BV’s zeggen rijk te zijn geworden met bitcoins, een virtuele munt. Het zijn ‘scams’ of oplichting. De Economische Inspectie ontving de eerste helft van dit jaar 1.657 meldingen over oplichting met digitale munten: een stijging van 46 procent ten opzichte van 2018. VRT NWS dook in de wereld erachter.
Als Philippe Geubels de digitale munt bitcoin aanprijst, moet het wel een goede investering zijn, dacht Johny uit Maasmechelen. En dus ging hij in zee met een onlinebedrijf dat in de munten handelt.
De oplichters wonnen het vertrouwen van Johny. “Ik betaalde drie keer 250 euro, 750 euro in totaal. Ze waren ook zo vriendelijk en stonden altijd klaar”, zegt hij.
“Op een gegeven moment namen ze mijn computer over om betalingen in mijn plaats te doen. Pas toen begon ik iets te vermoeden, maar het was al te laat.” De 750 euro was hij kwijt.
Een niet op te rollen miljardenbusiness
“Ik heb hier echt niets mee te maken”, benadrukt de komiek Philippe Geubels als we hem erover aanspreken. “Ik krijg bijna dagelijks mails van mensen die me om uitleg vragen of vertellen dat ze zijn opgelicht. Ik weet niet wie mijn foto misbruikt. Ik heb een klacht ingediend, maar sta ook machteloos.”
De enige manier om uit te zoeken wie hier achter zit is door zelf te klikken op de advertenties. Voor we het goed en wel weten, komen we terecht in een wereldwijd netwerk van valstrikken, oplichters en allerlei bedrijfjes die elkaar hand- en spandiensten leveren. Het is een internationale miljardenbusiness die bijna onmogelijk op te rollen valt.
Bekijk hier de reportage van ons volledige onderzoek: wat gebeurt er als je op een advertentie klikt en kijk hoe we de oplichters op het spoor komen:
De oplichters huren marketingbedrijven in om mensen naar hun sites te lokken. Deze bedrijven werken met tussenpersonen, affiliates genoemd, die de advertenties met bekende personen maken en verspreiden. Zij ontvangen geld voor elke nieuwe ‘vangst’.
Via online fora vinden we minstens zeven bedrijven die actief zijn op de Belgische markt. Het gaat om de bedrijven C3PA, ClickDealer, 3snet, FireAds, SmartAdv, Aragon Advertising en DoAffiliate.net. Wij spraken een van deze bedrijven in de video over hun betrokkenheid bij de oplichterij.
De marketingbedrijven werven affiliates om de nepadvertenties voor hen te schrijven. Zij moeten vervolgens inschatten welke celebrities populair genoeg zijn om aan te slaan bij het grote publiek. In België zijn dat naast Philippe Geubels bijvoorbeeld ook Gert Verhulst, Marc Coucke, Eddy Planckaert en Stromae.
Online oplichting neemt een vlucht
De eerste helft van dit jaar ontving het meldpunt van de Economische Inspectie 1657 meldingen van fraude met cryptomunten: een stijging van 46 procent ten opzichte van heel 2018. Gemiddeld komen 235 meldingen per maand binnen.
De advertenties met BV’s zijn momenteel een populaire tactiek voor zogenoemde cryptofraudeurs, oplichters die werken met digitale – of cryptomunten. Ze leiden naar sites waar mensen kunnen beleggen in virtuele munten, met de belofte van hoge winsten.
Niet alleen investeren in cryptomunten is gevoelig voor oplichting. Wie bijvoorbeeld aankopen doet met cryptovaluta en de spullen niet geleverd krijgt, kan ook fluiten naar zijn geld.
Crypto-oplichting komt vaker voor, maar ook andere vormen van internetfraude namen in recente jaren een vlucht. De meeste mensen melden online oplichting niet. De bekende cijfers zijn daarom waarschijnlijk slechts een fractie van het totaal aantal misdrijven.
Ook Facebook wordt misleid
Hoe vaak mensen de advertenties ook rapporteren, ze blijven maar opduiken op Facebook. Ook daar zit een systeem achter: een handel in pagina’s en profielen die te koop staan op internet. Wie zo’n pagina koopt, kan daar massaal advertenties op plaatsen die precies de richtlijnen van Facebook omzeilen.
“Ons systeem beoordeelt verschillende elementen van advertentieteksten, -afbeeldingen en -landingspagina’s, op schendingen van ons advertentiebeleid’, schrijft een woordvoerder van Facebook in een reactie via e-mail.
“Als we een schending van ons beleid ontdekken, wordt de advertentie afgewezen. Wanneer gebruikers het beleid herhaaldelijk overtreden, kunnen we hun account of pagina verwijderen. Daarom vragen we aan onze gebruikers om zulke advertenties te rapporteren. Dat kan door op de drie bolletjes rechtboven in de advertentie te klikken.”
Maar daarin zijn de oplichters Facebook vaak te slim af. Online kan je al voor enkele tientallen euro’s bestaande Facebookpagina’s kopen van waaruit je advertenties kan uitsturen. En als Facebook die pagina verwijdert dan is dat geen probleem, want dan kan je als oplichter meteen een nieuwe illegaal kopen. En wat de advertenties zelf betreft, ook daar gebruiken oplichters slimme technieken.
Zo laten oplichters bijvoorbeeld de naam van de BV weg of maken ze een spelfout. Een techniek is om de ‘i’ bijvoorbeeld te vervangen door het cijfer 1 om de geautomatiseerde systemen te misleiden. Ook woorden als bitcoin of crypto(munt) die kunnen worden opgepikt om het type misleiding te identificeren, laten ze weg.
De oudste vorm van oplichting in een nieuw jasje
De bedrijfjes die valstrikken uitrollen zijn moeilijk te vinden. Op een gegeven moment werden we gebeld met een Belgisch telefoonnummer, maar was de persoon achteraf terug te traceren tot een kantoor op Saint Vincent and The Grenadines. Dat is een eiland in de Caribische Zee op ruim 7000 kilometer van Brussel.
Ook zijn ze net zo snel weer verdwenen als ze opduiken. Het is klassieke oplichting, maar dan online: eeuwenoude trucjes in een nieuw technologisch kleedje.
Let dus op met websites die beloven je snel rijk te maken, zeker als je ze zelf niet kunt contacteren, ze geen fysiek adres hebben en ze je snel en dwingend aanmanen geld te storten.
“Trap er niet in”, waarschuwt Johny. “Ik ben door mijn goedgelovigheid honderden euro’s kwijtgeraakt. Maar ik schaam me er niet voor. Integendeel. Het is belangrijk dat ik nu andere mensen waarschuw, zodat er niet nog meer slachtoffers vallen.”
Zelf slachtoffer geworden van online oplichting? Meld het bij ‘Te Mooi Om Waar Te Zijn‘. Vergeet niet ook aangifte te doen bij de politie.
Ook het Nederlandse televisieprogramma Brandpunt+ voerde onderzoek naar oplichting met Bitcoin. Hun onderzoek kan je hier lezen.
