Volgens betaalexperts wordt de bankkaart over een jaar of vijf overbodig omdat we dan betalen met onze smartphone. Apple, Samsung en Google, de grote kaartbedrijven van de banken, strijden om de controle.
De nervositeit bij de Europese banken neemt toe nu de e-portemonnees van de techreuzen uit Silicon Valley opgang maken. Apple Pay wordt volgende maand in het Verenigd Koninkrijk uitgebracht. Google stelde vorige week in de VS zijn alternatief Android Pay voor, dat het te vroeg gelanceerde Google Wallet moet doen vergeten. Het lijkt nog maar een kwestie van enkele jaren voor betalen met de smartphone ook bij ons gemeengoed wordt. ‘De wereld van betalingen is volop in beweging’, zegt Alexandre Vandeput, financieel consultant bij Capco. ‘De plastic bankkaart zal niet volledig verdwijnen, maar ze wordt virtueel.’
In plaats van een fysieke kaart in een betaalterminal te steken, zullen we contactloos betalen door op het schermpje een virtuele kaart te kiezen uit onze elektronische portefeuille en onze smartphone voor een terminal te houden. ‘Ze hebben nog enkele jaren te gaan, maar vroeg of laat verdwijnen de fysieke bankkaarten’, meent ook Johan Lindström van MasterCard Europa.
De betaalkaartenspeler verwacht dat vier ecosystemen zullen strijden om onze digitale portemonnee te mogen zijn: Apple Pay, Samsung Pay, Android Pay en de betaalapps van de lokale banken. ‘Zal een bank alleen haar eigen app op de markt brengen of daarnaast ook betalingen via Apple en Android Pay toelaten? Ik verwacht dat een bank aanwezig zal zijn waar haar klanten dat verwachten. Als velen onder hen een iPhone hebben, kan de bank bijna niet anders dan ook met Apple Pay werken’, zegt Chris Kangas van MasterCard. Dat doet sommige bankiers ongemakkelijk op hun stoel schuiven. Wie de sleutel tot de digitale portemonnee in handen heeft, heeft de macht over toegang, ontwerp en tarieven. In het VK aarzelt de grootbank Barclays daarom om met Apple Pay in zee te gaan. Bovendien wil ze haar eigen contactloze betaaldienst, Pingit, niet de das omdoen.
Wereldwijd draaien de onderhandelingen tussen de techreuzen, de lokale banken en kredietkaartbedrijven als Visa of MasterCard op volle toeren. Die laatste twee bieden gestandaardiseerde platformen aan, V.Me en MasterPass, die banken kunnen herverpakken als hun eigen e-portemonnee. ‘De vraag is wat de kleinere Belgische banken gaan doen’, zegt Vandeput. ‘Misschien hebben ze er baat bij dat er een gezamenlijke, Belgische e-portemonnee komt. Dan moet voor elke wijziging niet telkens met een internationale gigant onderhandeld worden.’
Drie letters domineren de debatten: NFC, Near Field Communication of draadloze dichtbijcommunicatie. Zowel Apple Pay als Google Pay maakt contact met de betaalterminal via die chiptechnologie, die daarom volgens de meeste sectorkenners de standaard wordt. NFC-betalingen met de smartphone zijn in België nog niet mogelijk. Mobiel betalen kan bij Colruyt, maar dat werkt met een alternatieve technologie, de QR-codes. Ook de e-portemonnee van Bancontact/MisterCash werkt met die zwart-witte blokjes. Sinds kort zijn wel NFC-betalingen met een bankkaart van KBC mogelijk. Daardoor rees op Twitter de vraag of Apple Pay naar België komt. De officiële account van KBC antwoordde eerst dat dat ‘vanaf deze zomer mogelijk zal zijn’, maar de bank trok het bericht meteen in.
Bij NFC ligt de commerciële macht bij de partij die de persoonlijke betaalgegevens bijhoudt. Dat kan op de simkaart, zoals de mobiele operator Mobistar onlangs uittestte. Apple en Samsung hebben hun eigen beveiligde chip in hun smartphone ingebouwd om daar de betaalgegevens te stockeren. De hardwarebouwer domineert dan het zakenmodel.
Vorig jaar kwam er een derde alternatief. Android, het besturingssysteem van Google, maakt het mogelijk betaalkaartinformatie te bewaren in een beschermde omgeving in de ‘cloud’ van het internet. Visa en MasterCard grepen die opening aan om hun diensten te ontwikkelen voor banken. Bij Apple is die deur dicht.
Bij dat getouwtrek is er één grote afwezige: Microsoft. Maar er zijn signalen dat de Windows-bouwer mee op de betalingstrein zal springen.