vooral om onverwachte uitgaven te kunnen betalen (69%). Bijna 1 op de 5 Belgen (17,00 %) geeft toe te moeten lenen om een grote onverwachte uitgave te betalen.
Colpaert: “Dat is de grote uitdaging: hoe leren we de jongeren van nu dat uitgeven alléén niet kan? Er zijn nu al heel wat manieren waarop we mensen met schulden helpen bij hun financieel beheer. Waarom leren we dat niet éérder aan onze kinderen – en niet als het eigenlijk al te laat is?”
(*) De juiste antwoorden zijn: ‘meer dan 208 euro’ (want je moet ook de rente op de rente meerekenen) en ‘lening met variabele rentevoet’.
